Mục tiêu của Quy hoạch này là phát triển hệ thống cảng biển theo một quy hoạch tổng thể và thống nhất trên quy mô cả nước nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đai hóa đất nước, tạo cơ sở vật chất kỹ thuật để nhanh chóng đưa đất nước hội nhập và đủ sức mạnh cạnh tranh trong hoạt động cảng biển với các nước trong khu vực và trên thế giới. Bên cạnh đó, khẳng định vị trí và ưu thế về kinh tế biển, đồng thời góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng, an ninh của đất nước; hình thành những đầu mối giao lưu kinh tế quan trọng với quốc tế làm động lực phát triển các khu kinh tế, đô thị - công nghiệp ven biển.
Quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 nêu rõ, hệ thống cảng biển Việt Nam được quy hoạch theo vùng lãnh thổ sẽ gồm 6 nhóm cảng: Nhóm cảng biển phía Bắc từ Quảng Ninh đến Ninh Bình; nhóm cảng biển Bắc Trung Bộ từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh, nhóm cảng biển Trung Trung Bộ từ Quảng Bình đến Quảng Ngãi; nhóm cảng biển từ Nam Trung Bộ đến Bình Định và Bình Thuận; nhóm cảng biển Đông Nam Bộ (bao gồm Côn Đảo và trên sông Soài Rạp thuộc địa bàn tỉnh Long An); nhóm cảng biển đồng bằng sông Cửu Long (bao gồm Phú Quốc và các đảo Tây Nam). Trong đó 6 nhóm này, có một số bến, cảng được quy hoạch phục vụ cho cả hoạt động du lịch. Dự kiến có khả năng tiếp nhận các tàu du lịch quốc tế có trọng tải từ 50.000-100.000 GT (GT: Gross Tonnage, đơn vị đo dung tích của tàu biển, 1GT=2,831m3).
Trong đó, khu vực bến cảng Hòn Gai (Quảng Ninh) thuộc nhóm cảng biển phía Bắc, sẽ được xây dựng đồng bộ bến hành khách đường biển đầu mối cho khu vực Quảng Ninh, Hải Phòng, tiếp nhận được tàu khách du lịch quốc tế đến 100.000GT và lớn hơn.
Khu bến Chân Mây (Cảng biển Thừa Thiên Huế) thuộc nhóm cảng biển Trung Trung Bộ, là khu bến cảng tổng hợp có bến phục vụ tàu du lịch quốc tế, tiếp nhận tàu khách đến 100.000GT và lớn hơn. Cũng thuộc nhóm cảng biển Trung Trung Bộ, khu bến Tiên Sa (cảng biển Đà Nẵng) là khu bến cảng tổng hợp, tiếp nhận tàu khách du lịch quốc tế 100.000GT và lớn hơn với ga hành khách đồng bộ và hiện đại.
Bến cảng Đầm Môn (Bắc vịnh Vân Phong) thuộc nhóm cảng biển Nam Trung Bộ, là bến cảng tổng hợp, có bến chuyên dùng cho tàu khách du lịch quốc tế và hàng hóa khác. Bến cảng Nha Trang thuộc nhóm cảng biển Nam Trung Bộ, từng bước được chuyển đổi công năng thành đầu mối du lịch biển đồng bộ, hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế, tiếp nhận tàu khách du lịch quốc tế 100.000GT và lớn hơn, tàu chở khách trên tuyến nội địa Bắc – Nam.
Các bến cảng thuộc nhóm cảng biển Đông Nam Bộ gồm: Bến cảng Côn Đảo (Bến Đầm – cảng biển Vũng Tàu), là bến cảng tổng hợp, đầu mối giao lưu hàng, khách với đất liền, tiếp nhận tàu trọng tải đến 5000 tấn tàu chở hàng và khách. Bến tàu khách du lịch tại Sao Mai- Bến Đình (Bà Rịa - Vũng Tàu), bến này tiếp nhận tàu chở khách du lịch quốc tế 100.000GT và lớn hơn, đảm nhận vai trò đầu mối tiếp nhận tàu khách du lịch quốc tế cỡ lớn cho toàn vùng.
Còn khu bến trên sông Sài Gòn - Nhà Bè (TP Hồ Chí Minh) dự kiến sẽ di dời, chuyển đổi công năng theo QĐ số 791/QĐ-TTg ngày 12/8/2005; tận dụng một số phần cầu bến tại Khánh Hội làm bến khách nội địa và trung tâm dịch vụ hàng hải. Các bến trên sông Nhà Bè chỉ cải tạo, nâng cấp, không mở rộng cho tàu trọng tải đến 30.000 tấn. Xây dựng mới bến tàu khách với ga khách đồng bộ, hiện đại, tiếp nhận được tàu khách du lịch quốc tế đến 50.000GT tại Phú Thuận (hạ lưu cầu Phú Mỹ). Đồng thời nghiên cứu phát triển một bến cảng hành khách du lịch quốc tế tại khu vực đảo Phú Quốc, Kiên Giang.
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của du lịch thế giới, du lịch tàu biển có tốc độ tăng trưởng khá mạnh mẽ với lượng khách đạt 21 triệu lượt trong năm 2013 và dự báo sẽ tăng lên khoảng 25 triệu lượt trong năm 2015. Tuy nhiên, dù sở hữu lợi thế rất lớn để phát triển loại hình du lịch tàu biển với hơn 3.600km đường biển, hơn 3.000 hòn đảo, nhiều vịnh biển đẹp nhất thế giới và có tỷ lệ đất liền trên chiều dài bờ biển vào loại cao so với thế giới, nhưng tỉ lệ du khách quốc tế Việt Nam đến bằng đường biển luôn chiếm tỉ trọng rất thấp.
Theo thống kê của Tổng cục Du lịch, trong năm 2013 chỉ có 193.300 lượt khách đến Việt Nam bằng đường biển (chiếm 2,5% trong tổng số lượng khách quốc tế đến Việt Nam). Một trong những nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ những thiếu thốn và hạn chế về cơ sở hạ tầng của các cảng biển của Việt Nam. Do vậy, việc Quy hoạch phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 có tính đến việc nâng cấp, cải thiện một số bến cảng để phục vụ du lịch được kỳ vọng sẽ đem đến sự thay đổi mạnh mẽ trong phát triển du lịch tàu biển của Việt Nam.
Cảng Chân Mây - Thừa Thiên Huế có tiềm năng lớn phục vụ ngành du lịch.
|
