Văn hóa giao thông cần sự trung thực

Đây là chủ trương đúng, cần thiết để hình thành văn hóa giao thông, giảm tiêu cực trong xử phạt và được dư luận đồng tình, người dân ủng hộ.

Tuy nhiên, gần đây, trên một số tuyến phố, người đi đường lại bắt gặp một số hành vi lạ. Đó là việc người ta cố tình đeo khẩu trang cho biển số xe, hoặc bẻ cong, làm mờ, dán vật lạ vào các con số trên biển xe. Theo phản ánh của nhiều người, sở dĩ một số chủ phương tiện làm vậy là nhằm đối phó với camera AI. Hành vi tưởng nhỏ ấy lại đặt ra câu hỏi lớn về ý thức chấp hành pháp luật và văn hóa giao thông của một bộ phận người dân. Điều đáng lo lắng là trong suy nghĩ của một số người, hành vi trên lại được coi là “khôn ngoan” để tránh bị phạt nguội nếu không may hoặc cố ý vi phạm Luật Giao thông đường bộ.

Pháp luật quy định, biển số xe không chỉ là công cụ quản lý hành chính, mà còn thể hiện trách nhiệm cá nhân trước pháp luật. Mỗi con số, ký tự gắn liền với thông tin của chủ phương tiện, giúp lực lượng chức năng truy vết, xử lý khi xảy ra sự cố. Che biển, làm mờ hay dán bẩn để trốn phạt nguội chính là hành động thiếu trung thực, coi thường pháp luật, không chỉ gây khó cho lực lượng chức năng, mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy khác cho xã hội. Một chiếc xe không rõ biển số dễ trở thành phương tiện gây tai nạn rồi bỏ trốn, thậm chí là xe gian, xe vi phạm pháp luật. Khi đó, hệ thống camera giám sát AI không còn là “mắt thần” bảo vệ trật tự, mà bị vô hiệu bởi chính hành vi gian dối của người tham gia giao thông.

Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ 1/1/2025 qui định rõ mức xử phạt hành chính về vi phạm giao thông đường bộ, trong đó, hành vi che biển số xe ô tô các loại sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 26 triệu đồng; Đối với xe máy, mức phạt là từ 4 triệu đồng đến 6 triệu đồng và người điều khiển phương tiện bị trừ 06 điểm giấy phép lái xe. Mặc dù qui định là vậy, nhưng vẫn không ít trường hợp cố tình vi phạm, thậm chí tái phạm nhiều lần.

Công nghệ chỉ thực sự hữu ích khi con người trung thực và tự giác. Vì thế, hệ thống camera AI có hiện đại đến đâu, nhưng người tham gia giao thông vẫn tìm cách né luật, thì trật tự đô thị cũng không thể vững bền. Bởi vậy, cùng với việc mở rộng mạng lưới giám sát thông minh, thì ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục ý thức tự giác chấp hành pháp luật, cũng cần có chế tài xử phạt nghiêm minh và công khai trên truyền thông, gửi về nơi ở, làm việc của người vi phạm mới tạo hiệu quả răn đe, phòng ngừa các hành vi coi thường pháp luật.

Một đô thị văn minh không chỉ được đo bằng hệ thống camera hiện đại, mà bằng ý thức tự giác của từng công dân. Mỗi tấm biển số gắn ngay ngắn, rõ ràng không chỉ thể hiện sự tuân thủ pháp luật, mà còn là biểu tượng của lòng trung thực và trách nhiệm xã hội. Che biển số để đối phó camera AI không phải là “khôn ngoan”, mà là biểu hiện của sự gian dối, thiếu tự trọng, vi phạm pháp luật.

Để Hà Nội thực sự trở thành đô thị hiện đại, kỷ cương và nhân văn, hình thành văn hóa giao thông trên các con đường tuyến phố, rất cần bắt đầu từ những việc tưởng chừng nhỏ nhất là sự trung thực và ý thức tự giác chấp hành pháp luật của mỗi người khi tham gia giao thông.