Phòng ngừa bệnh gan thế nào?

Nam Trần thực hiện
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Các bệnh lý về gan, đặc biệt ung thư gan rất nguy hiểm. Tuy nhiên, nhiều người vẫn có tâm lý chủ quan, chưa quan tâm đến sức khỏe cũng như bảo vệ lá gan của mình. Trao đổi với Kinh tế & Đô thị, PGS.TS Trịnh Thị Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Gan mật Việt Nam cho biết, nhiều người mắc viêm gan B, C nhưng không tuân thủ điều trị dẫn đến những hậu quả đáng tiếc như xơ gan, ung thư gan.

 PGS.TS Trịnh Thị Ngọc
Bà có thể cho biết tình hình bệnh gan ở Việt Nam hiện nay thế nào, có ở mức đáng báo động hay không?

- Tỷ lệ mắc các bệnh lý về gan ở Việt Nam có xu hướng ngày càng tăng, nhất là trước vấn nạn lạm dụng rượu bia, viêm gan virus B, C, thực phẩm bẩn, thuốc tây, hóa chất gây tổn thương tế bào gan. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam có khoảng 7,8 triệu người mắc viêm gan B mạn tính, hơn 13.000 người bị xơ gan mất bù, gần 6.000 người bị ung thư tế bào gan. Phần lớn bệnh nhân mắc bệnh gan tại Việt Nam được phát hiện ở giai đoạn muộn với các biểu hiện như vàng mắt, vàng da, đau tức bụng phải, chán ăn, sụt cân, mẩn ngứa, xơ gan, ung thư gan. Việc điều trị lúc này trở nên khó khăn, hiệu quả không cao, chi phí tốn kém. Do đó, việc phát hiện, bảo vệ và phục hồi tế bào gan sớm đóng vai trò mấu chốt trong phòng ngừa và điều trị các bệnh về gan.

Nhiều người mắc bệnh gan lo ngại gây tăng men gan, điều này có đúng không và liệu men gan cao có dẫn đến ung thư gan?

- Như chúng ta biết men gan tăng là một biểu hiện của rất nhiều loại bệnh. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tăng men gan, do virus viêm gan (gồm: A, B, C, D, E), do nhiễm độc (rượu, bia, thuốc Đông y bảo quản không đúng cách, thuốc tây…), do nhiễm trùng hoặc ký sinh trùng (sốt rét, sốt xuất huyết, sán lá gan)… Nếu men gan càng tăng cao chứng tỏ sự hủy hoại tế bào gan càng lớn. Nếu tăng cao kéo dài, không được điều trị sẽ dẫn đến hiện tượng viêm gan mạn tính, sau đó xơ gan và ung thư gan.

Ngoài men gan cao, bệnh gan nhiễm mỡ cũng khá phổ biến tại Việt Nam, hậu quả của bệnh này thế nào, thưa bà?

- Gan nhiễm mỡ là một căn bệnh phổ biến, nếu không được phát hiện và điều trị sẽ dẫn tới viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư tế bào gan. Tỷ lệ gan nhiễm mỡ cao nhất ở người thừa cân, béo phì, cứ 10 người bị thừa cân béo phì thì có tới 8 - 9 người có gan nhiễm mỡ. Trước đây, tỷ lệ người Việt Nam thừa cân béo phì không nhiều nên số người mắc bệnh gan nhiễm mỡ cũng thấp hơn so với hiện nay. Tuy là căn bệnh hay gặp nhưng gan nhiễm mỡ lại khó phát hiện, bởi có rất ít các dấu hiệu nhận biết bệnh nếu chỉ qua thăm khám bên ngoài. Khi người dân thấy xuất hiện những dấu hiệu như tăng cân đột ngột không rõ lý do, hay bản thân người bệnh tự thấy mình quá thừa cân cũng nên nghĩ tới căn bệnh này. Ở nhiều người, gan nhiễm mỡ còn có biểu hiện đau hạ sườn phải, mặc dù các cơn đau không liên tục nhưng thỉnh thoảng người bệnh thấy xuất hiện các cơn đau tức hoặc tấm tức khó chịu ở vùng hạ sườn phải. Ngoài ra, có những người có nguy cơ cao mắc bệnh này như bệnh nhân tiểu đường, người mắc bệnh tự miễn, viêm gan C, dùng thuốc HIV... nên đi kiểm tra định kỳ chức năng gan để phòng ngừa mắc bệnh.

Bà có thể khuyến cáo người dân cách phòng bệnh gan hiệu quả?

- Gan là bộ phận rất quan trọng đối với sức khỏe con người. Lá gan được ví như một nhà máy có nhiều chức năng, đó là thải độc, chức năng chuyển hóa đạm, đường, lipid; chức năng bài tiết mật, dự trữ sắt, điều hòa hormone… Bệnh gan nói chung và viêm gan nói riêng rất nguy hiểm nhưng không phải không có cách phòng ngừa. Mỗi bệnh lý về gan có cách phòng khác nhau. Nếu viêm gan do virus nguy hiểm nhất là viêm gan B, C, trong đó viêm gan B hiện đã có vaccine phòng bệnh. Những người chuẩn bị mang thai hoặc các cặp đôi trước khi kết hôn nên kiểm tra sức khỏe và tiêm vaccine phòng viêm gan B. Còn viêm gan virus C hiện chưa có vaccine, người dân cần có chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học phòng nhiễm bệnh. Với các bệnh gan nhiễm độc (do rượu bia, thuốc), do nhiễm trùng, viêm gan tự miễn, bệnh nhân cần phát hiện sớm, đi khám và điều trị. Còn bệnh viêm gan A không nguy hiểm, bệnh cũng đã có vaccine phòng.

Nếu không may mắc bệnh gan, người bệnh cần phải tuân thủ liệu trình điều trị, không sử dụng thuốc bừa bãi. Bên cạnh đó, để có một lá gan khỏe mạnh, mọi người cần có một chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ăn uống đúng giờ, ngủ đủ giấc, hạn chế sử dụng các thực phẩm có hại như: Các đồ ăn quá nhiều chất béo, đồ uống chứa chất kích thích. Những thực phẩm này sẽ gây áp lực cho gan trong quá trình thực hiện các chức năng. Ngoài những cách phòng tránh bệnh gan kể trên, mỗi người cũng nên giữ một tinh thần thoải mái, tránh những lo nghĩ phiền muộn, sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Xin cảm ơn bà!