Tiềm năng bị bỏ ngỏ
Xã Đốc Tín, huyện Mỹ Đức có hơn 4.500 dân với 333ha đất nông nghiệp, trong đó diện tích đất lúa là 163,9ha. Mỗi năm sản lượng rơm rạ sau thu hoạch lúa của toàn xã đạt 3.300 tấn, chủ yếu được người dân đốt bỏ, vừa gây lãng phí tài nguyên, vừa gây ô nhiễm môi trường. Bà Dương Thị Thu Huệ - Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Kinoko Thanh Cao, có địa chỉ tại xã Đốc Tín chia sẻ, nếu tận dụng được nguồn rơm rạ, mùn cưa, thân, lõi ngô trên địa bàn xã có thể sản xuất được hàng ngàn tấn nấm mỗi năm. Đây sẽ là nguồn thực phẩm sạch phục vụ thị trường tại chỗ cho khách du lịch chùa Hương và cả nội thành Hà Nội.
Thực tế, từ năm 2011, Sở KH&CN Hà Nội đã hỗ trợ Công ty Kinoko triển khai dự án sản xuất nấm ăn, nấm dược liệu theo hướng công nghiệp tại xã Đốc Tín. Với quy mô 3ha, được chuyển đổi từ diện tích trồng dâu nuôi tằm kém hiệu quả, hiện tại, Công ty Kinoko đang tạo việc làm cho 40 lao động thường xuyên và nhân rộng mô hình trồng nấm ra hàng chục cơ sở vệ tinh khác. Mỗi năm, công ty và các vệ tinh sử dụng 1.000 - 1.500 tấn nguyên liệu rơm rạ, mùn cưa, bã mía, thân, lõi ngô để trồng nấm, làm ra 500 - 700 tấn nấm tươi các loại, giá trị sản phẩm ước đạt 10 - 15 tỷ đồng.
Tuy nhiên, hiện nay Hà Nội vẫn đang thiếu nguồn nấm tươi, khô. Ước tính mỗi ngày các chợ đầu mối của Hà Nội phải nhập khoảng 10 tấn nấm tươi, chủ yếu từ Trung Quốc. Theo Trung tâm Công nghệ sinh học thực vật (Viện Di truyền nông nghiệp), đội ngũ lao động kỹ thuật của Hà Nội tương đối đông và thị trường tiêu thụ sản phẩm lớn. Hơn nữa, sau khi mở rộng địa giới hành chính, nguồn nguyên liệu, phế phẩm từ nông nghiệp của TP cũng rất lớn. Với những lợi thế đó, Hà Nội có đầy đủ điều kiện để sản xuất 1 triệu tấn nấm/năm. Song, những tiềm năng này vẫn còn đang bị bỏ ngỏ.
Cần một đề án đồng bộ
Ông Đinh Xuân Linh - Giám đốc Trung tâm công nghệ sinh học thực vật cho biết, hiện nay Hà Nội đã có một số đơn vị, nhà máy sản xuất nấm theo hướng công nghiệp song vẫn còn tự phát và chưa có sức lan tỏa mạnh. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định coi nấm là sản phẩm quốc gia, Bộ NN&PTNT cũng ký đề án khung phát triển sản phẩm quốc gia đối với nấm ăn và nấm dược liệu. Do đó, theo ông Linh, để nhân rộng mô hình trồng nấm trên địa bàn, Hà Nội cần xây dựng đề án phát triển sản phẩm nấm và có chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất về đất đai, vốn đầu tư...
Qua thăm một số mô hình trồng nấm mới đây, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Công Soái cũng nhấn mạnh, 1ha trồng nấm có hiệu quả gấp 20 lần trồng lúa, 10 lần trồng rau, đồng thời tận dụng được nguồn nguyên liệu rơm rạ và giải quyết việc làm cho nhiều lao động. Do đó, TP sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp phát triển các mô hình này nhằm cung cấp cho thị trường Thủ đô nguồn rau sạch có hàm lượng dinh dưỡng cao. Phó Bí thư Thường trực Thành ủy cũng đề nghị Sở KH&CN xây dựng Đề án phát triển nấm đến năm 2020. Trong đó đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, tập trung làm một số mô hình điểm để nhân rộng. Đồng thời nghiên cứu các giống nấm chất lượng cao và áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất.
Mô hình sản xuất nấm ăn có thể áp dụng trên quy mô diện tích nhỏ nên phù hợp với tất cả các vùng miền trên cả nước. Tuy nhiên, sản xuất nấm đòi hỏi phải thực hiện một chuỗi các công nghệ khép kín từ khâu chọn tạo giống, xử lý nguyên liệu, chăm sóc, thu hái, bảo quản, chế biến. Do đó, vấn đề quan trọng khi nhân rộng các mô hình trồng nấm ở nông thôn là khâu tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người nông dân.
Mô hình trồng nấm ăn tại xã Vĩnh Quỳnh, huyện Thanh Trì. Ảnh: Quang Thiện
|
| Mỗi năm Nhật Bản nhập 2.500 tấn nấm mộc nhĩ khô với giá 200 triệu đồng/tấn. Trong khi đó, Hà Nội có đầy đủ công nhân kỹ thuật và nguyên liệu để có thể sản xuất 2.000 - 3.000 tấn mộc nhĩ khô/năm. Bà Dương Thị Thu Huệ Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Kinoko Thanh Cao |
