Theo cáo trạng, Dự án Đồi 79 Mùa xuân thuộc địa bàn 2 xã Thanh Lâm và Đại Thịnh (huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc, nay là Hà Nội) được UBND tỉnh Vĩnh Phúc chấp thuận cho phép đầu tư vào năm 2003. Khi đó, với tư cách là người đứng đầu Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Toàn Thắng (Công ty Toàn Thắng) có trụ sở ở TP Hồ Chí Minh, Phan Thúy Mai đã xúc tiến việc xin phê duyệt dự án với tổng diện tích khoảng 93ha (trong đó có cả khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh).
|
| Bị cáo Phan Thúy Mai tại phiên tòa. Ảnh: Thiên Bình |
Tuy nhiên, trong quá trình Mai làm các thủ tục đầu tư, UBND tỉnh Vĩnh Phúc nhận thấy việc cấp phép cho một pháp nhân ở TP Hồ Chí Minh sẽ không thuận tiện cho DN và gây khó khăn trong công tác quản lý Nhà nước. Vì vậy, tỉnh Vĩnh Phúc yêu cầu chủ đầu tư phải là một DN tại địa phương. Do đó, tháng 4/2004, Công ty An Phát ra đời với số vốn điều lệ 30 tỷ đồng. Khi đó, Công ty An Phát gồm 4 cổ đông sáng lập. Trong đó, Mai góp 60% vốn điều lệ nên được giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc và là người đại diện theo pháp luật của công ty này. Sau hơn 1 tháng thành lập, Công ty An Phát chính thức được UBND tỉnh Vĩnh Phúc ra quyết định thay thế chủ đầu tư ban đầu là Công ty Toàn Thắng.
Tiếp đó, để thực hiện Dự án Đồi 79 Mùa xuân, năm 2007, Công ty An Phát được UBND tỉnh Vĩnh Phúc giao cho gần 983.000m2 đất (trong đó có 162.897m2 dùng để xây biệt thự, nhà vườn). Từ tháng 2 – 7/2008, tỉnh Vĩnh Phúc tiếp tục cấp cho Công ty An Phát 194 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) tương ứng với diện tích đất được giao. Trong số 194 sổ đỏ nêu trên, Công ty An Phát có 2 nền đất biệt thự ký hiệu AM706835 (thửa đất BT10-08) với diện tích hơn 5.000m2 cùng nền đất ký hiệu AM706837 (thửa đất BT10-10) với diện tích hơn 1.500m2 và đều thuộc địa bàn xã Thanh Lâm. Nhận sổ đỏ xong, Mai đã tự ý chuyển luôn 2 nền đất biệt thự này làm tài sản cá nhân. Hành vi này được xác định là trái với Điều lệ công ty cũng như Luật DN. Đến năm 2010, khi bị các cổ đông phát hiện thì Mai mới chịu nộp tiền vào công ty. Khi định giá tài sản 2 nền đất biệt thự Mai chiếm đoạt, cơ quan chức năng xác định là hơn 30,5 tỷ đồng.
Góp vốn… trên giấyLiên quan đến việc góp vốn thành lập Công ty An Phát, tháng 10/2004, ba cổ đông đồng sở hữu DN này lần lượt góp đủ số vốn như cam kết là 12 tỷ đồng và bị cáo Mai là cổ đông thứ 4. Dù trên giấy tờ góp vốn thể hiện bị cáo Mai chiếm 60% vốn điều lệ, nên được giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty An Phát, nhưng việc góp vốn đó chỉ thể hiện trên giấy. Trên thực tế thì Mai vẫn chưa góp một đồng nào vào dự án này. Khi các cổ đông lên tiếng, Mai đã bán ra ngoài 21% cổ phần trong số cổ phần cam kết góp vốn vào DN và thu được số tiền hơn 19 tỷ đồng. Nhận thấy Mai không đàng hoàng trong việc góp vốn để triển khai Dự án Đồi 79 Mùa Xuân nên sau đó cả 3 cổ đông sáng lập ra Công ty An Phát lần lượt rút vốn.
