Nhiều vướng mắc
Theo UBND huyện Sóc Sơn, đến hết năm 2012, toàn huyện có 60 thôn của 19 xã làm xong giao thông, thủy lợi nội đồng (GTTLNĐ) với diện tích 5.099ha, trong đó 50 thôn đã tiến hành giao ruộng cho nhân dân với diện tích 4.059ha, đạt 100% kế hoạch.
Sau khi DĐĐT, diện tích lúa chất lượng cao trên địa bàn huyện tăng lên 3.000ha; năng suất lúa bình quân đạt 54 tạ/ha, tăng 11 tạ/ha so với trước, đời sống nhân dân từng bước được nâng lên.
Sau dồn điền đổi thửa, nhiều hộ dân ở xã Xuân Thu, huyện Sóc Sơn đã tự ý xây tường bao kiên cố hoặc làm lán trại trên diện tích đất nông nghiệp.
Tuy nhiên, trong quá trình DĐĐT, một số xã ở Sóc Sơn đã vấp phải vướng mắc. Thời điểm trước vụ xuân 2013, toàn huyện Sóc Sơn còn 10 thôn của 5 xã chưa chia được ruộng cho nhân dân ngoài thực địa với diện tích 1.283ha. Để đảm bảo thời vụ sản xuất, ngày 20/2, Ban Chỉ đạo DĐĐT huyện Sóc Sơn đã có văn bản yêu cầu các thôn chưa chia được ruộng hoặc gặp khó khăn tạm dừng việc chia ruộng để sản xuất, không bỏ ruộng trống.
Tuy nhiên, kết thúc vụ xuân 2013, tổng diện tích gieo trồng toàn huyện Sóc Sơn là 10.743ha, mới đạt 98% kế hoạch. Trong đó, còn 5 thôn của 2 xã Xuân Thu và Kim Lũ, nhân dân không thực hiện gieo trồng với diện tích 218,1ha. Tại xã Xuân Thu, năm 2012, xã đăng ký triển khai DĐĐT tại hai thôn Thu Thủy và Yên Phú với tổng diện tích đo bao là 145,9ha, diện tích đất sản xuất nông nghiệp do các hộ gia đình, cá nhân quản lý sử dụng là 96,2ha. Kết quả, xã mới triển khai được cơ bản xong bước 3 (xây dựng hệ thống GTTLNĐ theo quy hoạch), đào đắp được 19,8km kênh mương tưới tiêu, 19,2km đường giao thông nội đồng nhưng chưa thực hiện được việc giao ruộng cho nhân dân.
Tương tự, tại xã Kim Lũ, từ năm 2011, xã đã triển khai thí điểm DĐĐT thành công ở thôn Kim Hạ. Năm 2012, xã tiếp tục triển khai ở 3 thôn Kim Trung, Kim Thượng và Xuân Dương. Nhưng sau khi triển khai xong bước 3, đến khi giao ruộng ngoài thực địa thì cũng gặp vướng mắc.
Ông Lê Văn Vệ, Phó Chủ tịch UBND xã Kim Lũ cho biết, lý do khiến nhân dân các thôn chưa bốc thăm nhận ruộng ngoài thực địa là vì họ đề nghị vẫn được giữ nguyên diện tích đất kinh tế phụ được giao năm 1987. Đồng thời, người dân yêu cầu phải giải phóng mặt bằng toàn bộ diện tích vi phạm, kể cả vi phạm trong khu dân cư mới nhận ruộng. Ngoài ra, nhân dân kiến nghị phải chia hết cả diện tích đất công ích (5%), đất đã được quy hoạch giãn dân và quỹ đất xây dựng các công trình phúc lợi theo nhân khẩu...
Kết quả là, vụ xuân 2013, toàn xã Kim Lũ mới cấy được 113,8ha (chiếm 39,25% diện tích), còn lại gần 200ha chưa giao được.
Quyết liệt xử lý
Sau khi sự cố xảy ra, huyện Sóc Sơn đã thành lập Tổ công tác do Phó Chủ tịch UBND huyện Phạm Văn Minh làm Tổ trưởng trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn UBND hai xã này triển khai xử lý, giải quyết các kiến nghị của nhân dân. Đồng thời, giao cho Công an huyện điều tra, xác minh xử lý theo quy định của pháp luật về sai phạm tại thôn Xuân Dương, xã Kim Lũ. UBND huyện Sóc Sơn cũng chỉ đạo các ngành, đoàn thể, phòng, ban hướng dẫn hai xã lập hồ sơ vi phạm, xây dựng kế hoạch cưỡng chế để xử lý dứt điểm các vi phạm đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn trước ngày 15/5.
Ông Phạm Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn cho biết, đối với diện tích đất công ích (5%) do UBND xã quản lý, sử dụng, huyện yêu cầu UBND xã phải thống kê cụ thể chi tiết đến từng trường hợp được tạm giao để sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản theo NĐ 181/2004/NĐ-CP với thời hạn 5 năm.
Có thể nói, sự việc ở xã Xuân Thu và Kim Lũ là bài học quý báu cho các địa phương trong quá trình DĐĐT. Theo ông Minh, bài học kinh nghiệm khi thực hiện DĐĐT là tập trung, thống nhất, quyết liệt nhưng phải kiên trì, tuân thủ đúng quy trình các bước tiến hành, không nóng vội, chạy theo tiến độ và thành tích. Đồng thời thường xuyên sâu sát, gần dân để lắng nghe ý kiến, kịp thời có những quyết sách đúng, trúng nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Đặc biệt, xây dựng quy chế chia ruộng sớm để nhân dân bàn bạc, thống nhất cao trước khi tiến hành chia ruộng ngoài thực địa.
Thông qua tổ chức họp dân, xã Kim Lũ đã thống nhất hợp thức hóa 48 trường hợp vi phạm đất đai do đã ở lâu dài và trừ vào diện tích ruộng chia ngoài đồng; 58 trường hợp còn lại, xã đang phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện lập hồ sơ để xử lý.
