Điện tăng giá, lo cách ứng phó

Chị Thu Trang ở Thanh Nhàn (quận Hai Bà Trưng) cho biết, giá điện tăng, tính ra mỗi tháng gia đình chị phải trả thêm khoảng 200.000 - 300.000 đồng. “Viện phí, học phí… tăng, nay lại thêm giá điện tăng trong khi thu nhập của các thành viên trong gia đình không tăng” - chị Trang thở dài. DN sản xuất, kinh doanh cũng bị tác động từ việc tăng giá điện, đặc biệt là các lĩnh vực sử dụng lượng điện lớn như thép, xi măng, dệt may, nhựa, thủy sản. Ông Đỗ Duy Thái - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Thép Việt cho biết, chi phí điện chiếm rất lớn trong tổng chi phí sản xuất thép. Tăng giá điện đồng nghĩa DN phải tăng chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm tăng theo, trong khi thị trường thép đang cạnh tranh khốc liệt.

Nhân viên điện lực Hà Nội kiểm tra, ghi chỉ số công tơ cho khách hàng tại quận Long Biên. Ảnh: Việt Cường

Lần tăng giá điện này khiến nhiều DN không kịp tính toán chi phí cho phù hợp, bởi đây là thời điểm cuối năm. “Một DN chế biến thực phẩm đông lạnh phải sử dụng nhiều điện trong dây chuyền sản xuất và bảo quản thì sơ bộ mỗi tháng chi phí điện sẽ tăng 200 triệu đồng và giá thành sản phẩm tăng 0,3%” - đại diện Công ty HaNoi Food có địa chỉ ở Trương Định (quận Hai Bà Trưng) cho biết. Đang vào mùa cao điểm chuẩn bị sản xuất hàng hóa cung ứng cho dịp cuối năm và Tết Âm lịch nên DN sẽ phải gồng giữ giá vì cạnh tranh thị trường quá gay gắt, nếu đơn lẻ tăng giá sẽ mất thị phần, chưa kể DN muốn tăng giá chưa chắc được nhà phân phối đồng ý.

Để người tiêu dùng thoải mái hơn

Giá điện tăng buộc DN phải cân đối, tiết kiệm, tránh giờ cao điểm. “Về lâu dài DN cũng tính đến thay thế thiết bị cũ tiêu hao điện năng lớn” - đại diện Tổng Công ty CP Dệt may Nam Định cho biết. Tuy nhiên, đó là những DN lớn, nhưng với DN nhỏ và vừa sẽ khó xoay sở để bù vào số tiền điện tăng thêm mỗi tháng. Theo kết quả nghiên cứu mà Viện Nghiên cứu kinh tế T.Ư công bố gần đây, tỷ lệ DN nhỏ và vừa sử dụng công nghệ “lạc hậu” còn khá lớn.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinatas) cho biết: "Công bố giá điện bất ngờ, lẽ ra cần có sự chuẩn bị từ trước để người tiêu dùng tiếp cận thoải mái hơn". Thực tế, người tiêu dùng phải tăng chi trả trực tiếp không chỉ là 6,08%, mà còn trả cho các mặt hàng gián tiếp tăng, nên con số thực sự không biết là bao nhiêu.

Theo TS Nguyễn Đức Độ (Học Viện Tài chính), để tạo sự đồng thuận của người dân, EVN cần công khai, minh bạch giá điện trên cơ sở công khai các yếu tố giá nguyên nhiên liệu đầu vào, chi phí kinh doanh, trích lợi nhuận, khấu hao của EVN… Tiền điện tăng thêm thu về rồi được tiếp tục kinh doanh như thế nào, xa hơn nữa là tái cấu trúc tập đoàn ra sao để có một thị trường điện cạnh tranh thực sự.

Bên cạnh việc tăng giá điện, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát giá các mặt hàng thiết yếu để tránh “té nước theo mưa”, tác động đến mục tiêu kiểm soát lạm phát và ảnh hưởng đến đời sống của người dân, DN.