Nông nghiệp hữu cơ: Loạn vì thiếu hành lang pháp lý

Bài, ảnh: Thiên Tú
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và chứng nhận sản phẩm nông nghiệp hữu cơ (NNHC) chưa hoàn thiện khiến cho thị trường nông sản hữu cơ trở nên loạn do tình trạng “tự phong”.

Trước tình hình đó, ngày 4/4, Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ KH&CN tổ chức hội nghị bàn giải pháp thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm NNHC.
Bất cập
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, đến nay, diện tích canh tác, nuôi trồng hữu cơ của nước ta đạt hơn 76.000ha, tập trung tại một số tỉnh, TP như Hà Nội, Hòa Bình, Hà Nam, Lâm Đồng… Sản phẩm hữu cơ được tiêu thụ trong nước và xuất khẩu tuy nhiên NNHC còn nhỏ lẻ, tự phát, chưa có quy hoạch. Điều đáng nói, hiện nước ta vẫn chưa có hệ thống các tiêu chuẩn quốc gia, các tổ chức chứng nhận và khung pháp lý đồng bộ cho sản xuất, chứng nhận và giám sát chất lượng sản phẩm NNHC nên lòng tin của người tiêu dùng chưa được đảm bảo.

Thu hoạch rau hữu cơ tại trang trại Bảo Châu, huyện Sóc Sơn. 

Thời gian qua, trên thị trường tràn ngập các sản phẩm nông nghiệp được giới thiệu, quảng bá và dán tem là hữu cơ như rau, thịt, gạo, sữa... Tuy nhiên, không phải sản phẩm nào cũng được chứng nhận mà có những sản phẩm do cơ sở “tự phong”, tự công bố khiến cho người tiêu dùng băn khoăn, lo lắng.
Trao đổi với phóng viên báo Kinh tế & Đô thị về vấn đề này, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Bộ KH&CN) Nguyễn Nam Hải cho biết, hiện nay, hoạt động chứng nhận NNHC ở nước ta chủ yếu do một số tổ chức nước ngoài của Mỹ, châu Âu, Nhật Bản. Ông Hà Phúc Mịch – Chủ tịch Hiệp hội NNHC Việt Nam cho rằng, tiêu chuẩn và chứng nhận sản xuất hữu cơ là chìa khóa cần phải được xem xét bởi nếu không giải quyết được vấn đề này sẽ không có cơ sở để quản lý, giám sát chứng nhận sản phẩm hữu cơ. Từ đó, NNHC có thể trở thành phong trào và rất dễ đi vào “ngõ cụt”.
Cần có “cây gậy” đủ mạnh
Trên cơ sở nhu cầu phát triển sản xuất hữu cơ, năm 2015, Bộ KH&CN đã ban hành TCVN11041:2015 hướng dẫn sản xuất, chế biến, ghi nhãn và tiếp thị thực phẩm được sản xuất theo phương pháp hữu cơ, áp dụng cho sản phẩm trồng trọt và chăn nuôi. Dù vậy, tiêu chuẩn này chưa hoàn thiện và chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể. Vì vậy, ông Nguyễn Đại Thắng – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Trang trại Bảo Châu (Sóc Sơn) đề nghị, cần ban hành ngay bộ quy chuẩn NNHC cho từng ngành hàng và từng sản phẩm hữu cơ, tạo điều kiện cho NNHC phát triển. "Nhà nước phải là bà đỡ cho các mô hình NNHC" – ông Thắng chia sẻ.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhận định, việc sớm thúc đẩy sản xuất NNHC có ý nghĩa quan trọng trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đáp ứng xu hướng chung của tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Tiếp thu ý kiến góp ý, Bộ sẽ tập hợp những bất cập và đề xuất với Chính phủ ban hành những Nghị quyết chuyên đề về sản xuất NNHC. Đồng thời sẽ cùng với Bộ KH&CN tập trung hoàn thiện sửa nhanh Bộ Tiêu chuẩn TCVN11041:2015 đã ban hành nhưng hiện nay chưa đi vào cuộc sống.