Kinhtedothi - 39 năm sau Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, TP Hồ Chí Minh đã vượt qua nhiều khó khăn, đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực kinh tế - xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh.
Nhân dịp này, báo Kinh tế & Đô thị đã có cuộc phỏng vấn Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Lê Hoàng Quân về những thành tựu và những bước đi trong tương lai để TP mang tên Bác tiếp tục khẳng định vị thế của mình.
Xin Chủ tịch đánh giá những thành tựu nổi bật của TP Hồ Chí Minh sau 39 năm giải phóng?
- Trong 10 năm đầu mới giải phóng (1975 - 1985), TP đã vững vàng vượt qua nhiều khó khăn, thử thách để xây dựng và giữ vững chính quyền; ổn định và duy trì sản xuất. Từ sau năm 1986, bước vào thời kỳ đổi mới, TP luôn giữ vững ổn định về chính trị, có nhiều bước tiến về kinh tế, kể cả trong những thời điểm tình hình trong nước có nhiều khó khăn và thế giới diễn biến phức tạp. Đặc biệt, từ năm 2011 đến nay, TP đã có những biến chuyển mạnh mẽ sau khi tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP lần thứ IX. Trong đó, có thể thấy được 2 thành tựu nổi bật nhất:
Một là, phát triển cơ sở hạ tầng làm nền tảng cho phát triển kinh tế. TP đã tập trung các nguồn lực triển khai thực hiện công tác quy hoạch, quản lý và phát triển cơ sở hạ tầng nhằm phục vụ tốt hơn cho phát triển kinh tế và đời sống Nhân dân. Đặc biệt, chỉ trong 3 năm (2011 - 2013), mạng lưới giao thông TP đã tăng thêm 109km đường, xây dựng mới 47 cây cầu. Ngoài ra, hàng loạt công trình giao thông trọng điểm được đầu tư, mở rộng, nâng cấp, xây mới và hoàn thành vượt tiến độ đã góp phần thay đổi bộ mặt đô thị ngày càng văn minh, hiện đại như: Cầu Phú Mỹ, Đại lộ Võ Văn Kiệt, Hầm vượt sông Sài Gòn… Gần đây nhất, TP vừa đưa vào sử dụng 6 cây cầu vượt bằng thép, ngoài việc tạo diện mạo mới cho TP, góp phần đáng kể giảm tình trạng ùn tắc và tai nạn giao thông còn thể hiện bước đột phá của giao thông TP về việc tiết kiệm vốn đầu tư và thời gian thi công nhanh.
Cùng với việc đẩy nhanh phát triển hạ tầng giao thông, TP đã tập trung các nguồn lực triển khai thực hiện công tác quy hoạch đô thị, quy hoạch và đầu tư xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu nông nghiệp kỹ thuật cao, khu y tế kỹ thuật cao. Ngoài ra, chương trình di dời và tái định cư các hộ dân ven kênh rạch; chương trình xây dựng nhà lưu trú cho công nhân, ký túc xá sinh viên, nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp được tập trung thực hiện đã góp phần cải thiện đời sống của người dân TP.
Hai là, phát triển kinh tế gắn với thực hiện các chính sách an sinh xã hội nâng cao đời sống người dân TP. Những năm qua, kinh tế TP luôn giữ mức tăng trưởng bền vững, quy mô ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu. Nhiều năm liền, TP đều đạt và vượt chỉ tiêu kinh tế - xã hội và giữ mức tăng trưởng tổng sản phẩm nội địa (GDP) bình quân từ 10% đến trên 12%. Giai đoạn 2011 - 2013, tuy gặp nhiều khó khăn do lạm phát cao và ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, nhưng GDP của TP vẫn tiếp tục tăng trưởng (năm 2011 tăng 10,3%, năm 2012 tăng 9,2%, năm 2013 tăng 9,3%) là kết quả rất đáng trân trọng.
Song song với việc phát triển kinh tế, TP luôn đảm bảo an sinh xã hội, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng lên. Hiện nay, thu nhập bình quân đầu người đã tiếp cận mức gần 5.000 USD/năm (năm 2013 là 4.520USD). Ngoài ra, TP đã thực hiện tốt Chương trình bình ổn thị trường gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, góp phần đưa chỉ số giá tiêu dùng hàng năm của TP tăng thấp hơn cả nước.
Trong giai đoạn hiện nay, với vị trí là đầu tàu kinh tế của cả nước, TP Hồ Chí Minh đã phát huy vai trò và tính chủ động sáng tạo như thế nào, thưa Chủ tịch?
- Vai trò, vị trí của TP Hồ Chí Minh ngày càng được nâng cao, không chỉ về kinh tế mà còn về văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ, Nghị quyết 16-NQ/TW ngày 10/8/2012 của Bộ Chính trị đã đánh giá “TP Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt, một trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, đầu mối giao lưu quốc tế, là đầu tàu, động lực, có sức thu hút và lan tỏa lớn của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có vị trí chính trị quan trọng của cả nước”. Đánh giá trên vừa là niềm vinh dự cho TP, đồng thời cũng đặt ra nhiệm vụ hết sức nặng nề, làm sao để phát triển TP xứng đáng với vị trí đầu tàu của cả nước.
Những năm qua, TP luôn duy trì tốc độ phát triển kinh tế ổn định, GDP của TP luôn có mức tăng trưởng gấp 1,5 lần bình quân cả nước; đóng góp khoảng 20% GDP, 30% giá trị sản xuất công nghiệp, hơn 30% tổng thu ngân sách cả nước. Nhận thức được vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình, TP Hồ Chí Minh đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc kinh tế.
