Từ triệu cành lên tỷ cành hoa
Sau 4 kỳ Festival Hoa Đà Lạt, gặp lại nghệ nhân Phạm Tiến (được UBND tỉnh Lâm Đồng công nhận) ở làng hoa Xuân Thành, Đà Lạt, nếp nghĩ, cách làm về nghề hoa của ông đã có nhiều nét mới. Ngày xưa (tính mốc thời gian từ 20 năm trở về trước), nghề hoa của ông Tiến gắn vớivài ba ngàn mét vuông cây lay ơn trồng ngoài trời luân canh với cây rau các loại. Ngày nay, khi đất hoa đã phát triển lên 2ha, ông Tiến đã dành 1ha chuyển đổi giống hoa lay ơn mới, áp dụng kỹ thuật tiên tiến để trồng luân canh ngoài trời với các loài hoa mới nhập nội sau này như: mắt ngọc, hạt ngọc, cẩm tú cầu, hoa sói… Và 1ha còn lại được dùng để trồng luân canh các loại hoa trong nhà kính với các giống chủ lực quanh năm như cúc, đồng tiền, bi bi, sa lem, cát tường… Ông Tiến chia sẻ: "Tính theo giá hoa trong năm 2013, gia đình tôi với 1ha hoa trồng ngoài trời đạt lãi khoảng 300 triệu đồng; và 1ha hoa nhà kính đạt lãi khoảng 500 triệu đồng…".
Một tiểu cảnh chú ong ngộ nghĩnh cần mẫn hút mật tại không gian hoa Vườn Xinh bên bờ hồ Xuân Hương.
|
Cũng là người Đà Lạt như nghệ nhân Phạm Tiến, doanh nhân trẻ Nguyễn Đình Sơn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hoa Đà Lạt kể lại, hai mươi năm trước, người nông dân Đà Lạt cảm thấy người Hà Lan "quá khó hiểu" với những ngôi nhà kính ni lông che nắng, chắn mưa thì làm sao thực hiện được đầy đủ các công đoạn của nghề nông truyền thống Việt Nam là “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Giờ đây - Festival Hoa Đà Lạt lần thứ 5 cũng vừa tròn hai mươi năm sau, nông dân Đà Lạt đã chuyển đổi 10% diện tích trồng các loại rau ngoài trời sang trồng các loại hoa công nghệ cao - khoảng hơn 3.000ha. Theo "hiệu ứng dây chuyền" từ Đà Lạt, trong vài năm gần đây, nông dân các vùng phụ cận như Lạc Dương, Lâm Hà, Đức Trọng, Đơn Dương đã xây dựng mới khoảng 200ha để trồng hoa các loại theo hướng công nghệ cao.
Trên 3.000ha diện tích trồng hoa cắt cành đang phân bổ trên các làng hoa của Đà Lạt đã được công nhận làng nghề như làng hoa Vạn Thành, làng hoa Hà Đông, làng hoa Thái Phiên và các làng hoa truyền thống khác như làng hoa Xuân Thành, làng hoa An Sơn. Ước tính từ 60 - 70% diện tích hoa Đà Lạt hàng năm trồng các loại hoa cúc giống mới; 30 - 40% diện tích còn lại là trồng các loại hoa hồng, cẩm chướng, cát tường, lily, huyết môn… Tổng sản lượng hoa cắt cành ở Đà Lạt trong năm 2013 đạt gần 2 tỷ cành, tăng hơn 300 triệu cành so với năm 2012.
Bản quyền của “ngôi vương”
Để nâng cao năng lực cạnh tranh của hoa Đà Lạt, những năm gần đây, từ nguồn vốn hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới, Sở NN&PTNT Lâm Đồng đã triển khai và hoàn thành trên dưới 10 dự án liên kết trồng hoa chất lượng cao ở Đà Lạt. Đó là hơn trăm hộ nông dân cùng "đồng hành" với doanh nghiệp Hà Lan để trồng hoa cúc, hoa cẩm chướng đạt tỷ lệ xuất khẩu từ 70% sản lượng trở lên. Đó là 4 mô hình hợp tác trồng hoa lily giữa Công ty Hoa Đại Việt (Đức Trọng) và 4 hộ nông dân ở phường 7, phường 8, Đà Lạt, tăng năng suất thu hoạch hoa lily từ 10% trở lên. Đó là mô hình liên kết, chuyển giao kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm hoa huyết môn giữa Công ty ATDC, Đà Lạt với 6 hộ nông dân đại diện trên các vùng nông nghiệp Đà Lạt, Đơn Dương, Di Linh, tăng năng suất vượt hơn cách trồng thông thường đến hơn 10%...
"Hai mươi năm trước, người Đà Lạt trồng hoa phần lớn chỉ bán phân tán trong tỉnh Lâm Đồng và một vài khu vực của tỉnh lân cận vì hoa ít, giống hoa cũ đã dần thoái hóa. Hai mươi năm sau, hoa Đà Lạt có mặt đều khắp trên tất cả tỉnh, thành trong cả nước với tỷ lệ chiếm hơn 90% sản lượng; tỷ lệ gần 10% sản lượng còn lại đã xuất khẩu sang các nước châu Âu, châu Á…" - ông Nguyễn Đình Sơn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Hoa Đà Lạt nói.
Ông Nguyễn Minh Tâm - Phó Giám đốc Sở KH&CN Lâm Đồng phân tích rằng, theo thời gian, hoa Đà Lạt phát triển đa dạng về chủng loại, được canh tác đạt các tiêu chuẩn về quy mô và chất lượng, nên cần có sự bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận để khẳng định giá trị trên thương trường. Từ yêu cầu khách quan đó, UBND thành phố Đà Lạt đã cấp Chứng nhận nhãn hiệu độc quyền "Hoa Đà Lạt" đối với hoa địa lan cho 34 tổ chức, cá nhân vào tháng 4/2012, và đối với 5 loại hoa hồng, cúc, cát tường, cẩm chướng, lay ơn cho 42 tổ chức, cá nhân vào cuối tháng 11/2013.
Ông Đỗ Văn Ẩn - Giám đốc Công ty TNHH Hoa Ngọc Ẩn, Đà Lạt xác nhận, việc sản xuất, kinh doanh hoa lan ở công ty của mình được tiếp tục nâng cao uy tín kể từ khi được cấp Chứng nhận nhãn hiệu độc quyền "Hoa Đà Lạt". Riêng trong năm 2013, công ty đã hợp tác với 10 hộ nông dân Đà Lạt sản xuất 2ha hoa địa lan đạt lãi hơn 500 triệu đồng/ha. Hoặc như anh Phạm Văn Sơn ở làng hoa Xuân Thành đã đạt doanh thu 2 tỷ đồng/ha trong năm 2013 đối với việc sản xuất hoa cát tường và hoa cẩm chướng - 2 loài hoa vừa gắn độc quyền nhãn hiệu "Hoa Đà Lạt" nêu trên.
Festival Hoa Đà Lạt lần thứ 5 đã đến. Thêm một cơ hội nữa để các loài hoa bản quyền của Đà Lạt được "thăng hoa" trên "ngôi vương" của mình.
