Hình ảnh hàng loạt cây xanh trên đường phố Hà Nội bị “ngã gục” sau mỗi trận mưa dông không còn xa lạ với người dân Thủ đô. Trong khi đó, những cây xanh cùng chủng loại, kích thước ở khu vực ngoại thành hay ở các vùng nông thôn lại vẫn “kiên cường” trước mưa dông. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến cây xanh ở Hà Nội dễ dàng bị “quật ngã”?
Để tìm hiểu vấn đề này, phóng viên đã có buổi trao đổi với Tiến sĩ Đặng Văn Hà - Giảng viên bộ môn Lâm học Đô thị, Khoa Lâm học (Trường Đại học Lâm Nghiệp - Hà Nội).
Hệ rễ bị xâm hại nghiêm trọng
Theo Tiến sĩ Hà, do Hà Nội có lịch sử phát triển lâu đời, nhiều cây xanh đã được trồng từ thời Pháp thuộc, có kích thước lớn (hay còn gọi là cây cổ thụ), số lượng lên đến hàng nghìn cây như xà cừ, sấu, sao đen… Đó thực sự là tài sản của Thủ đô. Tuy nhiên, những cây này đang bị đe dọa nghiêm trọng do vấn đề phát triển đô thị, công tác quy hoạch không đồng bộ giữa các đơn vị.
“Nhiều cây có tuổi đời rất cao, sau này do đô thị phát triển sau, đường sá, nhà cửa bắt đầu xây dựng đào bới xuống lòng đất, khi vướng rễ cây họ cắt bỏ. Rồi "anh" điện, "anh" nước mỗi lần làm mới hoặc tu sửa lại đào đất và khi gặp rễ cây lại cắt bỏ tiếp. Dẫn đến hệ rễ các cây bị xâm hại nguyên trọng, các rễ non sau này mọc ra không còn nhiều khả năng phát triển và bám đất vì vướng các công trình ngầm. Do đó, rễ nó cứ ăn luẩn quẩn trong diện tích đó, giống như cây đang trồng ở trong một cái chậu. Lẽ ra mỗi lần quy hoạch cần có sự giám sát của đơn vị quản lý cây xanh, nhưng tôi thấy hầu như không có chuyện này…” – Tiến sĩ Hà phân tích.
Tiến sĩ Đặng Văn Hà trao đổi với PV.
|
Chính sự xâm hại nghiêm trọng đến hệ rễ của cây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng cây bị đổ khi gặp thời tiết xấu. Tiến sĩ Hà cho biết, bộ rễ của cây giống như cái móng của một ngôi nhà, khi cái móng đó bị xâm hại thì ngôi nhà rất dễ bị đổ khi có ngoại lực tác động, dù là nhỏ.
Ngoài ra, sự xâm hại hệ rễ, sự của phát triển đô thị cũng ảnh hưởng đến quy luật phát triển của cây. Tiến sĩ Hà phân tích thêm: “Khi rễ cây bên này bị chặt, tán cây nó sẽ phát triển sang bên kia. Nhà cửa xây dựng lên, ảnh hưởng đến nguồn ánh sáng của cây, nó sẽ phải vươn ra khu vực có ánh sáng. Chính vì thế cây phát triển theo xu thế nghiêng ra đường. Mà cây nghiêng cũng dẫn đến dễ đổ khi gặp mưa giông”.
Khi mưa dông, cây xanh đường phố trở thành "hung thần" đứng bên đường.
|
Kỹ thuật trồng cây chưa đúng quy chuẩn?
Tiến sĩ Đặng Văn Hà cho rằng hiện nay đa số cây xanh mới trồng ở Thủ đô đều trồng chưa đúng quy chuẩn, chính điều này dẫn đến nhiều cây con cũng bị đổ khi gặp mưa dông: “Tôi quan sát trên nhiều tuyến phố, hốc họ đào để trồng cây rất nhỏ, đường kính chỉ khoảng 80cm đến 1m. Trong khi đó tiêu chuẩn phải từ 1,2 - 1,5m. Vì đất ở vỉa hè các đô thị rất chặt khi mình đào hốc bé như vậy, rễ nó còn non chưa thể ăn sâu vào lòng đất ngay được, nên nó chỉ ăn quanh quẩn quanh cái hốc bé đó. Do đó, khi gặp mưa dông cũng rất dễ bị đổ. Hơn nữa, tôi quan sát thấy, họ cứ lát hết vỉa hè rồi để chừa ra 1 cái hố để trồng cây. Theo tôi, cần trồng cây trước khi lát vỉa hè, vì lúc trồng nếu cây to còn phải đào rộng thêm hố, còn khi vỉa hè đã lát rồi mới trồng cây rất dễ dẫn đến hiện tượng trồng ẩu, trồng cho xong” – Tiến sĩ Hà nói.
Theo Tiến sĩ Hà, khi lấy cây mới đã bị cắt ngọn và những cành chính, sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển tán sau này của cây, rất dễ dẫn đến cành cây bị “bẻ gãy” khi gặp mưa giông, vì cành mới mọc ra không có được kết cấu vững chắc với thân cây.
Theo Tiến sĩ Hà, khi cắt tỉa cành cây phải phủ 1 lớp nhựa composite để tránh nước mưa, nấm mốc xâm nhập thân cây, gây mục ruỗng cây.
|
Về kỹ thuật cắt tỉa cành cây, Tiến sĩ Hà cho biết cần bôi phủ 1 lớp nhựa composite tại vị trí vết cắt để tránh nước mưa, nấm mốc xâm nhập vào thân cây, làm cây bị mục ruỗng dẫn đến đổ khi gặp thời tiết xấu.
Về lâu dài, theo Tiến sĩ Hà, cần tính toán khoa học ngay từ khâu lựa chọn cây gì trồng trên tuyến phố nào cho phù hợp, lên kế hoạch chăm sóc, duy trì cây một cách hợp lý, hạn chế tối đa những tai nạn đáng tiếc như vừa qua.
