Tác dụng phụ hiếm gặp - tỷ lệ vô cùng thấp
Mới đây, Tập đoàn dược phẩm AstraZeneca đã thừa nhận vaccine Covid-19 của hãng có thể gây phản ứng phụ song các trường hợp này là rất hiếm.
Trong một tài liệu pháp lý đệ trình lên tòa án tối cao vào tháng 2/2024, hãng này cũng thừa nhận, vaccine Covid-19 có thể gây ra huyết khối tĩnh mạch kèm hội chứng giảm tiểu cầu (TTS) trong những trường hợp rất hiếm gặp.
Dù vậy, hãng lưu ý thêm, TTS vẫn có thể xảy ra khi không tiêm vaccine. Đối với từng trường hợp riêng lẻ, cần điều tra cụ thể về nguyên nhân gây đông máu. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng từng cho biết, tác dụng phụ rất hiếm gặp sau tiêm vaccine AstraZeneca là huyết khối kèm hội chứng giảm tiểu cầu, có thể gây tình trạng đông máu bất thường, nghiêm trọng.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Phạm Quang Thái - Trưởng văn phòng tiêm chủng miền Bắc, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, khi đưa vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca về Việt Nam tiêm chủng phòng chống dịch, ngành y tế đã rất thận trọng vấn đề về huyết khối đã ghi nhận ở châu Âu.
Thực tế, Việt Nam vừa triển khai tiêm chủng, vừa kiểm tra, theo dõi, giám sát rất chặt. Tại Việt Nam đã có hàng chục triệu liều vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca được sử dụng nhưng chỉ mới ghi nhận một vài trường hợp có phản ứng phụ liên quan đến huyết khối sau tiêm. Đây là một tỷ lệ vô cùng thấp.
Bên cạnh đó, tại Việt Nam chưa ghi nhận sự chênh lệch có ý nghĩa trong cộng đồng. Do đó, hiện vẫn chưa có khuyến cáo những người tiêm vaccine có nguy cơ huyết khối cao hơn so với những người không tiêm.
Ngoài ra, vấn đề huyết khối đã ghi nhận cơ bản chỉ xảy ra trong vòng 28 ngày sau khi tiêm vaccine. Trong khi đó, vaccine Covid-19 của AstraZeneca đã được tiêm chủng tại Việt Nam khá lâu và đến nay không ghi nhận thêm bất cứ trường hợp nào có phản ứng bất lợi sau tiêm.
“Do đó, người dân đã tiêm vaccine không nên hoang mang, lo lắng về tác dụng phụ của vaccine” - PGS.TS Phạm Quang Thái khuyến cáo.
Tiêm vaccine AstraZeneca đã lâu, không lo tác dụng phụ
Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết, ban đầu khi triển khai tiêm vaccine Covid-19, ngành y tế rất thận trọng. Bộ Y tế đã xây dựng quy trình tiêm chủng chặt chẽ, người tiêm phải đo huyết áp, khám sàng lọc trước khi tiêm, theo dõi sau tiêm tại điểm tiêm. Ban đầu chỉ triển khai tiêm tại các bệnh viện, sau đó được triển khai rộng rãi khi theo dõi thấy vaccine này không có ảnh hưởng gì nghiêm trọng đến sức khoẻ.
“Đến nay, hầu hết người dân đã tiêm vaccine AstraZeneca phòng Covid-19 được vài năm, hiện cũng hết tác dụng. Do đó người dân không cần quá lo ngại bị tác dụng phụ dẫn đến đông máu” - PGS.TS Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bác sĩ Trương Hữu Khanh – Phó Chủ tịch Thường trực Liên chi Hội truyền nhiễm TP Hồ Chí Minh cho hay, thông tin vaccine Covid-19 của hãng dược phẩm AstraZeneca có thể gây phản ứng phụ, song các trường hợp này là rất hiếm.
Công nhận này cho thấy, một vaccine mới ra đời khi gánh nặng bệnh tật quá lớn, chúng ta phải chấp nhận một số tình huống sau khi nghiên cứu và có thông báo trở lại. Để tùy mức độ, các hãng xem xét có cần thiết sản xuất vaccine nữa hay không.
Thực tế, trong nghiên cứu, từ lâu đã thấy được hiện tượng hiếm gặp (cục máu đông và hội chứng tiểu cầu thấp). Hiện tượng này không mới. Bởi ngay khi bị mắc Covid-19 cũng có hiện tượng này. Nghĩa là do protein gai của virus SARS-CoV-2 cũng như protein gai của vaccine gây nên hiện tượng tăng đông và giảm tiểu cầu, tuy nhiên, tỉ lệ rất thấp (tỉ lệ này đã được ghi nhận khi công bố vaccine).
Theo bác sĩ Khanh, hiện tượng tăng đông và giảm tiểu cầu chỉ xảy ra trong vòng 90 ngày sau khi tiêm phòng vaccine Covid-19. Hiện tượng này giống như một số người mắc Covid-19 sau đó, cũng thấy hiện tượng tăng đông kéo dài 3 tháng (trong thời gian này, người dân có thể đi xét nghiệm). Trong khi, vaccine Covid-19 cách đây 2 năm, do đó người dân, không nên hoang mang, lo lắng.
Tại Việt Nam, trong thời gian diễn ra dịch Covid-19, ngoài 30 triệu liều vaccine Covid-19 đã đặt mua của AstraZeneca, Việt Nam cũng đã rải rác tiếp nhận vaccine AstraZeneca qua các chương trình tài trợ. Số vaccine này góp phần vào thành công trong chiến dịch tiêm chủng vaccine Covid-19 nhằm ngăn chặn dịch Covid-19 trong năm 2022.
Hàng trăm triệu người đã được tiêm từ 2-4 liều vaccine Covid-19, bao gồm vaccine AstraZeneca, Pfizer, Moderna… Đến giữa năm 2023, nước ta đã tiêm hơn 266,5 triệu liều vaccine Covid-19.
Việt Nam là một trong những quốc gia có tỉ lệ bao phủ vaccine Covid-19 cao nhất thế giới với tỉ lệ tiêm đủ mũi cơ bản cho người từ 12 tuổi trở lên đạt gần 100%, tỉ lệ tiêm mũi 4 cho người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao đạt 89,6%.
Đầu năm 2024, đại diện Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cũng cho biết, Việt Nam chỉ còn hơn 400.000 liều vaccine Covid-19 của Pfizer hạn dùng đến tháng 9/2024.
