Tọa đàm “Kinh tế - xã hội Việt Nam 2021 - 2025: Chống chịu và bứt phá”

Tọa đàm có sự tham dự của: Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Ngân sách của Quốc hội; bà Ramla Khalidi - Trưởng Đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam; TS. Bùi Sỹ Lợi - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội; GS.TS. Vũ Minh Khương - giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore, trực tuyến). Tọa đàm do TS. Nguyễn Sĩ Dũng - nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, điều phối.

Giai đoạn nhiều biến động, khẳng định bản lĩnh vượt khó

Trong 5 năm 2021 - 2025, nền kinh tế - xã hội Việt Nam trải qua nhiều thử thách chưa từng có: Đại dịch COVID-19, thiên tai, biến động địa chính trị, khủng hoảng năng lượng và chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy vậy, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư; sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, đất nước đã vượt qua giai đoạn dị biệt và khắc nghiệt này, duy trì ổn định vĩ mô, củng cố nền tảng phát triển và đạt nhiều kết quả ấn tượng.

Dự kiến đến hết nhiệm kỳ, Việt Nam hoàn thành và vượt 22/26 chỉ tiêu chủ yếu về kinh tế - xã hội. Nền kinh tế phát triển theo xu hướng tích cực, “tháng sau cao hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước, năm sau tốt hơn năm trước”; các cân đối lớn được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát, đời sống người dân cải thiện rõ rệt.

Phát biểu tại tọa đàm, bà Ramla Khalidi - Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá Việt Nam đã đạt được nhiều tiến bộ đáng kể trong giai đoạn đầy biến động toàn cầu. Bà cho rằng Việt Nam đã có thể biến các cuộc khủng hoảng và thách thức thành cơ hội với tăng trưởng kinh tế hơn 7%, Chỉ số Phát triển Con người (HDI) cao và tiếp tục cải thiện. Theo bà, điều ấn tượng nhất chính là sự lãnh đạo mạnh mẽ và tầm nhìn chiến lược của Việt Nam, giúp ứng phó linh hoạt với khủng hoảng, đồng thời định hướng chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển bao trùm.

Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu nhận định, nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn này đã thể hiện năng lực chống chịu mạnh mẽ hơn hẳn so với trước đây. Ông dẫn chứng, quy mô kinh tế tăng từ 364 tỷ USD lên khoảng 510 tỷ USD; tăng trưởng GDP bình quân giai đoạn 2021-2025 dự kiến đạt 6,3%; xuất nhập khẩu và dự trữ ngoại hối đều tăng. Việt Nam đã vượt qua các cú sốc lớn, từ đại dịch, biến động thương mại đến chính sách thuế quan quốc tế, bằng phản ứng nhanh, linh hoạt và hiệu quả.

Ông Hiếu nhấn mạnh, dù còn nhiều khó khăn, song về cơ bản chúng ta đã có giải pháp cho từng thách thức và đã vượt qua được, đồng thời khẳng định cải cách thể chế là động lực then chốt để nâng cao năng lực nội tại của nền kinh tế.

Chính phủ quyết liệt, dấn thân vì sự phát triển của đất nước

Từ góc nhìn quốc tế, GS.TS Vũ Minh Khương đánh giá cao vai trò lãnh đạo và điều hành của Chính phủ trong giai đoạn 2020 - 2025, thể hiện qua “3 chữ Q: Quả cảm - Quyết liệt - Quên mình”. Ông cho rằng trong bối cảnh biến động toàn cầu, Việt Nam vẫn khẳng định được sức mạnh nội tại, khát vọng phát triển và năng lực điều hành hiệu quả.

GS.TS Vũ Minh Khương nhấn mạnh, Việt Nam đã bước vào giai đoạn bản lề có thể đưa đất nước cất cánh trong hai thập kỷ tới, với tiềm lực vĩ mô mạnh, khát vọng dân tộc được khơi dậy và nền tảng chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ.

