Thận trọng với hàng ăn trong chợ

Nhiều người biết rõ mối nguy hại ấy nhưng vẫn tặc lưỡi bỏ qua vì nhiều lý do khác nhau.

Ngon - bổ - rẻ?

Với khoảng gần 20 hàng ăn vặt, chợ Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) được mệnh danh là “thiên đường ăn uống” của giới học sinh, sinh viên trên địa bàn. Từ những món ăn vặt như bánh rán, chè, tào phớ, nộm bò khô… đến bún, phở, cơm bình dân, tất cả đều có chung một “ưu điểm” mà các chủ hàng ở đây khẳng định là “ngon - bổ - rẻ”. Tuy nhiên, chỉ nhìn từ bên ngoài cũng nhận thấy những hàng quán này tồn tại nguy cơ mất ATTP.

Dãy hàng ăn tại chợ Mơ, quận Hai Bà Trưng. Ảnh: Chiến Công

Tại hàng C.Đ ngay cổng chợ, bột để chế biến các món bánh rán được chủ hàng sơ chế đựng trong những chậu nhựa cũ kỹ. Nem chua, xúc xích cũng được đựng trong những bọc nilon sơ sài, không nhãn mác thương hiệu. Đặc biệt, sản phẩm trước và sau chế biến đều “nằm phơi” ra bên ngoài, không được che đậy, bụi và khói xe di chuyển qua đều bám vào. Bên trong chợ, các hàng cơm, phở san sát nhau dưới những mái lán tạm bợ. Hàng nào “sang” một chút thì thức ăn được bày trong tủ kính nhưng thiết kế theo kiểu “mở”, không có cánh tủ. Những quán còn lại, thức ăn cứ vô tư đặt lên bàn mà không cần che đậy.

Tại chợ Láng Hạ A (Đống Đa, Hà Nội), hàng ăn kiểu này còn mất vệ sinh hơn khi khoảng cách giữa “thượng khách” ngồi ăn với hàng bán cua, ốc, ếch sống chỉ khoảng vài ba bước chân. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại nhất ở đây là việc sử dụng dầu ăn và hương liệu để chế biến không đảm bảo ATTP. Chị Nguyễn Thị Th. - chủ một cửa hàng phụ gia thực phẩm chợ Đồng Xuân cho biết, chủ các hàng ăn trong chợ thường xuyên lên cửa hàng chị để mua các phụ gia về để nấu chè, làm thạch...

Trong tuần qua, đoàn kiểm tra liên ngành TP Hà Nội đã phát hiện và thu giữ hơn 3 tấn hương liệu, phụ gia thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ. Điều này cho thấy, những hương liệu, phụ gia mà các hàng ăn trong chợ lựa chọn tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ mất ATTP. Ngoài ra, chị Th. còn cho biết, dầu ăn được các chủ hàng lựa chọn nhiều nhất là dầu bán theo lít với giá khoảng 25.000 đồng/lít. “Có nhà tiết kiệm, họ còn mua dầu đen (dầu đã qua sử dụng nhiều lần ở các nhà hàng lớn - PV), giá còn rẻ hơn nữa” - chị Th. chia sẻ.

Khó kiểm soát

Biết rõ những nguy cơ tiềm ẩn mất ATTP của những hàng ăn kiểu này nhưng vì giá rẻ, lại tiện lợi nên nhiều người vẫn vô tư sử dụng. Anh Lưu Thanh Hà (Ý Yên, Nam Định), lái xe ôm trước cổng trường Đại học Sư phạm cho biết, vì thu nhập bếp bênh nên các quán cơm trong chợ được anh coi như cơm nhà. “Thức ăn nhiều hôm để từ sáng đến chiều, có mùi rồi chủ hàng cho vào đun với nước mắm để át đi, biết là không đảm bảo nhưng vì giá rẻ nên phải chịu” - anh Hà chia sẻ. Nhóm bạn của Lê Đức Anh (sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền) thường xuyên lựa chọn những quán ăn vặt trong chợ cũng chỉ vì giá rẻ, chỉ từ 4.000 - 20.000 đồng/suất...

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mọi người nên cân nhắc khi sử dụng những loại thức ăn bày bán trong chợ, nhất là đồ ăn ngay, ăn nhanh. Bởi những loại thực phẩm đó trong quá trình chế biến không đảm bảo, có thể nhiễm vi sinh vật, vi khuẩn gây bệnh, đặc biệt là bệnh tiêu chảy cấp. Hơn nữa, với những đồ chiên rán sử dụng dầu ăn chiên đi chiên lại sẽ mang lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Khi dầu bị đun nóng nhiều lần, thành phần hóa học sẽ thay đổi, các chất vitamin và một số chất dinh dưỡng trong dầu bị phá hủy, tạo nên một số chất độc như aldehyde, fatty acid oxide... khi vào cơ thể sẽ phá hủy các men tiêu hóa, làm khó tiêu, huyết áp tăng cao và gia tăng khả năng mắc bệnh ung thư... Cùng với đó, các phụ gia thực phẩm trong thức ăn của nhóm hàng này rất có thể nằm ngoài danh mục cho phép của Bộ Y tế, gây nguy hại cho sức khỏe người sử dụng.

Ông Trần Ngọc Tụ - Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội cho biết, thức ăn trong chợ được xếp vào nhóm thức ăn đường phố. Việc quản lý thức ăn đường phố hiện nay lại rất khó kiểm soát do hình thức kinh doanh đa dạng, cơ động. Đa phần các quán ăn trong chợ còn hạn chế về trang thiết bị, dụng cụ chế biến, VSMT. Hơn nữa, người chế biến chưa được tập huấn kiến thức về đảm bảo ATTP. Vì thế, để bảo vệ sức khỏe, mọi người cần nâng cao cảnh giác, lựa chọn thực phẩm an toàn, và chỉ sử dụng thực phẩm tại những cửa hàng ăn cố định được chứng nhận về VSATTP.