Ngày 15/3, Quốc hội Nhật Bản đã chính thức thông qua quyết định bổ nhiệm các chức vụ Thống đốc Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) đối với ông Haruhiko Kuroda và hai chức danh Phó Thống đốc cho ông Kikuo Iwata và Hiroshi Nakaso, mở đường cho chính sách nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ trong thời gian tới của ngân hàng trung ương nhằm tiếp sức cho nền kinh tế đang trong tình trạng giảm phát kéo dài nhiều năm.
Thượng viện Nhật Bản đã bỏ phiếu thông qua đề cử đối với các ứng viên gồm Chủ tịch Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) Kuroda, Giáo sư Đại học Gakushuin Iwata và Giám đốc điều hành BOJ Nakaso vào các chức vụ trong ban lãnh đạo tổ chức tài chính quyền lực nhất nước này bất chấp việc liên minh cầm quyền của đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Công minh Mới không nắm đa số tại Thượng viện.
Trong bối cảnh ông Kuroda và Iwata, hai nhân vật cổ súy cho thuyết nới lỏng tín dụng đầy táo bạo, cam kết sẽ đạt được mục tiêu lạm phát 2% trong vòng 2 năm tới, giới phân tích hy vọng họ sẽ nhanh chóng hành động sau khi nhận nhiệm sở vào ngày 20/3 tới.
Ông Haruhiko Kuroda. (Nguồn: AFP)
Cuộc họp chính sách đầu tiên của BOJ của ban lãnh đạo mới dự kiến diễn ra vào ngày 3 và 4/4 song có khả năng một cuộc họp khẩn sẽ sớm diễn ra để cân nhắc về các biện pháp nới lỏng bổ sung như thúc đẩy việc mua trái phiếu dài hạn của chính phủ.
Chuyên gia phân tích tại Ngân hàng Tokyo-Mitsubishi UFJ, Hisashi Oda, cho biết nhiều khả năng ông Kuroda sẽ “cố đạt được sự đồng thuận của tất cả các thành viên trong Ủy ban Chính sách BOJ về việc đẩy nhanh tốc độ nới lỏng tiền tệ và lệnh cho cấp dưới đưa ra các lựa chọn chính sách” trong cuộc họp bất thường này.
Ông Kuroda từng khẳng định sẽ “làm bất cứ điều gì” có thể sau khi trở thành Thống đốc BOJ, cho thấy BOJ sẽ hợp tác chặt chẽ với Chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe nhằm đẩy nhanh các chính sách kinh tế mang tên “Abenomics” nhằm giải quyết tận gốc tình trạng giảm phát kéo dài hàng thập kỷ của nước này.
Tuy nhiên, một số thành viên ban điều hành BOJ còn tỏ ra hoài nghi về tính khả thi của mục tiêu lạm phát 2% mà ngân hàng này đề ra hồi tháng 1/2013 và họ tỏ ra miễn cưỡng khi phải tiến hành các biện pháp mà có thể đẩy vật giá lên cao. Điều này cho thấy ông Kuroda và các thành viên ban điều hành có thể sẽ đánh cuộc vào việc làm sao để vận hành trơn tru cỗ máy tài chính này.
Thành viên Ủy ban Chính sách BOJ Takahide Kiuchi, một cựu kinh tế gia về khu vực tư nhân, trả lời tại cuộc họp báo hồi cuối tháng 2/2013 rằng ngân hàng này muốn giá cả và tiền lương tăng “ở mức cân bằng” nhằm thúc đẩy kinh tế tăng trưởng.
Các chuyên gia đều đồng tình rằng trong khi những kỳ vọng vào các chính nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ thời gian gần đây đã góp phần đẩy giá chứng khoán lên cao và kéo giá đồng yen giảm thì những mâu thuẫn trong nội bộ BOJ về công tác hoạch định chính sách có thể ảnh hưởng xấu đến tâm lý tích cực trên thị trường tài chính.
Trưởng nhóm kinh tế gia Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life, Yoshikiyo Shimamine đặt vấn đề điểm mấu chốt của vấn đề là liệu chính phủ và BOJ sẽ có những hành động tương xứng trên thực tế hay không.
Ông Masaaki Shirakawa sẽ chính thức thôi giữ chức vụ Thống đốc BOJ vào ngày 19/3 - thời điểm mà nhiệm kỳ 5 năm của hai vị Phó Thống đốc cũng kết thúc - sớm hơn so với nhiệm kỳ thực tế của ông vào ngày 8/4.
Việc bổ nhiệm ông Kuroda, Iwata và Nakaso đã được Hạ viện Nhật Bản thông qua ngày 14/3 với sự ủng hộ của LDP, đảng Công minh Mới và một số đảng đối lập. Tuy nhiên, Quốc hội Nhật Bản chỉ cho phép ông Kuroda tiếp nhận chức vụ Thống đốc BOJ trong khoảng thời gian còn lại từ nhiệm kỳ của người tiền nhiệm Shirakawa. Tiếp đó, ông Kuroda sẽ phải trải qua quy trình phê chuẩn nữa tại Quốc hội để tiếp tục một nhiệm kỳ chính thức kéo dài 5 năm./.