Tác giả của ý tưởng và cũng là người đã bỏ ra rất nhiều tâm huyết cho dự án này là một phụ nữ không may mắn khi sinh ra đã mang trong mình căn bệnh xương thủy tinh. Chị là Nguyễn Thị Lan Anh, Giám đốc Trung tâm hành động vì Sự phát triển cộng đồng (ACDC), Ủy viên Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam và Hội Người khuyết tật Việt Nam. Dù bị khuyết tật bẩm sinh nhưng không vì thế mà chị phó mặc cuộc sống cho số phận. Không chỉ tự chăm lo tốt cho cuộc sống gia đình, chị còn đang ngày ngày hỗ trợ, giúp đỡ hàng trăm phụ nữ, trẻ em và thanh niên khuyết tật khác vui sống và hòa nhập tốt với cộng đồng. Giống như những nhánh xương rồng, vẫn nở hoa dù sống trong môi trường khắc nghiệt. Tìm vui trong gian khó Chị Lan Anh sinh ra và lớn lên trong một gia đình không mấy khá giả thuộc thị xã Sông Công (Thái Nguyên) và không may mắc bệnh xương thủy tinh từ nhỏ. Bố mẹ đều là người dân từ tỉnh khác tới làm công nhân tại Nhà máy Diesel Sông Công.
Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan trao phần thưởng gia đình khuyết tật tiêu biểu cho chị Lan Anh.
Tuổi thơ của chị là những ngày quanh quẩn trong căn nhà nhỏ, chỉ biết nhìn ra "khung trời mơ ước" với một khát khao cháy bỏng. Bà ngoại chị Lan Anh kể: "Lên 6 tuổi con bé vẫn không thể đi học vì nhà nghèo. Hơn nữa trường cấp 1 Sông Công ngày đó không nhận trẻ khuyết tật. Hàng ngày, nhìn bạn bè cùng trang lứa được cắp sách tới trường mà nước mắt con bé cứ chảy dài". Năm lên 8 tuổi, sau rất nhiều mong mỏi, nài nỉ bố mẹ, thầy cô, Lan Anh mới bước chân vào lớp 1. Vì nhà nghèo không có tiền mua xe lăn nên hàng ngày, bà ngoại phải cõng cô cháu gái gần 2 km để tới trường, dẫu trời mưa nắng. Dần dà, bạn bè thương cảm đã thay phiên nhau đến giúp đưa cô bé xương thủy tinh tới lớp. Ở trường, thầy cô cũng ưu ái miễn cho Lan Anh một vài môn học. Mãi tới năm học lớp 9, gia đình mới mua cho Lan Anh được một chiếc xe lăn. Dẫu vậy, bạn bè vẫn phải giúp cõng/bế cô vào lớp vì ở trường cấp 3 và cả trường ĐH Ngoại ngữ (nay là ĐH Hà Nội) ngày đó chưa có đường, thang máy hỗ trợ cho người khuyết tật. Thương bố mẹ và bà ngoại vất vả nên dù gặp nhiều khó khăn, Lan Anh luôn tự nhủ phải cố gắng học tập thật tốt. Suốt nhiều năm liền học phổ thông, Lan Anh luôn đạt danh hiệu học sinh giỏi. Là một trong những thí sinh khuyết tật hiếm hoi trúng tuyển trường ĐH Hà Nội đã là một kỳ tích cách đây hơn 10 năm, nhưng Lan Anh còn khiến bạn bè, thầy cô ngỡ ngàng hơn với tấm bằng cử nhân ngoại ngữ loại giỏi. Năm 2010, chị tiếp tục hoàn tất chương trình Thạc sĩ Quản trị kinh doanh tại trường ĐH Kinh tế - ĐHQG Hà Nội. Nhiều người cảm phục, xen lẫn thắc mắc, không hiểu vì sao trong khó khăn bộn bề mà sự học của Lan Anh lại "thuận buồm xuôi gió" đến thế. Chị chỉ cười hiền và nói, đó là bởi không có điều kiện đi chơi nhiều, ngoài việc học ra chẳng biết làm gì nên đành lấy việc học làm vui mà thôi! Nhờ khả năng ngoại ngữ tốt nên Lan Anh thường được cắt cử tham gia các chương trình, dự án hợp tác giữa Việt Nam với các nước bạn. Số quốc gia chị từng đặt chân tới nay đã xấp xỉ con số 15. Hiện tại, chị đang hỗ trợ Chính phủ hai nước Lào và Campuchia thực hiện đề án Xây dựng khung chính sách hỗ trợ cho người khuyết tật. Nghĩ cho người khuyết tật Trước khi thành lập Trung tâm ACDC vào cuối năm 2011, chị Lan Anh từng tham gia nhiều công việc liên quan tới đối tượng người thiệt thòi, trong đó phần lớn là bị khuyết tật bẩm sinh. Gần 10 năm công tác trong lĩnh vực hỗ trợ người khuyết tật tại Diễn đàn Người khuyết tật Việt Nam (thuộc Trung tâm Sáng tạo khoa học công nghệ), hơn ai hết, chị thấu hiểu những khó khăn cũng như thiệt thòi mà đối tượng này phải gánh chịu. Đó cũng chính là lý do thôi thúc chị cùng bạn bè thành lập nên Trung tâm ACDC. Hiện tại, Trung tâm ACDC hoạt động trong 5 lĩnh vực chính, bao gồm: Tư vấn pháp luật miễn phí cho người yếu thế thông qua tổng đài điện thoại 043.5643053, email hoặc trực tiếp tại văn phòng; Vận động chính sách cho người yếu thế; Đào tạo kỹ năng mềm cho sinh viên khuyết tật; Bảo vệ quyền lợi cho trẻ em khuyết tật và Phát triển sinh kế bền vững.
