Xuất khẩu nông sản khó đạt mục tiêu

Kinhtedothi - Với đà giảm kéo dài từ đầu năm đến nay, khả năng xuất khẩu (XK) nông sản năm 2015 không đạt mục tiêu đề ra là 32 tỷ USD - đó là thông tin được Bộ NN&PTNT đưa ra tại buổi họp báo thường kỳ về kết quả công tác tháng 9 và nhiệm vụ trọng tâm tháng 10 tổ chức chiều 6/10.

Đà giảm kéo dài

Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, trong tháng 9, giá trị XK các mặt hàng nông lâm thủy sản ước đạt 2,15 tỷ USD, giảm 419 triệu USD (tương đương 16,3%) so với tháng 8/2015 và giảm 574 triệu USD so với cùng kỳ năm 2014. Hầu hết các mặt hàng nông sản chính đều giảm về khối lượng và giá trị xuất khẩu so với tháng 8, chỉ có mặt hàng sắn và các sản phẩm từ sắn tăng.

Thu hoạch tỏi ở xã An Hải, huyện Lý Sơn. Ảnh: Nguyễn Minh

Cụ thể, XK các mặt hàng nông sản chính giảm 14,6%, thủy sản giảm 8,9% và lâm sản giảm 23,2% so với tháng trước. Một thống kê khác cũng cho thấy, giá trị sản xuất ngành nông nghiệp và giá trị GDP 9 tháng đầu năm 2015 đều có mức tăng trưởng đạt thấp hơn so với cùng kỳ ba năm trước đó. Trong khi đó, ngay khi kết thúc năm 2014 với thắng lợi rực rỡ của ngành nông nghiệp khi XK nông lâm thủy sản đạt mức kỷ lục 30,86 tỷ USD, tăng 11,2 % so với năm 2013, Bộ NN&PTNT đã đề ra mục tiêu năm 2015 XK toàn ngành đạt 32 tỷ USD. Tuy nhiên, theo đại diện Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ NN&PTNT), với tiến độ như hiện nay, nhiều khả năng, đến hết năm XK của toàn ngành chỉ đạt khoảng 95% kế hoạch đề ra. Trong đó, XK nhóm mặt hàng nông sản chính chỉ đạt dưới 90%, còn XK các ngành hàng gỗ, lâm sản và thủy sản đạt trên 90% kế hoạch.

Theo Bộ NN&PTNT, nguyên nhân của tình hình này là do từ đầu năm, đồng đô la Mỹ tăng giá, tỷ giá hối đoái của một số ngoại tệ mạnh, đặc biệt là đồng Euro biến động theo hướng không thuận lợi cho các DN xuất khẩu. Thêm vào đó, nguồn cung các mặt hàng nông sản tăng, lượng tồn kho cao ở nhiều nước, trong khi các thị trường XK chủ lực của nước ta như Mỹ, EU, Nhật Bản... đều giảm, nhu cầu nhập khẩu và tăng cường rào cản kỹ thuật, yêu cầu chất lượng ngày càng khắt khe đối với nông lâm thủy sản của Việt Nam. Chính vì vậy, 9 tháng qua, XK nông lâm sản thủy sản gặp rất nhiều khó khăn.

Tiếp tục tháo gỡ rào cản

Trước diễn biến bất lợi của thị trường, nhất là thị trường tài chính thế giới, Bộ NN&PTNT cùng các bộ, ngành đã kiến nghị Chính phủ điều chỉnh tỷ giá VNĐ theo hướng có lợi cho XK nông sản. Ông Trần Quốc Tuấn - Quyền Chánh Văn phòng Bộ NN&PTNT cho biết, nhiệm vụ trọng tâm trong tháng 10 và cả quý IV/2015 của Bộ đặt ra là tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo thị trường nông nghiệp. Cụ thể, phối hợp với các Hiệp hội ngành hàng và DN theo dõi sát tình hình sản xuất, thị trường nông lâm thủy sản để đề xuất giải pháp, cơ chế chính sách mở rộng thị trường, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy XK các mặt hàng trọng yếu. Cùng với đó, Bộ NN&PTNT sẽ tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại sang Ấn Độ, Mỹ, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Thái Lan… nhằm khảo sát, tháo gỡ khó khăn, giải quyết vướng mắc trong XK và mở cửa thị trường. Đồng thời, rà soát quá trình sản xuất, chế biến theo từng chuỗi, từng sản phẩm và đề xuất các chính sách phù hợp để nâng cao giá trị sản phẩm. Ngoài ra, kiểm tra, giám sát chất lượng, điều kiện ATTP của các cơ sở sản xuất chè, măng, muối và xây dựng kế hoạch hành động, tổ chức thực hiện đề án xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam...

Hiện nay, tiến trình đàm phán các hiệp định thương mại tự do đã bước đầu đạt được kết quả, mới đây nhất là hoàn thành đàm phán TPP. Điều này sẽ góp phần quan trọng mở ra cơ hội cho XK nông - lâm - thủy sản Việt Nam. Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn thông tin, sau khi trúng gói thầu XK 450.000 tấn gạo sang Philippines, giá gạo trong nước đã tăng lên đáng kể, khoảng 300 – 400 đồng/kg. Đáng mừng nữa là theo thông tin từ phía các DN, Việt Nam đã trúng thầu thêm được 1 triệu tấn gạo với mức giá cũng rất tốt. "Với tình hình cung cầu gạo như hiện nay và những đơn hàng này, giá lúa từ nay tới quý I/2016 sẽ không thấp hơn hiện nay" - ông Tuấn cho biết.