Đáng lưu ý, Luật được thông qua chưa quy định về tổ chức cho phạm nhân lao động ngoài trại giam. Trình bày giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, nhiều ý kiến tán thành phương án quy định trên, song cũng có các ý kiến không nhất trí.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, chính sách nhất quán của Nhà nước ta từ trước đến nay là đối với người bị phạt tù thì buộc họ phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội (điểm e khoản 1 điều 3 Bộ luật Hình sự). Do đó, đối với người bị phạt tù thì lao động là nghĩa vụ bắt buộc và là nội dung quan trọng trong công tác giáo dục cải tạo phạm nhân.
Theo báo cáo giải trình, để nâng cao hiệu quả công tác này, việc trại giam hợp tác với tổ chức, cá nhân để tổ chức lao động cho phạm nhân là cần thiết. Pháp luật hiện hành cho phép trại giam tự mình hoặc hợp tác với tổ chức, cá nhân để tổ chức các khu lao động, dạy nghề cho phạm nhân; các khu này phải do trại giam trực tiếp đứng ra tổ chức, thuộc phạm vi quản lý của trại giam. Riêng đối với các khu sản xuất, điểm lao động ngoài trại giam do doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư, xây dựng, trực tiếp tổ chức sản xuất, quản lý; trại giam phối hợp và đưa phạm nhân ra lao động thì đây là vấn đề mới.
Chủ nhiệm Lê Thị Nga cũng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tổ chức xin ý kiến đại biểu về vấn đề này. Kết quả xin ý kiến chưa đạt được sự đồng thuận cao của đại biểu (chưa đạt 50%) nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị chưa quy định nội dung này trong Dự thảo Luật. Do đó, xin Quốc hội cho phép bỏ khoản 4 Điều 33 của dự thảo Luật trình Quốc hội và chỉnh lý Điều 33 của Dự thảo Luật.
Về sử dụng kết quả lao động của phạm nhân, có ý kiến nhất trí với quy định của dự thảo Luật; có ý kiến đề nghị quy định rõ tỷ lệ (%) các mục chi từ kết quả lao động và xác định rõ “một phần công lao động của phạm nhân”. Theo giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc phạm nhân lao động là nghĩa vụ bắt buộc, nhằm mục tiêu chính là giáo dục cải tạo, đồng thời, tạo điều kiện cải thiện chế độ ăn, tạo thêm khoản thu nhập, chuẩn bị cho phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng. Thực tế, năng suất, hiệu quả lao động và giá trị thu được qua tổ chức lao động tại các trại giam rất hạn chế, Nhà nước vẫn phải đầu tư khoản ngân sách lớn cho các trại giam. “Vì vậy, để phù hợp với điều kiện thực tế, dự thảo Luật quy định phạm nhân được hưởng một phần công lao động và giao Chính phủ quy định chi tiết về sử dụng kết quả lao động của phạm nhân” - Chủ nhiệm Lê Thị Nga nhấn mạnh.
Trước khi biểu quyết toàn bộ dự thảo Luật, Quốc hội cũng đã biểu quyết thông qua Điều 17, Điều 27 và Điều 33 với đa số đại biểu Quốc hội tán thành.
