Hội đồng xét xử do Thẩm phán Trần Thị Thu Hà, Chánh Tòa Hình sự - Tòa án nhân dân Thành phố Hải Phòng làm Chủ tọa. Hai Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng giữ quyền công tố tại phiên tòa.
Vụ án này có 5 bị cáo, trong đó 3 bị cáo Nguyễn Văn Khanh (nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng); Phạm Xuân Hoa (nguyên Trưởng phòng Tài nguyên Môi trường huyện Tiên Lãng); Lê Thanh Liêm (nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Vinh Quang) bị truy tố về tội “Hủy hoại tài sản” theo điểm a, khoản 3, Điều 143 Bộ luật Hình sự (có khung hình phạt từ 7-15 năm tù).
Cùng bị truy tố về tội danh này, nhưng Phạm Đăng Hoan (nguyên Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Vinh Quang) bị truy tố theo điểm g, khoản 2, Điều 143 Bộ luật Hình sự (có khung hình phạt từ 2- 7 năm tù).
Bị hại Đoàn Văn Vươn tại phiên tòa. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)
Nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền bị truy tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo khoản 1, Điều 285 Bộ luật Hình sự (có khung hình phạt: cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm).
Đại diện hai hộ gia đình là những người bị hại trong vụ án này gồm các ông, bà Đoàn Văn Vươn ( sinh năm 1963 ) và vợ là Nguyễn Thị Thương (sinh năm 1970); Phạm Thị Báu (tức Hiền, sinh năm 1982, là vợ ông Đoàn Văn Quý) cùng trú tại thôn Thúy Nẻo, xã Bắc Hưng, huyện Tiên Lãng, có mặt tại phiên tòa.
Người bị hại Đoàn Văn Quý vắng mặt và có đơn đề nghị Tòa án nhân dân Thành phố Hải Phòng chấp thuận ủy quyền cho ông Đoàn Văn Vươn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tại phiên tòa.
8 luật sư bào chữa cho các bị cáo và người bị hại, trong đó 5 luật sư bào chữa cho các bị cáo và 3 luật sư bảo vệ quyền lợi cho người bị hại, đều có mặt tại phiên tòa.
Một số cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoài nước cũng đã tới dự và đưa tin về phiên tòa.
Hội đồng xét xử đã tiến hành thẩm tra căn cước những người có mặt tại phiên tòa; giải thích quyền, nghĩa vụ của các bị cáo, người bị hại, người làm chứng, giám định viên và người có quyền lợi liên quan đến vụ án.
Tại phần thủ tục bắt đầu phiên tòa, người bị hại, các bị cáo, các luật sư bào chữa cho các bị cáo, luật sư bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị hại, không có yêu cầu triệu tập thêm người làm chứng và xuất trình thêm các tài liệu chứng cứ mới.
Theo cáo trạng số 12/CT-P1 ngày 7/1/2013 của Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Hải Phòng được tuyên đọc tại phiên tòa, ngày 24/11/2011, Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng ban hành Quyết định số 3307/QĐ-Ủy ban nhân dân áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi 19,3 ha đất giao nuôi trồng thủy sản tại khu bãi bồi, thuộc địa bàn xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, đã hết thời hạn sử dụng đối với gia đình ông Đoàn Văn Vươn.
Cùng ngày, Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng có kế hoạch số 104/KH-Ủy ban nhân dân về việc tổ chức cưỡng chế để thi hành quyết định thu hồi đất đối với gia đình ông Đoàn Văn Vươn; trong đó nêu rõ nội dung cưỡng chế, bàn giao toàn bộ diện tích đất và công trình gắn liền với đất đã thu hồi cho Ủy ban nhân dân xã Vinh Quang quản lý.
Để tổ chức thực hiện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền đã giao cho ông Nguyễn Văn Khanh làm Trưởng ban chỉ đạo cưỡng chế; Phạm Xuân Hoa làm Phó Trưởng ban Thường trực; Lê Thanh Liêm cùng một số cán bộ khác làm thành viên Ban Chỉ đạo.
Tuy nhiên, không làm đúng nội dung của các quyết định, kế hoạch trên, Nguyễn Văn Khanh đã trực tiếp chỉnh sửa, ký ban hành thông báo số 225 ngày 28/12/2011 phân công nhiệm vụ cho các tổ công tác để tháo dỡ tài sản ở khu vực có quyết định cưỡng chế.
Tại hiện trường buổi cưỡng chế ngày 5/1/2012, Nguyễn Văn Khanh là người trực tiếp ra lệnh cho Phạm Xuân Hoa, Lê Thanh Liêm, Phạm Đăng Hoan đôn đốc những người được trưng dụng thuộc Tổ công tác cưỡng chế số 2 trực tiếp tháo dỡ lều trông đầm, nhà của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, Đoàn Văn Quý.
Việc tháo dỡ thực hiện trong 2 ngày 5 và 6/1/2012 gây thiệt hại về tài sản trị giá 295.389.842 đồng.
Cáo trạng cũng cáo buộc nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền đã thiếu trách nhiệm, không kiểm tra, chỉ đạo, không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, để các cán bộ dưới quyền là Nguyễn Văn Khanh cùng đồng phạm thực hiện việc hủy hoại tài sản của các hộ gia đình trên gây hậu quả nghiêm trọng.
Dự kiến vụ án sẽ được xét xử trong 3 ngày, từ 8 đến 10/4./.