Trong cuộc sống, có những con người sinh ra đã phải chịu số phận rủi ro, bất hạnh, tưởng chừng như họ chỉ sống lay lắt, hoặc không thể tồn tại mà không có sự giúp đỡ của người khác. Thế nhưng, cũng không ít người không cam chịu những thiệt thòi của số phận, mà khó khăn tật nguyền càng đè nặng bao nhiêu họ càng bật dậy mạnh mẽ bấy nhiêu. Họ không chỉ tìm cho mình một ánh lửa niềm tin để tồn tại mà còn truyền lửa cho nhiều người lành lặn khác - Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký là một con người như thế.
Với nhà văn, nhà giáo ưu tú Nguyễn Ngọc Ký suốt 70 năm qua là hành trình của những ước mơ, những cố gắng vượt thác ngoạn mục là hành trình liên tục tỏa sáng. Nếu ở thời niên thiếu ông đã từng là học sinh giỏi toán đoạt giải 5 toàn miền Bắc, hai lần được Bác thưởng huy hiệu thì khi trưởng thành trên bục giảng ông đã giành giải nhất trong hội giảng mùa xuân năm 1983 tỉnh Hà Nam Ninh, có đồ dùng dạy học đoạt giải toàn quốc; được phong tặng danh hiệu nhà giáo ưu tú; 3 lần được gặp Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Khi đã về hưu với bệnh tật chất chồng nhưng ông vẫn gồng mình vượt lên tất cả trở thành nhà tư vấn tâm lý gỡ rối cho hàng ngàn người, trở thành nhà diễn thuyết giao lưu nhóm lửa, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ ở hơn 1500 trường; thành nhà văn Việt Nam đầu tiên viết bằng chân với 35 đầu sách, 3 lần được nhận giải thưởng trong các cuộc thi viết cho thiếu nhi toàn quốc, 3 bài thơ được chọn in trong sách tiếng Việt cấp tiểu học.
Ở tuổi 70 sau gần 7 năm chạy thận nhân tạo, ông vẫn quyết định truyền lửa cho thế hệ sau bằng cách chắp chút cho cuốn sách “Tâm huyết trao đời”. Gần năm mươi câu chuyện trong cuốn tự truyện “Tâm huyết trao đời”, bao quát khoảng thời gian từ lúc chàng sinh viên Nguyễn Ngọc Ký tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội, theo lời khuyên của Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng về quê dạy học, trở thành giáo viên dạy giỏi của toàn ngành, đến khi là cán bộ xuất sắc của Phòng Giáo dục quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh, nghỉ hưu năm 2005…
Với tâm huyết cháy bỏng của mình, thông qua mỗi câu chuyện kể, Nhà giáo Ưu tú, Nhà văn Nguyễn Ngọc Ký cũng “trao đời” những bài học kinh nghiệm sâu sắc, đúc rút từ chính cuộc đời mình – người thầy dạy học, viết văn bằng chân đầu tiên ở Việt Nam, với tư duy đổi mới về dạy và học, về đào tạo phát triển toàn diện con người. Đó không chỉ là những chắt lọc mang tính chuyên môn mà còn là tâm hồn, tình cảm, nhân cách cao đẹp của một nhà giáo chân chính, có sức lan tỏa tích cực trong xã hội. Chính những ưu điểm trên, cuốn “Tâm huyết trao đời” của Nhà giáo Ưu tú, Nhà văn Nguyễn Ngọc Ký như người bạn hiền, luôn khích lệ bạn đọc mỗi khi họ phải đối mặt với khó khăn, thử thách. Cuốn sách cũng truyền cảm hứng yêu đời, luôn phấn đấu vượt lên chính mình, cho các thế hệ học sinh hôm nay và mai sau.
“Tâm huyết trao đời”, cũng là tập cuối của bộ ba hồi ký cuộc đời nhà văn, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Ngọc Ký như một bức tranh hoàn chỉnh gửi đến bạn đọc. Trong tác phẩm, những câu chuyện giản dị được kể một cách chân thật, sinh động, có sức hấp dẫn và lay động mạnh mẽ. Mỗi chương là một cánh cửa, mở ra không gian rộng lớn cho bạn đọc hiểu thêm về tâm hồn và triết lý sống của Thầy - một con người cởi mở, khiêm nhường, giàu yêu thương, đầy khát vọng, nhiệt huyết, nhiều sáng kiến và quyết tâm…Nó thực sự là một tấm lòng cao cả của hôm qua, hôm nay, mai sau cho thế hệ sau này đang muốn vươn về tương lai tươi sáng.