Còn TS. Bùi Sỹ Lợi khẳng định, nhiệm kỳ 2021 - 2025 là giai đoạn “đặc biệt thành công trong kết hợp giữa phát triển kinh tế và tiến bộ, công bằng xã hội”. Tỉ lệ hộ nghèo giảm từ 4,4% (2021) xuống 1,9% (2024), dự kiến còn 1% năm 2025; độ bao phủ bảo hiểm xã hội đạt 95%; chỉ số HDI tăng 18 lần. Ông cho rằng chính sách xã hội được triển khai “đồng bộ và bao trùm”, giúp củng cố niềm tin nhân dân, thúc đẩy phát triển bền vững, đúng với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Hướng tới phát triển bền vững và bao trùm

Bà Ramla Khalidi cho rằng Việt Nam đã đạt tiến bộ rõ rệt trong thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs), song cần tiếp tục chú trọng giảm bất bình đẳng, thúc đẩy bình đẳng giới và thích ứng biến đổi khí hậu. Bà nhấn mạnh ba hướng ưu tiên: Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và phát triển năng lượng sạch; Đầu tư vào con người, giải quyết bất bình đẳng; Cải cách thể chế, tăng cường phối hợp công - tư và vai trò chủ thể của người dân trong phát triển.

Hướng tới nhiệm kỳ mới, các diễn giả cho rằng mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam là khả thi nếu được nâng đỡ bởi nền tảng thể chế vững chắc, nhân lực chất lượng cao và chính sách xã hội bao trùm.

GS. Vũ Minh Khương đề xuất tập trung vào 3 hướng: Cải cách thể chế với quy trình chính sách dựa trên bằng chứng và thử nghiệm; tăng giá trị gia tăng trong xuất khẩu, đặc biệt tại các thị trường lớn như Trung Quốc; và đầu tư mạnh cho nhân lực, tạo các “khu thương mại tự do” gắn với đại học, nghiên cứu để hình thành hệ sinh thái sáng tạo.

Bà Ramla Khalidi nhấn mạnh rằng vấn đề không chỉ là tăng trưởng hai con số, mà là phát triển bền vững và bao trùm, trong đó nâng cao năng suất lao động, cải thiện chất lượng FDI và chuẩn bị lực lượng lao động cho chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng là then chốt.

Còn TS. Bùi Sỹ Lợi thì nhìn nhận tăng trưởng chỉ bền vững khi được nâng đỡ bởi nền tảng xã hội vững chắc, đó là ý Đảng, lòng dân. Phát triển nhanh phải đi cùng phát triển bao trùm, lấy con người làm trung tâm.

Điều phối Tọa đàm, TS. Nguyễn Sĩ Dũng cho rằng, trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, kết quả đạt được của năm 2025 và giai đoạn 2021 - 2025 là rất đáng trân trọng, tự hào; năm sau tốt hơn năm trước, nhiệm kỳ này tốt hơn nhiệm kỳ trước trên hầu hết các lĩnh vực. Đặc biệt là chúng ta đã giữ được "trong ấm, ngoài êm", được nhân dân và cộng đồng quốc tế đánh giá cao; tiếp tục tạo xu thế đổi mới; tạo đà phát triển nhanh, bền vững; tạo lực phát triển bao trùm, toàn diện; tạo khí thế bước vào kỷ nguyên mới và củng cố, tăng cường niềm tin vững chắc của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước.

Cũng qua toạ đàm, một lần nữa có thể khẳng định, trong bối cảnh có rất nhiều khó khăn, thách thức chưa có tiền lệ, dưới sự lãnh đạo toàn diện của Đảng Cộng sản Việt Nam, Chính phủ nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã hành động quyết liệt, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, để lại nhiều cung bậc cảm xúc, dấu ấn nổi bật để đến nay nhìn lại, chúng ta hoàn toàn có thể tự hào về những gì đã vượt qua, những kết quả toàn diện đạt được. Những thành tựu toàn diện đó đã củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân, tạo thế, tạo đà, tạo lực để đất nước vững bước, vững tin tiến vào kỷ nguyên mới, phát triển phồn vinh, thịnh vượng, vững mạnh và hùng cường, vì cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc của nhân dân./.