Kéo dài nhiều năm
Thực tế trong công tác THA cho thấy, các vụ việc phải THA liên quan đến các tổ chức tín dụng, ngân hàng thường khó khăn, thời gian kéo dài. Mới đây, Cục THADS TP Hà Nội đã thi hành xong Quyết định số 104 ngày 31/7/2008 của TAND TP Hà Nội, cho thi hành khoản: Công ty TNHH Hoa Anh Đạt phải thanh toán trả cho Ngân hàng TMCP Nhà Hà Nội (nay là Ngân hàng SHB) số tiền hơn 432 triệu đồng và lãi chậm THA theo mức lãi suất nợ quá hạn quy định. Trường hợp Công ty Hoa Anh Đạt không trả tiền cho ngân hàng thì phát mại tài sản bảo đảm THA là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với diện tích đất 388m2 ở xã Tiên Dương, huyện Đông Anh của hộ gia đình bà Nguyễn Thị V. theo hợp đồng thế chấp bảo lãnh.
Cục Thi hành án dân sự TP Hà Nội đã thi hành án thành công tài sản nhà đất ở xã Tiên Dương, huyện Đông Anh cho Ngân hàng SHB ngày 17/5. Ảnh: Việt Bình |
Hết thời hạn tự nguyện THA, Ngân hàng SHB đề nghị cơ quan THA kê biên tài sản thế chấp để THA. Vì hộ gia đình bà V. có 11 người sinh sống thực tế trên diện tích đất 388m2, nên trước khi thực hiện việc kê biên, Chấp hành viên đã đề nghị Ngân hàng SHB xem xét tạo điều kiện chỗ ở cho hộ bà V. Ngân hàng SHB có văn bản đề nghị Cục THADS TP Hà Nội kê biên một phần tài sản thế chấp của hộ gia đình bà V có diện tích 188,6m2 trong tổng số 388m2 đất theo sổ đỏ, phần nhà đất còn lại tạo điều kiện về chỗ ở cho hộ bà V.
Ngày 11/8/2015, Cục THADS đã phối hợp cùng các cơ quan tiến hành kê biên một phần tài sản thế chấp của hộ gia đình bà V. Đến phiên đấu giá thứ 7, Công ty Đấu giá Hoàng Gia mới bán đấu giá thành công tài sản nêu trên. Người mua đã nộp đủ tiền trúng đấu giá, tuy nhiên, do người phải THA không tự nguyện giao tài sản, nên Chấp hành viên đã ban hành Quyết định cưỡng chế, thông báo cưỡng chế chuyển giao quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Ngày 17/5 vừa qua, việc cưỡng chế THA của Cục THADS TP Hà Nội đã thành công, đảm bảo an toàn, đúng quy định pháp luật, thi hành dứt điểm Quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.
Án tín dụng, ngân hàng chiếm lượng tiền ảo lớn
Theo ông Lê Quang Tiến - Cục trưởng Cục THADS TP Hà Nội, số lượng án tín dụng, ngân hàng chiếm gần như toàn bộ về tiền phải thi hành (70%), trong khi biên chế và Chấp hành viên theo tỷ lệ của Cục và các chi cục thiếu nhiều, đặc biệt là thiếu ở nhiều chi cục có số lượng án tín dụng, ngân hàng lớn.
Bên cạnh đó, thực trạng có nhiều tài sản bảo đảm tính thanh khoản rất thấp; hầu hết tài sản bảo đảm các tổ chức tín dụng nhận thế chấp bảo đảm cho nghĩa vụ thanh toán đều được định giá rất cao, nhưng đến khi tổ chức THA định giá thực tế thấp hơn rất nhiều lần. Nhiều tài sản đưa ra bán đấu giá, hạ giá nhiều lần vẫn không có người mua dẫn đến cơ quan THA đang phải thi hành lượng tiền rất lớn nêu trên là con số có điều kiện, nhưng là số ảo. Ví dụ: Quyết định THA số 23/QĐ-CCTHADS ngày 18/5/2016 của Chi cục THADS quận Hoàng Mai, khoản phải thi hành hơn 166 tỷ đồng, nhưng thẩm định tài sản thế chấp trị giá khoảng 17 tỷ đồng.
Đại diện Cục THADS cũng chỉ ra, đối với tài sản bảo đảm, hồ sơ thế chấp không chặt chẽ, không thẩm định kỹ khi nhận thế chấp. Khi THA kiểm tra hiện trạng có diện tích lớn hơn theo sổ đỏ đã cấp, người thế chấp chỉ đồng ý cho kê biên diện tích đất theo đúng Hợp đồng thế chấp và quyết định của Tòa án, dẫn đến khó khăn trong công tác THA. Ngoài ra, một số trường hợp tài sản thế chấp là ô tô, máy móc thiết bị nhưng đa số các vụ việc không xác định được tài sản thế chấp ở đâu để kê biên, xử lý. Một số vụ tài sản thế chấp không ở Việt Nam nên không thể kê biên, xử lý hoặc ủy thác được.