Phát triển du lịch y tế không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là một chủ trương lớn, đã được Đảng và Nhà nước xác định rõ trong nhiều văn bản quan trọng như: Luật Du lịch năm 2017, Nghị quyết số 08 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, Chiến lược quốc gia về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân đến năm 2030, tầm nhìn 2045.

Đặc biệt, Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới nhấn mạnh nhiệm vụ “đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn về giao lưu văn hóa, thể thao và du lịch quốc tế”, đồng thời phấn đấu nằm trong nhóm 30 quốc gia có năng lực cạnh tranh du lịch hàng đầu thế giới. Nghị quyết này cũng đặt mục tiêu đưa hệ thống y tế Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực - một tiền đề quan trọng để phát triển du lịch y tế chất lượng cao.

Ngoài ra, Công điện số 34 ngày 10/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ về thúc đẩy du lịch gắn với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số, cùng với dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về các giải pháp đột phá trong nâng cao sức khỏe Nhân dân, đều nhấn mạnh vai trò của du lịch y tế như một hướng đi chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Không chỉ mang lại nguồn thu lớn và giá trị gia tăng cao, du lịch y tế còn mở ra một “cánh cửa mềm” để Việt Nam hội nhập sâu rộng, thực chất và hiệu quả. Đây là lĩnh vực nơi y học hiện đại giao thoa với văn hóa truyền thống, tạo nên những trải nghiệm khác biệt, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh một Việt Nam năng động, nhân văn và có năng lực chuyên môn vững vàng trong mắt bạn bè quốc tế.

Loạt bài 5 kỳ: “Du lịch y tế Việt Nam: Đón bệnh nhân, mở cánh cửa hội nhập” sẽ đi sâu phân tích cơ hội, hiện trạng, thách thức và giải pháp để du lịch y tế không chỉ là ngành kinh tế dịch vụ tiềm năng mà còn là một kênh thông tin đối ngoại hiệu quả, góp phần nâng tầm hình ảnh quốc gia trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Trong thời gian qua, du lịch y tế đã trở thành một lĩnh vực phát triển nhanh chóng trên thế giới, khi ngày càng nhiều người lựa chọn kết hợp chăm sóc sức khỏe với trải nghiệm nghỉ dưỡng tại các quốc gia có hệ thống y tế chất lượng cao và chi phí hợp lý. Phát triển du lịch y tế không chỉ là câu chuyện của ngành y tế hay du lịch riêng lẻ mà là nhiệm vụ mang tính chiến lược của toàn bộ hệ thống chính trị và kinh tế. Thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Đảng ta đã liên tục khẳng định tầm quan trọng của việc đẩy mạnh hội nhập quốc tế và phát triển các ngành dịch vụ có giá trị gia tăng cao, trong đó có lĩnh vực du lịch, y tế.

Việt Nam đang đứng trước thời điểm “vàng” để tận dụng lợi thế y tế giá rẻ, tay nghề bác sĩ cao và nền du lịch trải nghiệm phong phú nhằm định vị mình trên bản đồ du lịch y tế quốc tế.

Những năm gần đây, chúng ta chứng kiến sự thay đổi căn bản trong tư duy du lịch, từ nghỉ dưỡng đơn thuần sang phục hồi sức khỏe, chữa lành tinh thần và chăm sóc thể chất. Du lịch y tế, hay còn gọi là “medical tourism” không còn là khái niệm mới lạ, mà đang dần định hình như một ngành công nghiệp toàn cầu, nơi người ta không chỉ đi để ngắm cảnh, mà còn để “chữa lành” từ thân đến tâm.

Theo Tổ Chức Y Tế Thế giới (WHO), tổng lợi nhuận toàn cầu từ du lịch y tế đạt khoảng 60 tỷ USD/năm, dự kiến đến năm 2030 doanh thu của loại hình du lịch này sẽ lên đến gần 100 tỷ USD, riêng khu vực châu Á - Thái Bình Dương sẽ đạt 26,20 tỷ USD năm 2027. Du lịch y tế từ nhiều năm nay đã mang lại nguồn thu khổng lồ cho nhiều nước trên thế giới, thúc đẩy phát triển ngành du lịch, đồng thời giúp nhiều bệnh viện gia tăng doanh thu, tự chủ tài chính, cải thiện dịch vụ và tham gia vào chuỗi toàn cầu hóa của ngành y tế.

