Trung Quốc đã không tham dự các phiên điều trần và bác bỏ phán quyết của tòa Trọng tài thường trực (PCA) tại The Hague (Hà Lan), theo đó đã bác bỏ yêu sách chủ quyền phi lý của Bắc Kinh tại Biển Đông. Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN tổ chức tại Lào, ông Vương Nghị đã ngang nhiên nói với người đồng cấp phía Mỹ John Kerry rằng, Trung Quốc và các nước ASEAN đã thống nhất, việc giải quyết các tranh chấp sẽ trở về “phương pháp đúng đắn” là giải quyết bằng các cuộc đàm phán trực tiếp với các bên liên quan, mặc dù trước đó, Philippines luôn bác bỏ đề nghị đàm phán song phương của Trung Quốc.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. |
Đại diện Bắc Kinh cũng “trơ trẽn” tuyên bố, hy vọng Mỹ sẽ có những hành động cụ thể để hỗ trợ nối lại các cuộc đàm phán giữa Bắc Kinh và Manila, cũng như hỗ trợ nỗ lực giữa Trung Quốc và các nước ASEAN duy trì hòa bình và ổn định khu vực, bất chấp thực tế chính các diễn biến tại Biển Đông do Bắc Kinh gây ra đang làm xói mòn lòng tin giữa các bên trong khu vực.
Tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc tại tuyến đường hàng hải quan trọng và giàu tài nguyên là một trong những vấn đề trung tâm trong khối 10 thành viên ASEAN. Ngoài việc đổ lỗi cho Mỹ gia tăng căng thẳng ở Biển Đông, ông Vương Nghị kêu gọi Tokyo không can thiệp vào khu vực Biển Đông, cho rằng Nhật Bản không liên quan đến tranh chấp và nên tránh can thiệp. Trước đó, Nhật Bản, Mỹ và Australia đã ban hành một tuyên bố chung bày tỏ "sự phản đối mạnh mẽ với bất kỳ hành động đơn phương cưỡng chế" ở Biển Đông và kêu gọi cả Philippines và Trung Quốc phải tuân theo phán quyết ràng buộc pháp lý.