Ngoài ra, TP đã ban hành các cơ chế chính sách ưu tiên đầu tư nhằm chuyển đổi mạnh cơ cấu sản xuất công nghiệp theo hướng tăng dần tỷ trọng 4 ngành công nghiệp có hàm lượng khoa học – công nghệ và giá trị gia tăng cao. TP đẩy mạnh cải cách hành chính, ban hành nhiều chính sách để thu hút đầu tư của các thành phần kinh tế; tổng vốn đầu tư xã hội ngày càng tăng. Bên cạnh duy trì thường xuyên việc gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp, TP còn có nhiều chính sách hỗ trợ về đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực, khuyến khích các tập đoàn kinh tế lớn đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao và các ngành công nghiệp trọng yếu để đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch cơ cấu kinh tế của TP.
Để phát huy những thành tựu cũng như vai trò của TP, xin Chủ tịch cho biết, TP đang tập trung vào những nhiệm vụ gì và đâu là những khó khăn thử thách trong quá trình thực hiện?
- Trong quá trình đổi mới và phát triển, bên cạnh những thành tựu, TP cũng nhận thấy còn nhiều khó khăn thử thách cần vượt qua. Những năm qua, hạ tầng kỹ thuật và xã hội tuy được cải thiện đáng kể nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ cho nhu cầu phát triển kinh tế và cải thiện dân sinh do nguồn vốn đầu tư còn hạn chế. Ngoài ra, chất lượng đào tạo nguồn nhân lực còn phân tán, chưa tương xứng yêu cầu phát triển hội nhập; phát triển khoa học - công nghệ chưa thật sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội cũng là những yếu tố không nhỏ ảnh hưởng đến sự phát triển của TP.
Để Nghị quyết số 16-NQ/TW của Bộ Chính trị phát huy hiệu quả, TP tập trung đầu tư đổi mới, nâng cao toàn diện chất lượng giáo dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Ngoài ra, việc hoàn thiện đồng bộ kết cấu hạ tầng đô thị, tập trung đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông đường bộ (đặc biệt chú trọng phát triển giao thông công cộng có sức chở lớn, đường sắt đô thị, phát triển đường vành đai, đường trên cao, đường cao tốc) cũng là một nhiệm vụ quan trọng cần tập trung. Trong đó, hoàn thiện kết cấu hạ tầng TP phải kết nối với kết cấu hạ tầng các tỉnh lân cận và vùng Đồng bằng sông Cửu Long để phát huy hiệu quả kinh tế - xã hội toàn Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
TP vừa công bố quy hoạch tổng thể, trong đó mục tiêu tổng quát là xây dựng TP Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại với vai trò đô thị đặc biệt... Theo Chủ tịch, thời gian tới, TP sẽ tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm nào để hoàn thành mục tiêu này?
- Để đạt được mục tiêu xây dựng TP Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại với vai trò đô thị đặc biệt, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa; từng bước trở thành trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ của cả nước và khu vực Đông Nam Á, những năm tới, TP sẽ chỉ đạo quyết liệt thực hiện đồng bộ các giải pháp ở từng lĩnh vực cụ thể sau:
Về kinh tế, TP tập trung chỉ đạo và có nhiều giải pháp góp phần cùng cả nước vượt qua mọi thử thách, ưu tiên kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2011 - 2015 từ 10 - 10,5%/năm, giai đoạn 2016 - 2020 đạt từ 9,5 - 10%/năm.
Tiếp tục thúc đẩy phát triển 9 nhóm ngành dịch vụ và 4 ngành công nghiệp trọng yếu có hàm lượng khoa học - công nghệ và giá trị gia tăng cao như cơ khí; điện tử - công nghệ thông tin; hóa dược - cao su; chế biến tinh lương thực, thực phẩm; trong đó, lựa chọn một số công đoạn có giá trị gia tăng cao trong các ngành công nghiệp khác để đầu tư, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Song song đó, TP đầu tư phát triển nông nghiệp đô thị hiện đại, hiệu quả, bền vững.
Về khoa học công nghệ, TP thực hiện đồng bộ 3 nhiệm vụ chủ yếu để phát triển khoa học - công nghệ: nâng cao trình độ nghiên cứu và năng lực sáng tạo khoa học - công nghệ; đổi mới mạnh mẽ cơ chế quản lý; đẩy mạnh ứng dụng và phát triển công nghệ cao.
Về y tế, giáo dục - đào tạo và văn hóa - xã hội, TP tập trung mở rộng, nâng cấp mạng lưới y tế từ TP đến cơ sở; nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, hoàn thiện cơ sở vật chất, chất lượng đội ngũ giáo viên. Đồng thời, phát triển văn hóa theo hướng văn minh, hiện đại song vẫn giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và các giá trị tinh thần mang nét đặc trưng của Nhân dân TP.
Tiếp nối truyền thống và phát huy những thành quả đã đạt được, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân TP tiếp tục nêu cao truyền thống đấu tranh cách mạng kiên cường, năng động, sáng tạo, chung sức chung lòng vượt qua khó khăn, hoàn thành các mục tiêu đặt ra, xây dựng TP phát triển ngày càng văn minh, hiện đại hơn; từng bước trở thành trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, khoa học - công nghệ của đất nước và khu vực Đông Nam Á.
Xin cám ơn Chủ tịch!