Dự báo của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) cho thấy, bên cạnh du lịch có trách nhiệm, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch thông minh và sáng tạo, du lịch y tế cũng là một trong những xu hướng của du lịch thế giới. Với tính chất là mô hình du lịch nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe bằng các liệu pháp y tế hiện đại, mang lại những trải nghiệm thư giãn, đồng thời phòng ngừa các tác nhân gây bệnh, sử dụng các liệu pháp thẩm mỹ làm đẹp không xâm lấn… du lịch y tế sẽ là một trong sáu xu hướng phát triển chính của du lịch thế giới.

Với thị trường rộng lớn như vậy, thời gian qua một số nước châu Á như: Thái Lan, Hàn Quốc, Ấn Độ, Malaysia… đã đẩy mạnh khai thác loại hình du lịch này. Đã có những thời điểm du lịch Thái Lan đón hơn 3 triệu lượt khách chữa bệnh, tạo doanh thu hơn 700 triệu USD, Ấn Độ cán mốc 3 tỷ USD, Malaysia đạt 1,7 tỷ USD doanh thu. Thống kê của ngành du lịch cho thấy, tại Việt Nam, loại hình du lịch y tế kết hợp nghỉ dưỡng được đánh giá có thể đạt doanh thu mỗi năm khoảng 2 tỉ USD.

Theo báo cáo từ Viện Sức khỏe Toàn cầu (Global Wellness Institute), chỉ trong giai đoạn 2022 – 2023, du lịch y tế/chăm sóc sức khỏe tại châu Á đã tăng trưởng ấn tượng 28,4%, đạt tổng giá trị hơn 41 tỷ USD. Đến năm 2024, con số này đã tăng lên 58 tỷ USD và được kỳ vọng sẽ cán mốc 64 tỷ USD vào năm 2025. Xa hơn, đến 2034, ngành có thể đạt quy mô 135,5 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khoảng 8,7%.

Chủ tịch Hiệp hội du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình cho biết, nếu như trước đây, nhắc đến du lịch y tế tại châu Á, người ta thường nghĩ ngay đến Hàn Quốc hay Singapore, thì giờ đây Việt Nam đang ghi dấu ấn rõ nét trên bản đồ khu vực. Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên du lịch phong phú, độc đáo, cảnh quan thiên nhiên đa dạng từ biển đảo, núi rừng đến các đô thị hiện đại, cùng môi trường an toàn, thân thiện - là những lợi thế quan trọng trong việc phát triển loại hình du lịch nghĩ dưỡng kết hợp chăm sóc y tế.

“Tôi đã đi nhiều nơi trên thế giới, nhưng Việt Nam thực sự để lại trong tôi một ấn tượng khó quên,” – chị Julia Andersen, một du khách đến từ Na Uy chia sẻ sau hành trình xuyên Việt kéo dài hơn 3 tuần. Cũng theo chị, gần 3 tuần trải nghiệm những thửa ruộng bậc thang ở Sa Pa đến phố cổ Hội An lung linh đèn lồng, mỗi vùng đất đều mang một vẻ đẹp riêng, vừa hoang sơ, vừa sâu lắng. “Nhưng điều khiến tôi cảm động nhất chính là con người – họ hiền hậu, mến khách và luôn sẵn sàng giúp đỡ người lạ. Tôi cảm thấy như đang ở nhà, chỉ khác là phong cảnh ở đây đẹp như một bức tranh sống” – chị Julia Andersen xúc động khi chia sẻ với chúng tôi.

