Với định hướng của Hội nghị T.Ư 6, tại Kỳ họp lần này, Dự án Luật Đất đai do Quốc hội sửa đổi, bổ sung được kỳ vọng đem lại những thành tựu to lớn trong thực tiễn.
Cần lấp nhiều kẽ hở
Trao đổi với phóng viên báo Kinh tế & Đô thị, Luật gia Vũ Xuân Tiền, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Luật gia Hà Nội đánh giá: Hội nghị T.Ư 6 đã nêu lên quan điểm toàn diện của Đảng về Luật Đất đai, hoàn toàn chính xác. Tuy nhiên, các cơ quan Nhà nước, Quốc hội, các bộ, ban, ngành thực hiện đến đâu, đã truyền tải hết thông điệp, quan điểm của Đảng chưa? Luật Đất đai 2003 đã góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng đất nước. Tuy nhiên, Luật hiện hành có nhiều kẽ hở trong việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất.
Dự thảo Luật chưa thay đổi được nhiều, vẫn còn những tồn tại. Đây chính là nguyên nhân gây khiếu kiện kéo dài, xảy ra tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm… Về nguyên nhân của những điều bất bình thường đó, nhiều ý kiến cho rằng, do chúng ta đánh giá chưa đúng tầm quan trọng của việc thu hồi đất, khi mà Luật Đất đai hiện hành cho phép sử dụng quá giới hạn biện pháp thu hồi đất bằng quyết định hành chính. Việc xác định giá đất trong Luật hiện hành còn thiếu thống nhất, thiếu minh bạch, tạo ra sự chênh lệch rất lớn khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất. "Việc phân cấp quản lý về đất đai quá rộng dẫn đến có nhiều người được quyền giao đất, cho thuê và thu hồi đất. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đất đai quá nhiều chắp vá, chồng chéo…" - ông Tiền nói.
Nhiều dự án thu hồi đất rồi bỏ hoang trong khi người dân không có đất sản xuất. Ảnh: Quỳnh Anh
Bồi thường thế nào để dân thỏa mãn
Vấn đề mấu chốt nhất trong việc khắc phục những hạn chế, yếu kém, tiêu cực trong lĩnh vực đất đai, theo các chuyên gia, đó là quyết định thu hồi đất và vấn đề bồi thường.
Hiện nay, việc thu hồi đất diễn ra tràn lan, thu hồi quá giới hạn. Với những người có đất bị thu hồi, phải bồi thường thế nào để người dân thỏa mãn. Có thể nhà đầu tư chỉ bồi thường cho dân chưa đến 200.000 đồng/m2, nhưng sau khi đầu tư, cải tạo, lại bán ra thị trường 20 triệu đồng/m2.
Thiệt thòi sẽ thuộc về những người bị thu hồi đất. Vì vậy, phải kiện toàn cơ quan định giá đất của Nhà nước, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác định giá đất và thẩm định giá đất. Cùng với đó, phải xác định, nếu thu hồi đất vì lợi ích công cộng, an ninh quốc phòng, Nhà nước đứng ra thu hồi, trả tiền bồi thường cho dân.
Tuy nhiên, nếu thu hồi để làm sân golf, việc thu hồi đất đó không phải cho lợi ích quốc gia, mà phần nhiều là để làm lợi ích cho một nhóm người, doanh nghiệp, vì vậy cần phải tính toán kỹ lưỡng cơ chế khi thu hồi.Theo Luật gia Vũ Xuân Tiền, để hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi một cách toàn diện, các cấp ngành phải đánh giá lại, xem xét những hạn chế của Luật hiện hành; đánh giá xem có bao nhiêu lỗ hổng dẫn đến tình trạng như thế.
Trên cơ sở đó, chúng ta sửa đổi Luật. "Để sửa đổi Luật Đất đai một cách toàn diện, quan điểm của các bộ, ban, ngành cần phải tiến bộ hơn. Bởi tại các hội thảo về Dự án Luật Đất đai sửa đổi, các chuyên gia cho rằng, luật vẫn chưa quan tâm đến quyền lợi của người dân"- ông Tiền nhận định.
| Khi Nhà nước giao đất cho chủ đầu tư, đất đó còn chưa là đất sạch, chưa có hạ tầng cơ sở (đường sá, điện nước). Phải thấy rõ giá đất tăng lên nhiều so với trước là do chi phí phát triển cơ sở hạ tầng mà chủ đầu tư đã bỏ ra. Do đó, tránh đơn giản cho rằng, nhà đầu tư đền bù cho dân giá thấp, nhưng khi bán lại giá cao. Nếu nhà đầu tư không đầu tư để phát triển hạ tầng cơ sở, chênh lệch giá đó do biến động của giá thị trường khi trừ lãi suất vay vốn ngân hàng của nhà đầu tư thì Nhà nước phải thu về giải quyết thỏa đáng cho dân. Nếu giá tăng cao do kết quả đầu tư phát triển hạ tầng cơ sở, nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi.TS Nguyễn Ngọc TuấnChủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam |
