Những thực phẩm chi phối tác dụng của thuốc

KTĐT - Các thuốc suy giảm miễn dịch dùng để chống thải ghép (tacrolimus, ciclosporine…) : khi dùng chung với nước bưởi thường xuyên sẽ gây độc hại cho thận.

Một số thức ăn có thể làm tăng tác dụng phụ hoặc làm giảm tác dụng điều trị của thuốc.

Các tương tác giữa thuốc và thức ăn thường được chỉ rõ trong tờ hướng dẫn dùng thuốc. Bởi vậy, cần đọc kỹ hướng dẫn dùng thuốc và tham khảo thêm ý kiến bác sĩ để tránh mọi tương tác có thể xảy ra.

Nước ép quả bưởi
 
Nước ép bưởi có thể làm tăng đáng kể sự hấp thu của thuốc trong cơ thể. Có hai nhóm thuốc đặc biệt lưu ý là :

- Các thuốc dùng để hạ cholesterol trong máu: simvastatine và atorvastatine: nước bưởi khi dùng chung với simvastatine (hoặc atorvastatine) có thể làm tăng sự hấp thu của thuốc lên gấp 15 lần và gây tác dụng phụ nghiêm trọng ở cơ .

- Các thuốc suy giảm miễn dịch dùng để chống thải ghép (tacrolimus, ciclosporine…) : khi dùng chung với nước bưởi thường xuyên sẽ gây độc hại cho thận.
 
Không nên dùng nước bưởi sau khi uống thuốc.

Cần khuyến cáo bệnh nhân tránh dùng nước bưởi trong vòng hai giờ sau khi dùng các thuốc này, và nên chỉ uống ít hơn 250ml nước bưởi mỗi ngày.

Các thức ăn giàu vitamin K (bắp cải xanh, rau màu xanh đậm, trái bơ, rau diếp …): Cần ăn rất ít các thức ăn này khi đang dùng các thuốc chống đông đường uống (mục đích chống đông máu).
 
Các thức ăn này làm giảm tác dụng điều trị của thuốc vì nguy cơ tạo huyết khối tăng (tạo cục máu đông trong lòng mạch). Vì vậy, trong thời gian dùng thuốc chống đông đường uống không nên ăn các thức ăn giàu vitamin K.

Rượu

Phải tránh dùng rượu đối với tất cả các thuốc có tác dụng trên thần kinh làm giảm độ tập trung như: các thuốc an thần (thuốc giảm lo âu nhóm benzodiazepine), thuốc giảm đau hoặc giảm ho có chứa codeine hoặc tramadol, thuốc thần kinh, thuốc chống trầm cảm, và các thuốc chống kháng histamine chống dị ứng kinh điển.

Vì khi dùng đồng thời với các thuốc này, rượu có thể gây buồn ngủ và làm giảm các phản xạ, gây nguy hiểm đặc biệt khi điều khiển các phương tiện giao thông hoặc máy móc.
 
Ngoài ra, khi dùng rượu chung với thuốc kháng viêm non-steroid hoặc aspirine có thể gây bỏng rát dạ dày hoặc tăng tiết acid dạ dày.

Cafe

Cần tránh dùng cafe khi đang dùng thuốc kháng sinh nhóm quinolone như : enoxacine, ciprofloxacine và norfloxacine hoặc thuốc theophylline (thuốc trị hen có cùng tác dụng giống cafe).

Các kháng sinh này ngăn cản thải trừ cafe và vì thế có thể gây quá liều cafe dẫn đến tình trạng kích thích, hồi hộp, run rẩy, toát mồ hôi thậm chí gây ảo giác. Đối với theophylline, cafe sẽ làm tăng tác dụng phụ của theophylline.
 
Cam thảo

Nên giảm hoặc tốt hơn là nên tránh dùng cam thảo (kẹo hoặc thức uống có cam thảo) khi đang dùng thuốc trị bệnh tăng huyết áp. Bởi trong thành phần của rễ cam thảo khi uống sẽ gây tăng huyết áp.

Để việc sử dụng thuốc hiệu quả và tránh giảm tác dụng của thuốc, tốt nhất trước khi sử dụng thuốc người bệnh nên tham khảo  ý kiến bác sĩ những thuốc, thực phẩm, thành phần bổ sung cần tránh.

Đồng thời, cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng và luôn theo dõi sức khỏe trong quá trình uống thuốc để thông báo kịp thời cho bác sĩ khi có những biến chứng bất thường.