Tương tự, anh James Anderson, du khách đến từ Australia chia sẻ: “Lần đầu đến Việt Nam, tôi không ngờ thiên nhiên lại hùng vĩ và yên bình đến thế. Tôi đã từng xem nhiều ảnh, nhưng chỉ khi đứng giữa biển trời nơi đây, tôi mới thực sự cảm nhận được sự kỳ diệu của tạo hóa. Tôi đã trải nghiệm dịch vụ y tế kết hợp nghỉ dưỡng và thật sự ấn tượng với chất lượng dịch vụ y tế tại đây, đặc biệt là các cơ sở chăm sóc sức khỏe hiện đại ở TP Hồ Chí Minh. Các bác sĩ và nhân viên y tế rất chuyên nghiệp, tận tâm, và trình độ chuyên môn không thua kém gì các nước phát triển. Chi phí cho cả dịch vụ y tế và nghỉ dưỡng ở Việt Nam cũng rất hợp lý, thấp hơn nhiều so với ở Úc hay các quốc gia châu Âu mà vẫn đảm bảo chất lượng cao. Tôi tin rằng Việt Nam có tiềm năng rất lớn để phát triển mạnh mô hình du lịch y tế. Nếu được quảng bá rộng rãi hơn và đầu tư đồng bộ về hạ tầng, đây sẽ là lựa chọn hàng đầu cho những du khách quốc tế muốn kết hợp nghỉ ngơi và chăm sóc sức khỏe.”.

Bên cạnh đó, nền y học Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận và ngày càng được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Trong lĩnh vực y học cổ truyền, thế giới đã công nhận Viện Châm cứu T.Ư của Việt Nam có khả năng chữa khỏi 53 bệnh lý với chi phí dịch vụ y tế thấp.

Trong những năm qua, ngành y tế đã có những bước tiến vượt bậc trong nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, đưa nền y học Việt Nam tiếp cận với chuẩn mực quốc tế. Những thành tựu nổi bật có thể kể đến như: Việt Nam đã ghép thành công cả 6 loại tạng chủ yếu (tim, gan, phổi, thận, tụy, ruột); làm chủ công nghệ phẫu thuật nội soi, can thiệp tim mạch và châm cứu, với chi phí chỉ bằng từ 1/2 đến 1/3 so với ở nước ngoài.

Các bệnh viện (BV) hàng đầu như BV Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, BV Việt Pháp, BV Vinmec… đang ngày càng mở rộng các dịch vụ phục vụ khách quốc tế, với hệ thống quản lý chất lượng nghiêm ngặt, dịch vụ chăm sóc khách hàng đa ngôn ngữ.

Mô hình du lịch y tế tại Việt Nam ngày càng hoàn thiện với sự phối hợp giữa ngành y tế, du lịch, hàng không và khách sạn. Nhiều gói dịch vụ trọn gói (medical tourism package) được thiết kế, giúp khách quốc tế vừa chữa bệnh vừa khám phá văn hóa, du lịch Việt Nam một cách tiện lợi, an toàn.

Một trong những yếu tố khiến Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn trong lĩnh vực du lịch y tế chính là giá cả dịch vụ y tế rất phải chăng so với nhiều quốc gia khác. Đơn cử, các dịch vụ như kiểm tra sức khỏe tổng quát, nha khoa, phẫu thuật thẩm mỹ, vật lý trị liệu hay chăm sóc phục hồi chức năng tại Việt Nam thường chỉ bằng 1/4 so với ở các nước phát triển như Mỹ, Úc, Hàn Quốc hay Singapore, nhưng chất lượng lại không hề thua kém.

Nhiều cơ sở y tế tại các TP lớn như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội được trang bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ tay nghề cao, giao tiếp tốt bằng tiếng Anh, mang đến sự an tâm và hài lòng cho du khách quốc tế. Nhờ mức giá cạnh tranh cùng với dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo, Việt Nam đang ngày càng thu hút lượng lớn du khách nước ngoài đến kết hợp giữa nghỉ dưỡng và chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là những người muốn tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị.

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, năm 2024 Việt Nam đã đón hơn 250.000 lượt bệnh nhân quốc tế đến khám chữa bệnh, tăng gần 30% so với năm 2023. Các dịch vụ được ưa chuộng bao gồm phẫu thuật thẩm mỹ, điều trị bệnh lý tim mạch, phục hồi chức năng sau chấn thương, và chăm sóc sức khỏe tổng quát.

