Đã đến lúc, cần có sự thay đổi quyết liệt từ cơ quan quản lý Nhà nước đến doanh nghiệp vận tải trong việc quản lý đội ngũ lái xe. Công tác sát hạch còn lỏng lẻo Một trong những nguyên nhân làm gia tăng tai nạn giao thông (TNGT) là tình trạng cấp giấy phép lái xe còn lỏng lẻo, nhiều lỗ hổng. Sự dễ dãi trong việc cấp bằng dẫn đến tình trạng lái xe không thể xử lý được các tình huống phát sinh trên đường. Trong quá trình điều tra các vụ TNGT, lực lượng chức năng đã phát hiện không ít lái xe không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn có bằng. Điển hình, vụ tai nạn thảm khốc tại cầu Serepok (Đắk Lắk) hồi tháng 5/2012, khiến hơn 30 người thiệt mạng, lái xe gây tai nạn từng lĩnh án 8 năm tù vì án ma túy. Tuy nhiên, trong quá trình thụ án, không hiểu bằng cách nào mà người này vẫn được đổi giấy phép lái xe để sau khi mãn hạn tù tiếp tục hành nghề và gây ra vụ tai nạn trên.
Để khắc phục tình trạng lái xe không đủ điều kiện nhưng vẫn điều khiển phương tiện, các cơ quan chức năng cần siết chặt khâu đào tạo và sát hạch lái xe chuyên nghiệp. Khi nâng bằng, các lái xe phải trải qua các khóa học tập trung Luật Dân sự, Hình sự, Bảo hiểm, Giao thông đường bộ, các Nghị định Thông tư về quản lý GTVT, Nghị định xử phạt hành chính và phải thi hết học phần như thi tốt nghiệp các trường chuyên nghiệp. Ngoài ra, cần bổ sung quy định thời gian đã lái xe thực tế trước khi cấp giấy phép lái xe có số ghế và tải trọng lớn. Việc khám sức khỏe lái xe phải định kỳ, và lái, phụ xe khách từ 29 chỗ trở lên phải tham gia các khóa tập huấn đình kỳ 2 năm/lần. Đặc biệt, khi đào tạo lái xe ô tô, các giáo viên dạy lái xe cần tuân thủ nghiêm ngặt đủ chỉ tiêu cây số thực hành cho học viên lái xe ô tô trên đường. Mặt khác, việc quy định độ tuổi, thâm niên lái xe và số ki lô mét cầm lái còn bất cập. Độ tuổi của tài xế xe khách, xe đầu kéo, xe tải nặng thường quá trẻ, tính cách vẫn còn bốc đồng. Nhiều khi, những tài xế trẻ tuổi thường xốc nổi, thích thể hiện, chỉ vì muốn cho xe "dám" vượt qua mình "biết tay" mà đã xem nhẹ tính mạng, sự an toàn của hành khách. Vì vậy, cơ quan chức năng nên quy định lại độ tuổi lái xe khách phải từ 30 tuổi trở lên và ít nhất phải có thâm niên đã chạy xe liên tục 10 năm. Xem xét lại điều kiện kinh doanh Bên cạnh một số doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách hoạt động tương đối chuyên nghiệp, hiệu quả, vẫn còn nhiều đơn vị chỉ đăng ký kinh doanh nhưng thuê lái xe tự do từ bên ngoài vào chạy các tuyến đường dài. Vì thế, để giảm thiểu tai nạn mà nguyên nhân xuất phát từ việc doanh nghiệp khoán doanh thu, ép thời gian về bến... các cơ quan chức năng phải thường xuyên kiểm tra, thanh tra hoạt động của doanh nghiệp, siết chặt lại điều kiện cho phép kinh doanh vận tải. Nếu doanh nghiệp có số lái xe vi phạm nhiều lần trong một tháng có thể đình chỉ hoặc tước giấy phép kinh doanh. 
Để nâng cao chất lượng của đội ngũ lái xe, các đơn vị vận tải nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ và đột xuất đối với lái xe nhằm loại ra khỏi đội ngũ những tài xế có hành vi sử dụng ma túy, rượu, bia khi điều khiển phương tiện giao thông. Đây là cách làm vừa được UBND tỉnh Quảng Ngãi thông qua với mục tiêu giảm thiểu đến mức thấp nhất các vụ TNGT nghiêm trọng có thể xảy ra do tài xế sử dụng chất kích thích. Đặc biệt, các cơ quan chức năng nên tiến hành xây dựng phần mềm quản lý nhân thân lái xe nhằm giảm thiểu tình trạng lái xe vi phạm hoặc thải hồi ở đơn vị này do mắc lỗi nghiêm trọng lại được đơn vị khác tiếp nhận. Phầm mềm nhận dạng lái xe sẽ cập nhật tự động các lỗi vi phạm của tái xế và trở thành căn cứ, cơ sở để các đơn vị kinh doanh vận tải lựa chọn những lái xe có phẩm chất tốt, nghiệp vụ cao. Trong bối cảnh hiện tại, Bộ GTVT và Bộ Công an nên phát hành một quyển sổ theo dõi lái xe. Mỗi lần mắc lỗi bị xử phạt, cơ quan có thẩm quyền ghi vào sổ và ký tên đóng dấu. Khi đổi hoặc nâng bằng, hay khi xin việc, lái xe cần phải xuất trình sổ theo dõi này như một điều kiện bắt buộc để hoàn thiện thủ tục.
 Sát hạch giấy phép lái xe tại Trung tâm đào tạo lái xe Việt Thanh.Ảnh: Thanh Hải |
| Theo số liệu mới công bố, trong 6 tháng đầu năm 2013, cả nước xảy ra 5.514 vụ TNGT làm 4.913 người thiệt mạng, 3.465 người bị thương, tăng so với cùng kỳ năm ngoái cả về số vụ và số người thiệt mạng. Trước thực trạng trên, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã thẳng thắn thừa nhận, nguyên nhân trực tiếp khiến TNGT tăng cao là do chất lượng lái xe, nhưng nguyên nhân sâu xa là do khâu quản lý Nhà nước. |
