Khởi công Dự án xây dựng lại Khu tập thể Nguyễn Công Trứ: Khơi lại niềm tin

Đây là dự án cải tạo CCC đầu tiên được thực hiện với quy mô toàn khu. Sau 10 năm, kể từ khi bắt đầu nghiên cứu đến khi khởi công xây dựng khối nhà đầu tiên, đây là sự kiện tạo niềm tin vào chủ trương cải tạo CCC, một chủ trương không bị "đóng băng" mà đã, đang và sẽ tiếp tục được thực hiện cho dù còn nhiều cam go.  

Lãnh đạo Bộ Xây Dựng, UBND TP Hà Nội trong Lễ khởi công xây dựng lại Khu tập thể Nguyễn Công Trứ. Ảnh: Thanh Hải

Mày mò giải bài toán khó

Khi nghiên cứu dự án này, việc cải tạo CCC toàn khu chưa có tiền lệ, chủ đầu tư phải vừa làm, vừa tìm hiểu đề xuất cơ chế. Những vấn đề đặt ra cho dự án cũng chính là những câu hỏi lớn cho vấn đề cải tạo CCC của TP Hà Nội cũng như các tỉnh, TP khác. Ngay cả khi dự án đã được khởi công, bài toán hài hòa lợi ích giữa Nhà nước - người dân - doanh nghiệp cũng chưa thể cân bằng. Mong muốn của đại đa số người dân là tái định cư tại chỗ sau khi dự án hoàn thành, trong khi diện tích lấn chiếm, cơi nới nhiều hơn diện tích vốn có của các tòa nhà cũ. Với mật độ xây dựng hiện trạng dày đặc, tầng tầng lớp lớp qua thời gian, dân số tại khu này đã vượt mật đô quy hoạch tới 1,8 lần. Theo quy hoạch chung của TP, đây là khu vực hạn chế phát triển chiều cao, phần lớn quỹ đất dành cho giao thông, công trình xã hội, cây xanh nên diện tích còn lại chỉ đảm bảo nhu cầu tái định cư cho người dân trong khu vực.

Phát biểu của Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo tại lễ khởi công cho thấy những vấn đề khó khăn khi thực hiện dự án. Chủ tịch cho biết, để đi đến quyết định về thiết kế cho dự án, TP cùng các cơ quan chức năng và chủ đầu tư đã phải họp bàn tới 17 lần để tìm ra một phương án dung hòa nhất. Tuy nhiên, phương án này cũng chưa thực sự đáp ứng được mong muốn của cả TP và người dân. Trong khi đó, bài toán về sự cân đối tài chính đối với doanh nghiệp khi mà chiều cao của công trình bị hạn chế vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng. 

Công tác GPMB dự án cũng rất khó khăn. Tại khu tập thể này, đối tượng GPMB rất đa dạng, từ căn hộ đã được bán theo Nghị định 61/CP đến căn hộ thuộc sở hữu Nhà nước đang cho hộ dân thuê; có hộ tầng 1 được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có chợ dân sinh, ki ốt, đơn vị sản xuất kinh doanh, trường học, cơ sở y tế... Dự án Nguyễn Công Trứ lại có đặc thù là cải tạo đồng bộ toàn khu gồm 14 nhà chung cư, so với các dự án khác là chỉ thực hiện 1 - 2 khối nhà. Vì vậy, chỉ riêng khâu khảo sát thực địa, điều tra xã hội học, lấy ý kiến nhân dân, rồi đề xuất cơ chế thí điểm… cũng đã mất 6 năm. Theo số liệu tính toán tại thời điểm lập quy hoạch (tháng 12/2008), ước tính chủ đầu tư mất cân đối hàng ngàn tỷ đồng, gồm cả kinh phí xây dựng hệ thống giao thông (mở hai tuyến đường thông sang đường Trần Khát Chân), hạ tầng xã hội, nhà tái định cư tăng thêm mà không thu tiền.

Thay đổi diện mạo đô thị

Có thể nói, sự kiên trì của doanh nghiệp với Dự án xây dựng lại Khu tập thể Nguyễn Công Trứ rất đáng ghi nhận. Những dự án cải tạo CCC cùng thời điểm như Khương Thượng, Văn Chương, đến thời điểm này đều không có động tĩnh. Hàng loạt dự án khác như Giảng Võ, Thành Công… cũng mới đang ở giai đoạn nghiên cứu quy hoạch toàn khu.

Ông Nguyễn Mạnh Dũng, Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng phát triển nhà số 7 Hà Nội cho biết, cơ chế chính sách cho các dự án cải tạo CCC vẫn đang là bài toán khó, làm sao vừa đảm bảo đồng thuận của người dân vừa tuân thủ quy hoạch chi tiết được duyệt. Cùng với những hỗ trợ theo cơ chế chính sách hiện hành, Thành ủy và UBND TP đã chỉ đạo đối với dự án này cần có những hỗ trợ đặc thù bởi diện tích công trình sau khi xây dựng chỉ đảm bảo để tái định cư cho người dân. Về phía doanh nghiệp cũng phải xác định, đây là dự án an sinh xã hội, không thể có lãi. Về vấn đề tài chính, ông Dũng cho biết, dự án không thể tự cân đối tài chính, việc bù đắp từ phía TP đã có chủ trương nhưng thời điểm này chưa xem xét, tính toán cụ thể.

Cùng với việc khởi công khối nhà cao tầng đầu tiên, chủ đầu tư đang tiến hành công tác GPMB với 6 khối nhà khác. Sự kiện này sẽ tạo điều kiện cho công tác GPMB trong giai đoạn tiếp theo khi tâm lý người dân phấn khởi và hiểu hơn về dự án.