Thống kê của Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cho thấy, trong tháng 7/2025, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đạt hơn 1,5 triệu lượt khách, doanh thu đạt khoảng 616.000 tỉ đồng, tăng 7% so với tháng 6/2025, tăng 35,7% so với cùng kỳ năm 2024. Như vậy, tổng lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam 7 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 12 triệu lượt khách, tăng 22,5% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là một con số cao kỷ lục, vượt năm 2019 - thời kỳ hoàng kim của du lịch Việt.

Theo các chuyên gia du lịch, thị trường khách quốc tế năm nay có nhiều tín hiệu tích cực. Thông thường thời điểm mùa Hè từ tháng 5 đến hết tháng 8 hằng năm mà dịp thấp điểm. Tuy nhiên lượng khách quốc tế đến Việt Nam du lịch vẫn duy trì ở mức cao, tăng trưởng đều ngay trong mùa thấp điểm. Với mức độ tăng trưởng hiện tại, du lịch Việt Nam hoàn toàn có thể hoàn thành mục tiêu đón 22 - 23 triệu lượt khách quốc tế trong năm nay.

Sự tăng trưởng ấn tượng này là tín hiệu tích cực cho ngành “công nghiệp không khói”, đồng thời mở ra cơ hội để đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, trong đó có du lịch y tế.

Theo ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, với lợi thế sở hữu thiên nhiên tươi đẹp, khí hậu đa dạng cùng hệ sinh thái du lịch phong phú từ rừng, biển đến suối khoáng nóng, Việt Nam đang được du khách quốc tế biết đến như một điểm đến du lịch xanh, thân thiện và chữa lành. Đây là điều kiện thuận lợi để trở thành điểm đến lý tưởng cho mô hình du lịch kết hợp chăm sóc sức khỏe.

Đặc biệt, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và khách du lịch dài ngày là nhóm có nhu cầu cao về chăm sóc sức khỏe khi trở về Việt Nam. Đây là phân khúc có tiềm năng lớn, đang được các địa phương và ngành y tế chú trọng khai thác.

Thực tế, trong những năm gần đây, nhiều quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Hàn Quốc, Malaysia… đã phát triển mạnh mô hình du lịch y tế, thu hút hàng triệu lượt khách mỗi năm. Việt Nam tuy đi sau, nhưng đang có nhiều lợi thế để bứt phá nếu có chiến lược đầu tư bài bản và đồng bộ.

Cùng với chính sách visa ngày càng cởi mở, các hoạt động quảng bá du lịch y tế tại các thị trường trọng điểm như châu Âu, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc… cũng đã được đẩy mạnh. Mô hình liên kết giữa các cơ sở y tế, khách sạn, resort và công ty lữ hành đang dần hình thành ở nhiều địa phương.

Du lịch y tế không chỉ tạo ra giá trị kinh tế cao, mà còn thúc đẩy hình ảnh quốc gia về một đất nước thân thiện, khỏe mạnh và phát triển bền vững. Trong bối cảnh hậu đại dịch, khi du khách ngày càng quan tâm đến sức khỏe thể chất và tinh thần, thì việc đầu tư đúng lúc vào lĩnh vực này có thể đưa Việt Nam vươn lên trở thành điểm đến hàng đầu trong khu vực châu Á về du lịch chăm sóc sức khỏe.

Cũng theo ông Hà Văn Siêu, hiện nay chính là thời điểm chín muồi để ngành du lịch bứt phá, khi các yếu tố cần thiết như hạ tầng, chính sách, nguồn lực và thị trường đều đang dần hội tụ. Với định hướng chiến lược phù hợp, Việt Nam hoàn toàn có thể kế thừa những thành quả của giai đoạn trước, đồng thời thúc đẩy tư duy đổi mới, chuyển đổi cách làm du lịch theo hướng hiện đại và bền vững. Việc tái cơ cấu ngành, định hình lại mô hình phát triển và xác lập một tầm nhìn dài hạn sẽ tạo nền tảng vững chắc để du lịch Việt Nam nâng tầm vị thế, hướng tới những mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng - và hoàn toàn khả thi.