Ông Đinh Tiến Dũng đơn cử việc ban đầu Kiểm toán Nhà nước kiến nghị truy thu của Unilever hơn 870 tỷ đồng, sau đó lại thống nhất truy thu hơn 500 tỷ đồng và cuối cùng lại đồng ý chỉ thu có hơn 300 tỷ đồng.
"Cách đây 2 tuần, theo chỉ đạo của Thủ tướng, chúng tôi chủ trì họp với Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan để bàn về phương án xử lý kết luận kiểm toán và thanh tra tại Sabeco, Habeco và Unilever. Như Unilever, Kiểm toán Nhà nước đưa ra số liệu ban đầu là truy thu 870 tỷ, lần hai là hơn 500 và lần 3 là hơn 300 tỷ Bây giờ chúng tôi đã thống nhất với nhau sẽ báo cáo với Thủ tướng về việc này, đồng ý hơn 300, và nộp hơn 300. Trường hợp này, nếu chúng tôi quyết định ngay truy thu 870 tỷ, thì người ta kiện cơ quan thuế ra toà, thì cơ quan thuế phải giải trình trước toà. Đây là thực tế phải hết sức lưu ý, thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục rà soát báo cáo Quốc hội", Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng và cho rằng phải quản lý trong sự thay đổi rất nhanh về KHCN, thương mại điện tử… thì sự phối hợp của các ngành và các pháp luật liên quan là rất quan trọng.
Về chuyển giá, tư lệnh ngành tài chính cho rằng rất hệ trọng. Chính phủ đã ban hành Nghị định 20, trong những năm qua, trong sản xuất kinh doanh, nhất là với khu vực FDI, chúng tôi đã làm quyết liệt. Năm 2017, qua thanh tra, kiểm tra, chúng tôi đã xử lý giảm lỗ của các DN sản xuất kinh doanh hơn 37.000 tỷ đồng, năm 2018 hơn 40.000 tỷ đồng, một trong những lý do chính là chuyển giá. Việc giảm lỗ sẽ làm tăng số thúe phải nộp kỳ sau. “Nhưng điều chúng tôi băn khoăn là chuyển giá trong giai đoạn đầu tư còn đang phức tạp, khó khăn, nên trong lần sửa Luật này có nêu vào trách nhiệm một số bộ ngành để phối hợp, nhất là trong định giá đầu tư. Họ nói đầu tư, giải ngân 15 tỷ USD, nhưng đó có phải là giá trị thật của tài sản đầu tư hay không thì chưa xác định được. Đây là những vấn đề còn đang phải cần hoàn chỉnh pháp luật, phối hợp trong tổ chức thực hiện để xác định, kể cả với cơ quan thuế nước ngoài. Sẽ cùng cơ quan thẩm tra, tiếp tục nghiên cứu hoàn chỉnh báo cáo Quốc hội”, Bộ trưởng cho biết.
Ngay sau phần phát biểu của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc giơ biển tranh luận để “giải trình rõ thêm ý kiến của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng về Unilever để Quốc hội hiểu, kẻo lại nghĩ là Kiểm toán Nhà nước kết luận không đúng”. Tổng Kiểm toán nói, Unilever đã bị Thanh tra Cục thuế TP Hồ Chí Minh kiến nghị truy thu 383 tỷ đồng và họ đã nộp. Tuy nhiên, sau đó Kiểm toán Nhà nước vào kiểm tra hồ sơ và kết luận cần truy thu thêm 882 tỷ đồng nữa. Kiểm toán Nhà nước đã yêu cầu đoàn thanh tra Cục thuế TP Hồ Chí Minh giải trình tại sao lại truy thu có 383 tỷ và được giải trình do điều kiện cuối năm nên đoàn chỉ căn cứ vào số liệu do công ty tự tính toán để kiến nghị truy thu chứ chưa kiểm tra, rà soát các hồ sơ tài liệu liên quan của DN. "Việc chúng tôi kiến nghị 882 tỷ đồng là đúng và thanh tra thuế làm không đúng" - Tổng Kiểm toán Nhà nước khẳng định.
Tuy nhiên, 8 tháng sau, Unilever có khiếu nại nên Kiểm toán Nhà nước đã mời Tổng cục Thuế và Cục thuế TP Hồ Chí Minh làm việc với DN. "Họ cung cấp thêm hồ sơ mở rộng, chưa được giám định. Chỉ căn cứ vào hồ sơ họ cung cấp thì kết luận là phải truy thu 575 tỷ đồng. Sau đó, lãnh đạo Unilever làm việc với Kiểm toán Nhà nước, Tổng cục thuế, Cục thuế TP Hồ Chí Minh tại Kiểm toán Nhà nước và họ chấp nhận nộp 384 tỷ đồng, kiến nghị không phạt chậm nộp. Do đó, chúng tôi bàn với các cơ quan là họ chấp nhận số tiền đó thì cứ để họ nộp, còn hồ sơ mở rộng bổ sung sau, chứ không phải do Kiểm toán làm không chính xác" - ông Phớc nói.
Về điều 21 khoản 2 (quy định nếu kết luận của Kiểm toán Nhà nước khác kết luận của cơ quan thuế thì thực hiện theo kết luận của cơ quan thuế) mà Tổng Kiểm toán đã phát biểu trước Quốc hội về việc Bộ Tài chính “đẩy Kiểm toán Nhà nước ra ngoài” - ông Phớc một lần nữa phản hồi. Theo đó, ông Phớc cho rằng khi cơ quan kiểm toán, thanh tra vào kiểm tra thuế thì cơ quan thuế có trách nhiệm giải trình. Vậy thì khi kiểm tra hồ sơ thuế nào đấy cơ quan thuế phải cử cán bộ làm việc với cơ quan thanh tra, kiểm toán, chịu trách nhiệm phối hợp, cung cấp hồ sơ, giải trình... Do đó, "khi lập biên bản thì cơ quan thuế đã cùng với cơ quan kiểm toán, thanh tra làm, nên kết luận của kiểm toán và thanh tra thì cơ quan thuế phải có trách nhiệm thực hiện, thì DN kiện cơ quan thuế là đúng rồi" - Tổng Kiểm toán nói và cho rằng "cơ quan thuế có quyền đồng ý, không đồng ý, khiếu kiện quyết định của kiểm toán" từ lúc phối hợp làm việc.
Trước đó, tháng 11/2018, trước Quốc hội, ông Phớc đã trình bày việc Unilever đã kiện lên Thủ tướng và Ủy ban Tài chính - Ngân sách về kết luận truy thu thuế của kiểm toán, “nhưng cuối cùng chấp nhận nộp thuế 584 tỷ đồng...”.
