Tranh luận quyết liệt liên quan đến hiện tượng “đầu chuột đuôi voi” của dự án nạo vét sông Sào Khê

Phát biểu tại phiên thảo luận, ĐB Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) đặc biệt quan tâm đến hiện tượng “đầu chuột đuôi voi” của các dự án đầu tư. ĐB dẫn chứng dự án nạo vét sông Sào Khê (Ninh Bình), dự kiến ban đầu là 72 tỷ đồng nhưng sau đó lên tới gần 2.600 tỷ.

ĐB đoàn Hà Nội nhận định: Khi trả lời về những dự án chậm tiến độ, đội vốn, cán bộ thường dùng thì hiện tại tiếp diễn kéo dài, ví dụ chúng tôi đang thúc đẩy tiến độ… nhưng không biết tới bao giờ mới xong.

ĐB Nguyễn Anh Trí cũng bày tỏ nỗi buồn và nhận thấy: Thế giới khó tìm ra loại bột nở nào làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, mà lại là voi ma mút như vậy. Việt Nam lại có không ít những dự án tương tự, toàn là trăm tỷ, nghìn tỷ cả. Tôi lo lắng không biết Chính phủ lấy kinh phí ở đâu bù vào?”

Đại biểu cho rằng, kinh tế Việt Nam khởi sắc nhưng thực tế thu không đủ bù chi, bội chi nhiều năm, tình hình chung còn nhiều khó khăn, trong đó nhiều gia đình 5 thành viên phải ăn những bữa cơm 15.000 đồng thì "vẫn có những dự án lãng phí tới cả nghìn tỷ đồng. Chính phủ cần xem thật hết, thật thấu vấn đề này”.

Bấm nút tranh luận liên quan đến dự án nạo vét sông Sào Khê, ĐB Bùi Văn Phương (đoàn Ninh Bình) nhấn mạnh: Không hẳn các dự án điều chỉnh vốn đầu tư là "có mờ ám".

Cụ thể, về dự án nạo vét sông Sào Khê (Ninh Bình), ĐB đoàn Ninh Bình nhận định, dự án này bắt đầu từ năm 2011 với mục tiêu nạo vét sông phục vụ tưới tiêu nông nghiệp, nhưng do dòng sông chạy qua lõi di sản thế giới Tràng An và Ninh Bình là vùng đất du lịch nên dự án được điều chỉnh lại so với ban đầu. Với 4 mục tiêu sau điều chỉnh, gồm nhằm đảm bảo nước cho sản xuất nông nghiệp, tôn tạo cố đô Hoa Lư, phục vụ giao thông thuỷ và phát triển du lịch Ninh Bình, nên số vốn làm dự án tăng từ 72 tỷ đồng lên gần 2.600 tỷ. Tuy nhiên, vốn Nhà nước bỏ ra làm dự án này chỉ hơn 1.400 tỷ, số còn lại huy động từ nguồn xã hội hoá.

ĐB khẳng định: “Với dự án có ý nghĩa lớn với sự phát triển của tỉnh như vậy thì việc điều chỉnh đầu tư là hợp lý”.

Cũng giơ biển tranh luận về nội dung trên, ĐB Trương Trọng Nghĩa cho rằng, dự án đầu tư mà đội vốn tới 36 lần thì có nghĩa là không hiệu quả, ảnh hưởng tiêu cực, làm gánh nặng cho nền kinh tế.

Do đó, ĐB đề nghị Chính phủ chỉ đạo thanh tra dự án này: "Nếu có hiệu quả thì khen thưởng, còn sai phạm thì xử lý, để cử tri thấy minh bạch, hiệu quả, tỉnh cũng đỡ phải ý kiến, giải trình".

Tiếp tục tranh luận, ĐB Nguyễn Anh Trí khẳng định: “Bản thân tôi muốn nhấn mạnh tới hiện tượng dự án đầu tư "đầu chuột đuôi voi", khi xin dự án thì "chỉ xin nhỏ nhỏ, bé bé, sau thì nở dần, nở dần".

Ông nhấn mạnh và đặt câu hỏi: "Quốc hội hàng năm thông qua ngân sách chi tiêu rồi thì lấy tiền đâu ra bù vào?"

Về dự án nạo vét Sào Khê, ĐB Nguyễn Anh Trí cho rằng, 1.400 tỷ đồng của Nhà nước cũng là lớn, tỉnh nên xin làm một dự án khác, hơn là làm một dự án mà nợ quá nhiều.

ĐB đoàn Hà Nội Nguyễn Anh Trí còn bày tỏ nỗi day dứt về việc người dân ở vùng núi phía Bắc, phía Tây Nam đời sống còn rất khó khăn, tới nỗi không có cơm ăn, họ phải di dân; nước ta cũng đang có hàng nghìn người mang gen bệnh và chỉ cần 1.000 tỷ đồng thôi sẽ cải thiện được giống nòi, nhưng chúng tôi không dám xin và xin cũng không được.

Theo báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách Nhà nước, có tình trạng dự án điều chỉnh giá trị lớn trong quá trình đầu tư, điển hình là dự án nạo vét, xây kè, bảo tồn cảnh quan sông Sào Khê, tỉnh Ninh Bình điều chỉnh tăng 36 lần, từ 72 tỷ đồng lên 2.595 tỷ đồng.