Kiềm chế lạm phát - những vấn đề đặt ra

Thách thức tăng cầu cho nền kinh tế

Với những kết quả có được qua 6 tháng đầu năm đã tạo tín hiệu khả quan để cả năm CPI chỉ tương đương với năm trước. Chu kỳ "2 năm tăng cao, một năm tăng thấp" diễn ra trong 9 năm trước đã không lặp lại như dự đoán của một số chuyên gia.

 

Sau 6 tháng, giá thực phẩm chỉ tăng 2,24% giúp người dân bớt khó khăn trong chi tiêu. Trong ảnh: Mua  hàng tại Siêu thị Big C.Ảnh: Trần Việt

Việc giảm và tăng thấp của giá tiêu dùng nói chung, của giá lương thực - thực phẩm nói riêng (sau 6 tháng giá lương thực giảm 2,23%, giá thực phẩm chỉ tăng 2,24%, nhưng chủ yếu do 2 tháng đầu năm, còn từ tháng 3 đến nay đã giảm liên tiếp và chưa có dấu hiệu dừng giảm), lại càng làm cho người tiêu dùng, nhất là những người nghèo đỡ bị ảnh hưởng. Bởi đây là những mặt hàng tối thiết yếu, lại chiếm tỷ trọng cao trong chi tiêu nên rất khó "thắt lưng buộc bụng" như hàng hoá, dịch vụ khác.

Việc tăng thấp của CPI trong 6 tháng qua vừa là kết quả của nhiều giải pháp tích cực trong thời gian qua, vừa tạo tiền đề, dư địa cho việc thực hiện các mục tiêu khác cũng như các giải pháp trong thời gian tới. Về mục tiêu có thể chuyển từ ưu tiên kiềm chế lạm phát sang thực hiện tăng trưởng kinh tế cao hơn và cơ cấu lại nền kinh tế, thực hiện 3 đột phá chiến lược…

Về các giải pháp, có thể chuyển từ quá thắt chặt sang nới lỏng hơn chính sách tài khoá, chính sách tiền tệ; Có thể đẩy mạnh việc thực hiện các biện pháp cắt giảm, giãn, hoãn các khoản thu nộp ngân sách, thực hiện phương châm khoan thư sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu, đẩy mạnh tiến độ giải ngân, thi công các công trình đầu tư công, sớm thực hiện việc giảm thuế thu nhập DN, thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết của Quốc hội; Đẩy mạnh việc huy động trái phiếu Chính phủ (vay trong nước) cho đầu tư…; Có thể giảm tiếp lãi suất cho vay, tăng tốc độ dư địa tín dụng, cho vay ưu đãi để thu mua tạm trữ lương thực, hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn trực tiếp hơn để xây dựng nông thôn mới…; Tranh thủ nhập khẩu máy móc, thiết bị, nguyên nhiên vật liệu khi giá quốc tế còn đang thấp và đón đầu việc phục hồi tăng trưởng.

 

 

Ổn định tỷ giá là rất cần thiết, nhưng không có nghĩa là cố định, mà cần linh hoạt theo tín hiệu thị trường, nếu tín hiệu thị trường là xu thế (chứ không phải là động thái gây sóng để đầu cơ); Khẩn trương giải quyết các điểm nghẽn lớn đã kéo dài là nợ xấu, tồn kho, bất động sản; Khắc phục tâm lý chờ đợi của các chủ thể trên thị trường- là một trong những điểm nghẽn còn lớn hơn… Tuy nhiên, với việc CPI tăng thấp cũng đặt ra các ngân hàng trong thời gian tới phải tiếp tục giảm lãi suất cho vay, chủ động trích lập dự phòng nợ xấu. DN, kể cả các chủ đầu tư, chủ DN bất động sản cần hạ giá bán hơn nữa để tăng tiêu thụ, giảm tồn kho. Người dân đẩy mạnh tiêu thụ để giúp cho nền kinh tế vượt qua thách thức trì trệ hiện nay.

Vẫn cần lưu ý đến liều lượng

CPI tháng 6 và 6 tháng đầu năm giảm và tăng thấp là một thành công, nhưng cũng giống như tấm huân chương, đó là mặt trước, còn mặt sau của nó cũng có 3 điểm lưu ý.

 

Điểm lưu ý thứ nhất là người sản xuất lương thực, thực phẩm đã bị thiệt kép: Vừa thiệt do bán sản phẩm ra với giá giảm, vừa phải mua vào với giá tăng; vì vậy cần hỗ trợ mạnh hơn và hướng đến hỗ trợ trực tiếp hơn. Điểm lưu ý thứ hai là hiệu ứng phụ đối với tăng trưởng kinh tế, đối với DN và lao động việc làm. Điểm lưu ý thứ ba là dễ làm cho các nhà quản lý điều hành chủ quan, lơ là với kiềm chế lạm phát. Vì vậy, một mặt cần lưu ý đến liều lượng của việc nới lỏng tài khoá, tiền tệ, tránh chuyển từ cực đoan này sang cực đoan khác. Mặt khác, cần có sự phối hợp chặt chẽ, cẩn trọng về liều lượng và thời điểm thực hiện lộ trình giá thị trường đối với một số hàng hoá, dịch vụ quan trọng. Mặt khác nữa là tỷ giá, tránh điều chỉnh giật cục với mức độ cao, nên điều chỉnh nhẹ hoặc quy định tỷ giá giao dịch trên thị trường liên ngân hàng, hoặc biên độ giao dịch để tránh đầu cơ.