Cơ quan Biến đổi Khí hậu Copernicus (C3S) của Liên Minh Châu Âu vừa ghi nhận 2023 là thời điểm Trái đất có mức nhiệt cao nhất trong suốt 100.000 năm qua.
Thông tin trên không khiến nhiều nhà khoa học bất ngờ, khi hàng loạt kỷ lục khí hậu đã bị phá vỡ từ năm 1850. Kể từ tháng 6/2023, nhiệt độ của tất cả các tháng đều cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái.
Giám đốc C3S Carlo Buontempo cho biết: “Đây là một năm rất đặc biệt đối với khí hậu, ngay cả khi so sánh với những giai đoạn thời tiết khắc nghiệt khác trong lịch sử”.
Năm 2023 chứng kiến nhiệt độ trung bình của Trái Đất ấm hơn 1,48 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp 1850-1900, khi con người bắt đầu tăng cường việc đốt nhiên liệu hóa thạch, cũng như đẩy mạnh phát thải khí CO2 vào khí quyển.
Các quốc gia đã đồng ý trong Thỏa thuận Paris 2015 về việc sẽ cố gắng ngăn nhiệt độ trung bình toàn cầu vượt ngưỡng tăng thêm 1,5 độ C để tránh những hậu quả nghiêm trọng nhất.
Mặc dù thế giới vẫn chưa hoàn toàn phải đối mặt với ngưỡng tăng thêm 1,5 độ C - mức nguy hiểm, nhưng C3S cho biết nhiệt độ Trái Đất đã vượt quá mức này trong gần một nửa số ngày của năm 2023, báo hiệu những hậu quả nghiêm trọng sẽ xảy ra.
Lượng khí thải ngày càng cao
Bất chấp việc chính phủ và các doanh nghiệp tăng cường hiện thực hóa mục tiêu khí hậu, lượng khí thải CO2 vẫn ở mức cao, vốn là hệ quả bắt nguồn từ việc đốt than, dầu và khí đốt đã đạt kỷ lục vào năm 2023.
Theo CS3, vào năm ngoái, nồng độ CO2 trong khí quyền đã đạt mức kỷ lục 419 phần triệu (ppm). Đây cũng là năm đầu tiên nhiệt độ mỗi ngày nóng hơn 1 độ C so với thời tiền công nghiệp. Lần đầu tiên nhiệt độ của hai ngày trong tháng 11 ấm hơn 2 độ C so với thời tiền công nghiệp.
Ông Buontempo cho biết năm 2013 nóng hơn 0,17 độ C so với năm 2016 – năm nóng nhất trước đó - phá vỡ kỷ lục với mức chênh lệch đáng kể.
Bên cạnh những nguyên nhân xuất phát từ con người, sự gia tăng nhiệt độ đáng kể vào năm 2023 còn bắt nguồn từ hiện tượng thời tiết El Nino, khiến vùng biển phía Đông Thái Bình Dương ấm lên, góp phần làm tăng nhiệt độ toàn cầu.
Mỗi phần nhiệt độ tăng lên đều khiến thảm họa thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng. Vào năm 2023, việc hành tinh nóng lên đã gây ra nhiều đợt nắng nóng từ Trung Quốc đến châu Âu, mùa cháy rừng khủng khiếp nhất trong lịch sử Canada, hay lũ lụt diện rộng từ các trận mưa lớn khiến hàng nghìn người tại Libya thiệt mạng.
Friederike Otto, nhà khoa học về khí hậu, cũng như đồng dẫn dắt chương trình hợp tác nghiên cứu toàn cầu của World Weather Attribution, cho biết: “Những thay đổi dù chút ít về nhiệt độ khí hậu toàn cầu đều tác động lớn đến con người và hệ sinh thái”.
Hậu quả về kinh tế của biến đổi khí hậu đang ngày càng leo thang. Dữ liệu của Trung tâm Thông tin Môi trường Quốc gia Mỹ cho thấy nước này đã phải hứng chịu ít nhất 25 thảm họa về khí hậu và thời tiết, với thiệt hại lên đến hơn 1 tỷ USD.
