Cái sự "mừng ra mặt" của nghệ sĩhài trước đấu trường lần đầu tiên dành cho hài kịch là có thực, nhưng ở đó cũng chất chứa nhiều suy tư cho "món đặc sản" của sân khấu kịch này.
"Đấu trường" đầu tiên dành cho hài
Liên hoan mở màn ở miền Bắc trước, sau đó sẽ nhóm họp các nghệ sĩ hài miền Nam vào tháng 11. Cuộc tụ hội ở miền Bắc đã lên danh sách 19 đơn vị với nhiều đoàn địa phương như: Phú Thọ, Hải Dương, Hải Phòng... Có nhiều đơn vị hăng hái ứng thí hai tiết mục như Nhà hát Tuổi trẻ, Nhà hát Tuồng Việt Nam... Điều đáng nói, do lần đầu tổ chức nên Ban tổ chức (BTC) đã chấp thuận những tiểu phẩm, tiết mục và vở diễn dài đã trình diễn trước công chúng hoặc có kịch bản nước ngoài. BTC không giới hạn thời gian của tác phẩm mà chỉ qui định thời lượng của chương trình. NSƯT Trần Nhượng, Phó BTC chia sẻ: "Nhiều năm qua các nghệ sĩ hài có nhiều đất để hoạt động. Tuy nhiên, bên cạnh những cái được, sân khấu hài vẫn còn nhiều tiểu phẩm hài nông cạn, thiếu tính giáo dục. Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam tổ chức liên hoan nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp và góp phần lành mạnh hóa cho đời sống hài Việt Nam". Chính vì thế mà tiêu chí chấm điểm của BTC cũng sẽ không đề cao những tác phẩm gây cười phản cảm, tục tĩu…
Xóa bỏ quan niệm cũ
Ngoài không khí mới mẻ của lần đầu tiên, người ta còn nhận ra sự khấp khởi của nghệ sĩ hài. Bởi bao nhiêu năm nay, say nghề đấy, nhưng họ vẫn canh cánh bên lòng một quan niệm "bất thành văn" rằng, hài kịch chỉ là mua vui cho công chúng chứ không mang nhiều tính nghệ thuật. Thực tế, hài đã từng là cứu cánh của sân khấu trong buổi vắng khán giả, duyên hài của mỗi nghệ sĩ cũng đã được kiểm nghiệm qua công chúng, nhưng chưa bao giờ có một giải thưởng cá nhân chính thống nào dành riêng cho họ. Thế nên, khi thông tin Liên hoan sân khấu hài toàn quốc phát đi, các đoàn nghệ thuật đã hồ hởi "lên tiếng" tham gia. Liên hoan được kỳ vọng là cánh cửa mở để các nghệ sĩ hài được công nhận và đánh giá ở góc độ chuyên môn.
Tuy nhiên, không ít băn khoăn vẫn đứng trước ngưỡng cửa liên hoan. Như những người tổ chức phân tích, muốn có sức nặng và giàu phong cách, cần sự có mặt của các lão làng sân khấu. Nhưng ấy là điều khó bởi những người như Phạm Bằng, Văn Hiệp, Minh Vượng… đâu có "háo danh" đến độ chạy đua lên sàn ứng thí với các gương mặt "đàn em". Cái khó thứ hai đặt ra cho Ban giám khảo, làm sao để hài hòa và cân bằng được giữa hai phong cách hài Bắc và hài Nam để cho ra một điểm số chuẩn xác. Thêm vào đó, hài kịch giờ không còn hấp dẫn như buổi ban đầu của "Đời cười", "Người khóc kẻ cười" nữa vì như… thiếu gia vị. Vậy liên hoan hài này có chất lượng như người ta mong đợi?
Liên hoan còn ở phía trước, băn khoăn rồi sẽ có câu trả lời. Song, như NSND Lê Tiến Thọ, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam nói: "Liên hoan mở ra cùng với mục đích là trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, khích lệ nhằm nâng cao chuyên môn, đây cũng là cơ hội để những người trong cuộc, khán giả và xã hội đánh giá, nhìn nhận lại về vai trò của nghệ thuật hài trong đời sống. Tôi nghĩ rằng từ đó càng ngày các nghệ sĩ hài sẽ được xã hội đánh giá và nhìn nhận đúng và xác đáng hơn".
