Xúc tiến thương mại: Thay đổi để hoạt động hiệu quả

Còn nhiều việc phải làm

Báo cáo tại buổi tổng kết công tác năm 2016, triển khai nhiệm vụ năm 2017 của Cục XTTM (Bộ Công Thương) nêu rõ, bước sang năm 2017, Cục sẽ tiếp tục đàm phán các hiệp định thương mại tự do (FTA), mở cửa thị trường, tạo thêm những cơ hội cho DN. Công cụ hiện nay là XTTM, nhưng không chỉ thị trường có FTA, mà nhiều thị trường mới rất cần tiếp tục được khai thông, đặc biệt là thị trường trong Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), dù hiệp định này có hay không được thông qua. Nguyên nhân là bởi thị trường Mỹ và đối tác trong TPP vẫn là thị trường quan trọng đối với Việt Nam. Do vậy, việc cần thiết là nâng cao hiệu quả XTTM, từ tư duy đến các hoạt động phải đổi mới, đặc biệt là vấn đề thương hiệu, ứng dụng công nghệ thông tin, thay đổi cách thức tổ chức hội chợ, trao đổi thông tin…

Doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp Hàn Quốc trao đổi tại Hội nghị xúc tiến thương mại SMBA 2016. Ảnh: Danh Lam

Chia sẻ về thị trường Trung Quốc, ông Đào Việt Anh - Trưởng Văn phòng xúc tiến Trùng Khánh cho rằng, từ khi đi vào hoạt động, Văn phòng đã góp phần vào kết quả nâng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa Việt Nam – Trùng Khánh đạt 2,9 tỷ USD, cũng là năm đầu tiên Việt Nam xuất siêu đạt trên 520 triệu USD vào thị trường này. Tuy nhiên, năm 2017, ông Anh kiến nghị tạo điều kiện bổ sung cán bộ cho Văn phòng, vị trí chuyên viên để kiện toàn nhân sự, cũng như tạo thêm nguồn lực tài chính để triển khai hiệu quả, đa dạng hơn nữa các hoạt động XTTM. Trong khi đó, đại diện Hiệp hội Điều Việt Nam Đặng Hoàng Giang thông tin, 2016 là năm kỷ lục của ngành điều hạt với kim ngạch xuất khẩu trên 3,1 tỷ USD. “Xây dựng thương hiệu không thể ngày một ngày hai mà là quá trình, sự hiện diện điều tại thị trường trong nước và trong suy nghĩ của người tiêu dùng trên toàn cầu” – ông Giang chia sẻ. Đồng thời cũng mong sự quan tâm hơn nữa các bộ, ngành hỗ trợ thực hiện các chương trình XTTM để năm 2017, ngành điều dự kiến đạt được kim ngạch XK 3,3 tỷ USD, trong đó XK điều nhân 3 tỷ USD.

Đổi mới cách làm

Chia sẻ với những ý kiến từ DN, hiệp hội DN, đại diện thương mại của Việt Nam ở nước ngoài, Cục trưởng Cục XTTM Bùi Huy Sơn khẳng định, ngay trong đầu năm, Cục sẽ làm việc với các hiệp hội ngành hàng truyền thống, dịch vụ và nhiều lĩnh vực mới để có cách thức triển khai chương trình XTTM quốc gia dài hơi hơn, chuyên nghiệp hơn. Nhiều đề xuất nói về kinh phí, trong khi nguồn ngân sách chưa thể đáp ứng thì vấn đề là sử dụng ngân sách hiệu quả hơn. Và nguồn vốn này chỉ nên là vốn mồi, quan trọng là xây dựng chính sách để các DN cùng tham gia đóng góp. Để làm được điều này chỉ có thể nâng hiệu quả hoạt động xúc tiến, thực sự mang lại hiệu quả cho DN, đặc biệt trong việc giao thương, kết nối, nâng cao giá trị hàng hóa, doanh thu.

Không chỉ nhìn vào những kết quả mà hoạt động XTTM đã làm được thời gian qua, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cũng thẳng thắn chỉ ra, nhìn lại 10 - 20 năm làm xúc tiến nhưng hoạt động này đã đến lúc phải thay đổi. Ngân sách dành cho hoạt động XTTM đến nay đã lên đến hàng trăm tỷ đồng, không thể làm các hoạt động chỉ 10, 20 tỷ đồng như trước đây. "Đừng đổ lỗi cho kinh phí, không phải vì kinh phí mà không đổi mới, bởi kinh phí không bàn nhưng ít nhất phải có dự án cho thấy tư duy phải thay đổi, nâng tầm lớn lên. Muốn vậy, phải thay đổi chính mình, Cục XTTM phải xứng đáng ngang tầm với kim ngạch xuất khẩu 176 tỷ USD, top 30 của thương mại thế giới" - ông Khánh yêu cầu.

Cách làm như thế nào? Thứ trưởng yêu cầu, đã đến lúc phải thay đổi sang tư duy là đối tác của DN. Quan hệ với DN thay vì người quản lý, phê duyệt dự án phải chuyển sang cùng tư duy kiến tạo, phải chứng minh được hiệu quả nhằm hỗ trợ tốt nhất cho hoạt động XTTM, giúp DN phát triển.