Vậy nhưng, vào ngày 21/1/2005, Mai ký hàng loạt phiếu chi với nội dung trả tiền góp vốn cho các cổ đông sáng lập với số tiền hơn 15,7 tỷ đồng. Ngoài ra, Mai cũng tự ký phiếu chi hơn 4,6 tỷ đồng cho bản thân cũng với lý do rút vốn và ký thêm một phiếu chi 650 triệu đồng để trả cho một trong những người mua cổ phần “ảo” của mình. Mở rộng điều tra, cơ quan điều tra còn làm rõ hành vi phạm tội của Mai liên quan đến việc góp vốn. Theo đó, trong quá trình triển khai Dự án Đồi 79 Mùa Xuân vào cuối năm 2004, do chưa góp được đồng vốn nào vào DN và lại bị các cổ đông sáng lập rút vốn nên Mai kêu gọi DN khác liên kết đầu tư dự án. Do không hiểu hết nội tình của Công ty An Phát nên đã có 2 DN "mắc bẫy".
Quá trình điều tra vụ án này, Cơ quan Cảnh sát điều tra còn phát hiện hàng loạt hành vi vi phạm pháp luật của Mai. Trong đó, có việc chiếm dụng hơn 20 tỷ đồng của DN và hành vi dùng hàng chục sổ đỏ của pháp nhân thế chấp vay tiền ngân hàng phục vụ mục đích cá nhân và dẫn đến hậu quả bị ngân hàng phát mãi thu hồi nợ. Vì vậy, ngoài việc bị truy tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản trong vụ án này”, Mai còn đang bị điều tra về hành vi phạm tội ở một vụ án khác liên quan đến hành vi vi phạm của nhiều cán bộ ngân hàng.
Không gây thiệt hại cho cổ đông?Khác với phiên tòa bị trả hồ sơ để điều tra bổ sung vào tháng 6/2017, tại phiên tòa mới đây, trả lời Hội đồng xét xử, bị cáo Mai đã thừa nhận hành vi tự ý ký hợp đồng chuyển nhượng 2 nền đất biệt thự từ Công ty An Phát sang cho cá nhân bị cáo mà không thông qua HĐQT là trái với quy định của Luật DN và trái với điều lệ công ty. Tuy nhiên, bị cáo Mai cho rằng, hành vi đó không gây thiệt hại gì cho các cổ đông góp vốn. Tiếp đó, khi bị truy vấn về việc bị cáo có dùng tiền “bôi trơn” để được hợp pháp hóa 2 nền đất (từ cấp xã đến cấp sở) hay không, cựu Giám đốc Công ty An Phát quả quyết không hối lộ bất kỳ ai.
Còn về 2 nền đất biệt thự chiếm đoạt bị đề cập xử lý, Phan Thúy Mai trình bày, sau khi biến tài sản của DN thành tài sản của cá nhân mình, bị cáo đã sử dụng một nền đất hơn 5.000m2 cầm cố cho Ngân hàng Đông Á để vay 28 tỷ đồng sử dụng vào mục đích cá nhân. Sau đó, do không trả được nợ nên Ngân hàng Đông Á đã bán cho Công ty Thu mua nợ VAMC. Nền đất biệt thự còn lại có diện tích 1.500m2, bị cáo Mai khai cũng từng mang đi thế chấp ngân hàng để vay tiền chi tiêu cá nhân. Trong khi đó, trình bày tại phiên tòa, đại diện Ngân hàng Đông Á cho biết, sau khi bán nền đất hơn 5.000m2 cho VAMC thì mới đây DN này đã đơn phương chấp dứt hợp đồng và hoàn trả ngân hàng giấy tờ về thửa đất.
Kết thúc phiên tòa, Hội đồng xét xử đã quyết định tuyên phạt bị cáo Phan Thúy Mai 16 năm tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Ngoài ra, Hội đồng xét xử cũng buộc Ngân hàng Đông Á và bị cáo Mai trả lại Công ty An Phát 2 nền đất biệt thự đã chiếm đoạt. Buộc Công ty An Phát trả cho bị cáo Mai 9,8 tỷ đồng đã nộp vào DN.
