Tiếp bài về xử lý rác thải tại nông thôn Hải Phòng: Cần quy hoạch tổng thể và đồng nhất

Thực trạng là vậy nhưng cho đến nay, những vấn đề liên quan đến quy hoạch các bãi rác lại chưa thực sự mang tính khả thi cao. 

Chưa phù hợp với thực tiễn

Hiện, việc phân cấp cho các cơ quan quản lý Nhà nước chưa thực sự phù hợp với thực tiễn. Việc thu gom xử lý rác thải chất thải rắn ở nông thôn còn thiếu thống nhất, chưa hiệu quả dẫn tới việc tổ chức quy hoạch chưa tốt. Cũng bởi vậy nên chưa nhận được sự đồng thuận của Nhân dân. Việc quản lý mạng lưới bãi rác tạm theo quy hoạch không thực sự có hiệu quả nên hình thành tự phát các điểm đổ rác ở thôn, xã, thậm chí còn có những điểm tự phát nằm trong hành lang bảo vệ đê điều. Có nhiều nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng an toàn hành lang đê. Theo đó, kinh phí hỗ trợ cho GPMB và chuẩn bị đầu tư được quy định từ nguồn đấu giá đất tại các địa phương hiện chưa phù hợp với thực tiễn cũng là một trong những khó khăn khi kêu gọi các nhà đầu tư. Các địa phương trên toàn TP vẫn còn lúng túng trong việc lựa chọn công nghệ, quy mô xử lý rác, chưa có DN đầu tư vào xử lý rác thải phù hợp. Công tác vận chuyển thu gom xử lý rác thải ở nông thôn chưa đồng bộ, chưa đủ điều kiện để thực hiện công việc.

Bãi rác tạm Da Lợn tại xã Minh Tân, huyện Thủy Nguyên hiện đã quá tải. Ảnh: Vĩnh Quân

Một thực trạng nữa là công nghệ xử lý chủ yếu bằng hình thức chôn lấp thô sơ tại các bãi rác tạm, chưa thực hiện đúng quy trình chôn lấp hợp vệ sinh. Kể cả các lò đốt rác địa phương chưa tổ chức tốt công tác quản lý vận hành nên chưa phát huy hiệu quả. Bất cập là vậy nhưng kinh phí để bố trí cho công tác tuyên truyền, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, phổ biến pháp luật và đầu tư trang thiết bị cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn ở nông thôn còn hạn chế; Ý thức của một số bộ phận dân cư nông thôn đối với việc thu gom, xử lý rác chưa cao, nhiều người vẫn vứt, xả rác tùy tiện.

Định hướng đến năm 2020

Theo một số chuyên gia, trước hết cần phải điều chỉnh lại công tác quản lý nhà nước đối với công tác xử lý rác thải để đảm bảo tính đồng bộ. Hiện trạng cho thấy, rác thải đô thị đang được thu gom và xử lý tại bãi tập trung nằm trên địa bàn nông thôn; một số huyện do không có giải pháp xử lý rác thải, chuyển rác ra xử lý tại bãi rác TP. Phần lớn các đơn vị, DN sản xuất kinh doanh có những hoạt động và rác thải công nghiệp đóng trên địa bàn nông thôn... Như vậy, việc phân biệt giữa rác thải nông thôn và rác thải đô thị là bất hợp lý và gây bất cập trong công tác quản lý cũng như giải pháp xử lý. Cần thiết phải giao cho sở chuyên ngành chịu trách nhiệm tham mưu, đề xuất có hiệu quả cho UBND TP trong việc quy hoạch, công nghệ, định mức kinh tế, kỹ thuật... để đảm bảo công tác xử lý rác thải mang tính bền vững.

Hải Phòng cần tiến hành điều chỉnh lại quy hoạch các khu xử lý rác thải tập trung cấp huyện, liên huyện trên địa bàn TP để xử lý chất thải rắn thông thường, chất thải công nghiệp, chất thải xây dựng, chất thải làng nghề, chất thải y tế và các chất thải nguy hại như khu xử lý rác thải tại Gia Minh, huyện Thủy Nguyên; Tràng Cát tại quận Hải An; Áng Chà Chà tại huyện Cát Hải; tại Trấn Dương huyện Vĩnh Bảo; huyện đảo Bạch Long Vĩ bằng công nghệ lò đốt. Tiếp tục đầu tư xây dựng điểm tập kết rác thải để vận chuyển đến khu xử lý tập trung.

UBND các huyện, xã tiếp tục hoàn thiện và nhân rộng mô hình làm hay, làm tốt nhiệm vụ thu gom, vận chuyển rác thải; nâng cao hiệu quả hoạt động, phát huy vai trò các DN, các HTX, các tổ dịch vụ tham gia trong công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn nông thôn. Thực hiện công tác phân loại rác đầu nguồn tại các địa phương. Xây dựng và ban hành giá dịch vụ VSMT nông thôn với định hướng đủ chi phí thực hiện thu gom rác thải tại địa phương.

Trên cơ sở quy hoạch các khu xử lý chất thải rắn tập trung cấp huyện, liên huyện được duyệt, UBND các huyện tổ chức thực hiện GPMB và xây dựng hạ tầng giao thông của các khu xử lý rác thải tập trung bằng nguồn kinh phí ngân sách TP hỗ trợ; thực hiện kêu gọi các nhà đầu tư có công nghệ phù hợp đầu tư xây dựng và thực hiện công tác xử lý rác thải. Tham mưu UBND TP trình HĐND TP phê duyệt định mức hỗ trợ kinh phí cho công tác xử lý chất thải rắn nông thôn đối với công nghệ xử lý được lựa chọn, đảm bảo tính phù hợp với thực tiễn nông thôn Hải Phòng và nguồn lực ngân sách TP. Hỗ trợ và tăng cường chỉ đạo quản lý, vận hành các lò đốt hiện có trên địa bàn nông thôn, đảm bảo phát huy hiệu quả công tác xử lý rác thải nông thôn. Tiếp tục hỗ trợ kinh phí sự nghiệp môi trường hàng năm cho các địa phương để thường xuyên xử lý và từng bước đóng cửa các bãi rác tạm cấp xã.