Điều gì đã tạo ra sự bứt phá ngoạn mục? Đó là cây thanh long. Gần 100% hộ của thôn Minh Hòa trồng thanh long, số hộ trồng từ 800 trụ trở lên phải tính đến con số vài trăm. Bình quân thu nhập 300 triệu/năm cho 1.000 trụ, chi tiêu hợp lý trong vòng 5 năm là giấc mơ tỷ phú đã thành hiện thực.
Không thể khá, phải từ giàu trở lên Đó là nhận định của ông Nguyễn Thanh Hưng - Phó Chủ tịch UBND xã Hàm Minh - khi nói về những hộ trồng trên 800 trụ thanh long. Quả đúng là như vậy. Hình ảnh thôn Minh Hòa ngày nay đã thật sự thay da đổi thịt: Thấp thoáng trong những vườn thanh long bạt ngàn là rất nhiều ngôi biệt thự giá xây dựng phải lên đến vài tỷ đồng, từ một góc nhìn trên lầu cao, chúng tôi đã đếm được hơn 30 ngôi biệt thự như vậy, cả thôn thì không đếm xuể. Riêng xe hơi đời mới giá từ 600 triệu đến vài tỷ đếm nhẩm cũng trên 7 chiếc, đầu kéo container, xe tải lớn nhỏ các loại thì không tài nào liệt kê hết được. Quá nhiều tên tuổi đã được gọi kèm với hai tiếng “đại gia” nghe chừng quen thuộc: Nguyễn Xuân Quang, Nguyễn Thuận, Phạm Thị Bích Liên, Mai Văn Quỳnh, Lê Thị Oanh, Lê Bá Chung, Bùi Thị Hạnh, Ngô Xuân Khoa, Vũ Duy Ba, Vũ Duy Việt, Phan Đình Phùng, Nguyễn Khắc Quế, Nguyễn Văn Ba, Trần Trung Viên, Giáo Lợi, Nam Thư… Ông Lê Bá Hợp, Bí thư chi bộ thôn Minh Hòa đọc cho tôi nghe danh sách những tỷ phú dài quá con số 100 của thôn mình một cách tự hào. Ngồi trong ngôi nhà khang trang lát đá cao cấp, ông rót ly trà mời và nói với tôi: “Thấy đời sống của người dân phát triển mạnh mẽ từng ngày mà mừng trong bụng, nhớ lại ngày xưa bản thân mình và bà con thôn xóm đói kém, lếch thếch mà còn rùng mình”. Khi được hỏi về các yếu tố quan trọng để hình thành nên làng tỷ phú này, ông phân tích: Dân thôn Minh Hòa đa phần lương thiện, chịu thương chịu khó làm ăn, chắt góp, tiết kiệm, lấy ngắn nuôi dài. Phần nữa cũng do Ngân hàng NN &PTNT đưa bàn tay trợ giúp kịp thời nên bà con vượt nhanh qua giai đoạn khó khổ ban đầu, mạnh dạn đầu tư và đem lại hiệu quả cao. Hiện đã có 16 nhóm Vietgap hoạt động giúp nhau cùng vươn lên, hơn 4.000 ha thanh long đã thực sự đạt tiêu chuẩn này. Phát triển đồng bộ trên tinh thần hương ước và nông thôn mới Kinh tế khá giả là yếu tố rất thuận lợi cho tiến độ xây dựng nông thôn mới ở địa phương. Hiện nay, thôn đã đạt 13/19 tiêu chí, phấn đấu đến năm 2015, sẽ đạt toàn bộ các tiêu chí đề ra. Riêng đường giao thông nông thôn, cho đến đầu năm 2013, toàn thôn đã làm mới bằng bê tông 4 trục đường quan trọng với tổng chi phí vận động được của dân và hơn 200 công lao động trực tiếp. Việc triển khai thực hiện hương ước thôn đã đem lại sự ổn định, gắn kết và ấm áp tình làng nghĩa xóm. Dân trong thôn đã tự nguyện góp 177 triệu đồng để lấp vùng hồ trũng xây dựng trụ sở thôn và trường mẫu giáo rất khang trang. Quỹ hương ước lúc nào cũng giữ mức gần 200 triệu đồng để kịp thời thăm viếng người bệnh tật, ốm đau, tang chế.
Tết Quý Tỵ vừa qua, thôn đã gửi 45 phần quà (trích từ tiền quỹ hương ước) đến các gia đình gặp khó khăn. Ngoài ra thôn cũng đã vận động thêm hơn 11 triệu đồng xây mộ cho những người không gia cư qua đời tại địa phương… Ông Nguyễn Văn Non - Phó Chủ tịch UBND xã Hàm Minh, nhà ở thôn Minh Hòa cho rằng: Thôn Minh Hòa là một địa phương sống khá lý tưởng, có thể nói ổn định về mọi mặt. Khi kinh tế, văn hóa, tình người được nâng cao thì tệ nạn bị đẩy lùi, làng xóm bình yên, đó là hệ quả tất yếu. Năm 2012, thôn tỷ phú Minh Hòa đã vinh dự nhận được bằng khen của UBMT Tổ quốc tỉnh Bình Thuận.