Không nên lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2

Tuy nhiên, sau 5 năm thi hành cũng bộc lộ nhiều vướng mắc, đặc biệt liên quan đến việc cấp Phiếu LLTP số 2.

Theo quy định của Luật LLTP năm 2009, Phiếu LLTP số 2 chỉ được cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử và cấp theo yêu cầu của cá nhân để người đó biết được nội dung về LLTP của mình. Tuy nhiên, ở nhiều nơi, Phiếu LLTP số 2 đã bị lạm dụng khi một số cơ quan đại diện ngoại giao nước ngoài yêu cầu công dân Việt Nam và người nước ngoài có thời gian cư trú ở Việt Nam phải nộp Phiếu LLTP số 2 khi xin thị thực nhập cảnh. Nhiều cơ quan, tổ chức khi tuyển dụng cán bộ cũng yêu cầu công dân phải nộp Phiếu LLTP số 2, trong khi lẽ ra họ chỉ cần nộp Phiếu LLTP số 1 (là phiếu cấp cho công dân Việt Nam, người nước ngoài đã hoặc đang cư trú tại Việt Nam, cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội).

Công dân đăng ký cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp Hà Nội. Ảnh: Văn Trọng

Ông Nguyễn Hoài Nam - Trưởng phòng LLTP, Sở Tư pháp Hà Nội cho biết, nhu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 cũng tăng đáng kể khi ngày càng nhiều các cơ quan tuyển dụng nhân sự hay các đại sứ quán cũng yêu cầu trong hồ sơ phải có Phiếu LLTP số 2. Từ đầu năm đến ngày 30/7, Sở Tư pháp đã cấp hơn 23.000 phiếu LLTP, trong đó có hơn 4.000 Phiếu LLTP số 2. “Do Luật LLTP quy định khi cá nhân có yêu cầu thì chúng tôi vẫn phải cấp, còn việc họ dùng Phiếu LLTP số 2 đó chỉ để biết hay để nộp cho các cơ quan, tổ chức thì thuộc quyền của họ” - ông Nam thông tin.

Việc lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 của một số cơ quan, tổ chức dẫn đến bí mật của công dân bị ảnh hưởng, gây kỳ thị, mặc cảm, khó khăn cho công dân khi tái hòa nhập cộng đồng, bởi lẽ Phiếu LLTP số 2 sẽ ghi đầy đủ các án tích, cả án tích chưa được xóa lẫn án tích đã được xóa. Việc này lẽ ra chỉ nên để cơ quan tiến hành tố tụng biết và cá nhân bản thân người yêu cầu biết. Có tình trạng lợi dụng quyền được yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2 của công dân để yêu cầu công dân xuất trình Phiếu LLTP số 2 khi làm thủ tục liên quan. Vì thế, theo ông Nam, dự thảo Luật LLTP sửa đổi, bổ sung theo hướng chỉ cấp một loại Phiếu LLTP cho công dân, để chấm dứt tình trạng lạm dụng Phiếu LLTP số 2 làm phương hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Riêng về thủ tục xin cấp Phiếu LLTP số 2, hiện nay pháp luật không cho phép được ủy quyền cho người khác làm mà người yêu cầu phải làm trực tiếp vì đảm bảo bí mật đời tư cá nhân. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc này không thuận lợi cho người dân, đặc biệt là với người định cư ở nước ngoài. Cũng theo ông Nam, để cải cách hành chính và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi xin cấp Phiếu LLTP, Sở Tư pháp Hà Nội đã triển khai Quyết định số 19/QĐ-TTg ngày 8/1/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thí điểm cấp Phiếu LLTP qua dịch vụ bưu chính, đăng ký cấp Phiếu LLTP trực tuyến. Theo đó, người dân có thể gửi hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu LLTP qua đường bưu điện và nhận kết quả qua bưu điện. Theo đánh giá của đại diện Sở Tư pháp Hà Nội, triển khai Đề án 19, việc thực hiện các phương thức cấp Phiếu trên đã phần nào giúp tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí đi lại của người dân.