Chị Lan Anh (phải) trong lần tham dự Hội thảo ở Mỹ.
Ngày mới thành lập, trung tâm chỉ vẻn vẹn 3 - 4 người, nên dù là giám đốc nhưng ngày ngày chị vẫn trực tiếp tham gia tư vấn các vấn đề cho chị em phụ nữ và sinh viên khuyết tật thắc mắc từ khắp nơi gọi tới. Câu chuyện có khi chỉ đơn giản là làm thế nào để lấy được một vật dụng trên cao, xuống bậc thang như thế nào cho an toàn, hay phức tạp hơn như nên ứng xử thế nào khi bị trêu chọc, làm gì để không cảm thấy mình lạc lõng… Trung bình mỗi ngày, trung tâm nhận được hàng trăm cuộc gọi như thế. Ngoài việc tư vấn qua điện thoại, chị Lan Anh và đồng nghiệp thường phối hợp với các tổ chức đoàn thể đi tới các nơi xa, gần như Mù Cang Chải, Si Ma Cai, Bắc Hà, Ba Vì… để tư vấn và giảng dạy kỹ năng trực tiếp cho các đối tượng người khuyết tật. Trung tâm cũng đã tổ chức thành công ba buổi tọa đàm về kỹ năng mềm, sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn… cho hàng trăm sinh viên khuyết tật thuộc các trường ĐH, CĐ trên địa bàn TP Hà Nội. Hiện tại, chị Lan Anh cũng đảm trách vị trí giáo viên chính trong các lớp tập huấn về an toàn giao thông do Trung tâm phối hợp với các tổ chức đoàn thể dành cho chi hội người câm điếc, hội người mù, hội người khuyết tật và trẻ em thiệt thòi... tại các địa phương. Để xương rồng nở hoa Từ trải nghiệm bản thân, Lan Anh hiểu và cảm thông nhiều hơn cho đối tượng phụ nữ khuyết tật đơn thân. Khó khăn trong cuộc sống là chuyện đã đành, nhưng những mặc cảm, tự ti với cộng đồng xung quanh có khi còn lớn hơn gấp nhiều lần. Chính từ suy nghĩ đó, chị Lan Anh đã quyết định thực hiện Dự án "Xương rồng vẫn nở hoa". Chương trình nằm trong mục tiêu góp phần phát triển sinh kế bền vững cho đối tượng phụ nữ khuyết tật và con em trong gia đình họ. Dự án ngay lập tức gây được ấn tượng và nhận được sự ủng hộ nhiệt thành của Ngân hàng Chính sách Xã hội và Hội đồng Anh tại Việt Nam. Dự án bao gồm nhiều hoạt động hỗ trợ phụ nữ khuyết tật đơn thân trên địa bàn TP Hà Nội. Bước đi đầu tiên của dự án là triển lãm cùng tên "Xương rồng vẫn nở hoa" sẽ được tổ chức tại Trung tâm Phụ nữ và phát triển (20 Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội) trong hai ngày 20 - 21/9 tới. Triển lãm sẽ trưng bày các bức ảnh khắc họa cuộc sống thường nhật của hàng trăm phụ nữ khuyết tật đơn thân. Từ đó, giúp người xem có được sự đồng cảm, sẻ chia với những số phận bất hạnh. Dự kiến, toàn bộ số tiền quan khách, người dân ủng hộ tại triển lãm sẽ được sử dụng để thành lập Quỹ hỗ trợ phụ nữ khuyết tật đơn thân trên địa bàn TP Hà Nội. Để có được những tấm hình, thước phim về cuộc sống của chị em phụ nữ khuyết tật đơn thân, Nhóm dự án với sự trợ giúp của các nhiếp ảnh gia chuyên và không chuyên, quay phim đã phải làm việc ròng rã suốt gần 3 tháng trời. Những ngày trước triển lãm, việc hẹn gặp chị Lan Anh thực sự khó, bởi chị chẳng mấy khi ở Hà Nội. Đoàn cán bộ dự án đang phải tỏa đi khắp các huyện, đến từng hộ gia đình có người khuyết tật, bao gồm cả phụ nữ đơn thân để thăm hỏi và vận động chị em ủng hộ, tham gia chương trình. Chị Lan Anh hy vọng, chuỗi hoạt động này sẽ giúp cộng đồng hiểu hơn về nghị lực sống của nhóm phụ nữ khuyết tật nói chung và đơn thân nói riêng. Từ đó mở ra những cơ hội cho chị em trong tương lai. Quan trọng hơn là để họ không bao giờ cảm thấy cô đơn trong thế giới của mình.
| Hiện cả nước có khoảng 12,1 triệu người khuyết tật, trong đó 58% là nữ giới, 75% sống tập trung ở khu vực nông thôn và 32,5% trong số này thuộc diện nghèo. Chỉ 20% phụ nữ khuyết tật cả nước có gia đình, trong đó khảo sát riêng tại 10 huyện ngoại thành Hà Nội hiện có khoảng 500 phụ nữ khuyết tật đơn thân có hoàn cảnh khó khăn. (Theo Số liệu điều tra dân số và nhà ở Việt Nam năm 2009 - Tổng cục Thống kê và Điều tra xã hội học) |
