Trung Quốc chiếm 75% thị trường xuất khẩu nông sản
Số liệu thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, năm 2016, tổng kim ngạch XK rau quả của Việt Nam đạt 2,5 tỷ USD thì kim ngạch XK sang Trung Quốc đạt 1,74 tỷ USD. Năm 2017, XK rau quả tăng trưởng thêm 1 tỷ USD thì chủ yếu đến từ XK rau quả sang Trung Quốc (2,65 tỷ USD). Trong 6 tháng đầu năm 2018, XK nông, thủy sản sang Trung Quốc đạt 3,7 tỷ USD, tăng 6,4% so với cùng kỳ.Tại hội nghị kết nối tiêu thụ nông sản các tỉnh biên giới Việt Nam - Trung Quốc do UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức trong 2 ngày 18 - 19/8, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Lý Vinh Quang cho biết: Trong 6 tháng đầu năm 2018, các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã làm thủ tục XK sang thị trường Trung Quốc 60.000 tấn vải tươi, 10.000 tấn vải khô, 300.000 tấn thanh long, 200.000 tấn xoài… Khối lượng nông sản Việt Nam xuất sang Trung Quốc cao gấp 8 lần khối lượng nông sản của Trung Quốc xuất vào Việt Nam. Cũng trong thời gian này, tại các cửa khẩu tỉnh Lào Cai đã có 400.000 tấn nông sản xuất sang tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), tăng 166% so với cùng kỳ năm 2017, giá trị XK đạt khoảng khoảng 300 triệu USD, tăng hơn 400% so với cùng kỳ năm 2017.Thực tế cho thấy, Trung Quốc có nhu cầu nông sản cao trong khi hai nước Việt Nam - Trung Quốc có chung đường biên giới nên việc vận chuyển hàng hóa thuận lợi, đặc biệt phù hợp với các mặt hàng nông sản có đặc tính thời vụ.
Bên cạnh đó, ưu đãi thuế quan của Hiệp định thương mại tự do Trung Quốc – ASEAN (ACFTA) cũng như các cam kết quốc tế khác của Trung Quốc đã và đang tạo thuận lợi cho hàng nông, thủy sản của Việt Nam thâm nhập, mở rộng thị phần tại thị trường này. “Đây là những cơ hội rất tốt cho các DN Việt Nam tiếp tục khai thác, mở rộng quy mô XK nông sản sang thị trường Trung Quốc” - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải nêu rõ.Nhiều rào cản khắt kheMặc dù nhu cầu nhập khẩu nông sản của Trung Quốc rất lớn, tuy nhiên nông sản Việt Nam đang phải đối mặt với những quy định khắt khe về chất lượng, đồng thời gặp sự cạnh tranh của Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ, Campuchia... Chi cục trưởng Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng VII Nguyễn Thị Hà cho biết: Trung Quốc ngày càng yêu cầu cao về chất lượng sản phẩm, kiểm dịch thực vật. Điều này sẽ khiến nông sản Việt Nam chịu rào cản chất lượng cao hơn trước. Hội trưởng Thương hội Xuất nhập khẩu hoa quả China - ASEAN Bằng Tường (Trung Quốc) Su De Mao cho biết: Hiện tỷ lệ hoa quả theo đường tiểu ngạch chỉ còn 20%, tuy nhiên XK nông sản của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc thường xuyên không ổn định. Nguyên nhân chính là do một số hoa quả Việt Nam XK sang trong khi Trung Quốc cũng đã trồng được như dưa hấu. Cho nên, để hạn chế tình trạng phải bán lỗ vốn, DN Việt Nam phải nắm được thông tin nhu cầu thị trường Trung Quốc. Bên cạnh đó, DN Việt Nam phải xây dựng những thương hiệu riêng, chất lượng đảm bảo để nâng cao sức cạnh tranh. Đồng tình với ý kiến này, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải cũng cho rằng: Trong thời gian tới, để tăng kim ngạch XK nông sản sang thị trường Trung Quốc, bên cạnh việc tập trung vào những mặt hàng và thị trường truyền thống (Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam), Bộ Công Thương sẽ có kế hoạch đưa hàng nông, thủy sản thâm nhập các địa bàn tiềm năng (Tứ Xuyên, Giang Tô, Chiết Giang, Phúc Kiến).
Tuy nhiên, để giữ vững và mở rộng thị trường, đòi hỏi DN Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Trung Quốc,. Đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm, thay đổi phương thức bảo quản cũng như tăng cường kiểm tra lấy mẫu các lô hàng nông sản XK. Bên cạnh đó, lực lượng chức năng tại cửa khẩu cần tiếp tục cải tiến cách thức thông quan hàng nông, thủy sản của Việt Nam qua cửa khẩu một cách thuận tiện nhất, giảm giá thành, chi phí trong hoạt động kinh doanh thương mại hàng hóa qua biên giới.
