Thành quả lớn nhất Chính phủ đã đạt được là niềm tin của người dân

Đại biểu Phạm Thị Minh Hiền cho rằng: “Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, việc làm rõ chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong từng nội dung lĩnh vực, việc thiếu trách nhiệm để xảy ra sai sót gây tốn kém nguồn lực thì càng cần phải được quan tâm và xử lý với tinh thần thẳng thắn và quyết liệt gấp đôi, gấp ba”.

Quy trình thẩm định phát hành sách đùn đẩy trách nhiệm như một trận đá bóng

Đề cập đến vấn đề dư luận đang bức xúc về bộ sách giáo khoa lớp 1, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền nêu vấn đề: Là năm đầu tiên áp dụng một chương trình làm bộ sách theo hình thức xã hội hóa trong điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đội ngũ giáo viên cấp tiểu học chưa thể đạt yêu cầu cao hơn chắc chắn sẽ gặp nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đã nhận định, chúng ta đã học tập, tham khảo rất nhiều nước và cắt mỗi bên một ít để cho vào chương trình giáo dục đổi mới. Vì vậy, sách giáo khoa khi biên soạn cũng bị gọt đẽo theo một hệ thống chưa hoàn thiện.

“Muốn biên soạn bộ sách hoàn chỉnh thì trước hết phải có sẵn hoặc xây dựng hệ thống khoa học chuẩn chỉnh nhưng chúng ta lại cuốn chiếu từng giai đoạn, chỗ nọ có thể phá vỡ chỗ kia. Không riêng gì một bộ sách mà cả 5 bộ sách đều dính vào các lỗi cơ bản về nguyên tắc biên soạn, về bản quyền, về ngữ điệu. Mà lỗi trong sách giáo khoa chỉ có sai hoặc đúng chứ không có lỗi nội dung chưa phù hợp”. Với quan điểm như vậy, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền chỉ rõ, đây là “lỗi quy trình thẩm định phát hành sách còn lỏng lẻo, dễ dãi đến khó tin và đùn đẩy trách nhiệm như một trận đá bóng không có trọng tài khi xảy ra sự cố thật đáng khó hiểu và không thể hài lòng cư xử”.

Giá trị sách giáo khoa khác hoàn toàn sản phẩm hàng hóa thông thường. Nếu tiếp nhận một bộ sách như một lớp chắp vá để tiếp tục vận hành, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền cho rằng, “đó là thỏa hiệp nguy hại, xem nhẹ giá trị nhân văn trong sáng của tiếng Việt mà rất cần truyền dạy một cách thấu hiểu tận tâm với đứa trẻ vừa bước qua mầm non”.

Vì vậy, bà Phạm Thị Minh Hiền mong các cơ quan, bộ phận có trách nhiệm cần nhìn thẳng sự thật, có thể cân nhắc cho việc sử dụng những bộ sách giáo khoa có chất lượng thấp, còn thiếu thì nên lùi thời gian lại để hoàn thiện chặt chẽ hơn về mọi mặt. Như Bác Hồ đã dạy: “Giáo dục trẻ em như một cây non và đối với việc trồng người thì dục tốt sẽ bất đạt”.

Các “điểm nghẽn” với phát triển nông nghiệp công nghệ cao

Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đã mang đến nhiều thành tựu cho kinh tế nước ta, song trong thực tế cho thấy, nông nghiệp công nghệ cao của nước ta còn gặp nhiều thách thức, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện. Chỉ ra thực tế này, đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Trà Vinh) nêu vấn đề: Việc thu hút vốn đầu tư cho xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư sản xuất giống cây trồng, vật nuôi; đào tạo công nhân; tiêu thụ sản phẩm chính là khó khăn đầu tiên. Ước tính ngoài chi phí đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, đào tạo người lao động, nếu muốn thành lập trang trại chăn nuôi ở quy mô vừa theo mô hình nông nghiệp công nghệ cao thì chi phí gấp 4 đến 5 lần chi phí so với mô hình trang trại truyền thống. Cụ thể, 1 ha nhà kính có đầy đủ hệ thống tưới nước phun sương, bón phân được tự động hóa theo công của Israel thì cần ít nhất khoảng từ 5 đến 10 tỷ đồng. Số doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp công nghệ cao chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng số doanh nghiệp cả nước, chiếm khoảng 0,01%. Tỷ trọng vốn FDI đầu tư vào nông nghiệp tại Việt Nam luôn thấp.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn tỉnh Trà Vinh) phát biểu tại hội trường

Đại biểu Thạch Phước Bình cho biết, sản xuất nông nghiệp công nghệ cao đòi hỏi chất lượng nguồn nhân lực cao. Đây là khó khăn thứ hai, đòi hỏi đội ngũ này phải có hiểu biết về khoa học kỹ thuật trong nông nghiệp. Nhưng trên thực tế, nguồn nhân lực có chuyên môn ở nước ta còn hạn chế so với yêu cầu hội nhập và phát triển. Trình độ thấp của người lao động đã ảnh hưởng đến việc tiếp cận khoa học, công nghệ, đặc biệt là ở vùng có kinh tế kém kém phát triển, nhất là việc xây dựng quy mô của một nền nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Theo đại biểu Thạch Phước Bình, khó khăn thứ ba với phát triển nông nghiệp công nghệ cao đó là thị trường tiêu thụ. Sản phẩm nông nghiệp theo mô hình ứng dụng công nghệ cao tiêu thụ trên thị trường còn hạn hẹp, khả năng cạnh tranh kém trong và ngoài nước chưa tương xứng với chi phí đầu tư. Trên thị trường quốc tế, phần lớn nông sản Việt Nam chưa tạo dựng được thương hiệu, giá trị gia tăng thấp. Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ ở các tỉnh, thành chưa liên kết chặt chẽ, tại nhiều địa phương việc xây dựng kế hoạch hợp tác giữa cá nhân nghiên cứu khoa học và tổ chức thực hiện dự án còn rời rạc, còn nhiều bất cập.

Khó khăn thứ tư là về quy tụ đất đai. Việc quy tụ đất đai, tập trung ruộng đất còn chậm. Ở nhiều địa phương, các vị trí thuận lợi thường xây dựng các hệ thống dịch vụ, đặc biệt là các khu công nghiệp. Hơn nữa đất đai cho sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, chưa có chính sách quy tụ để mở rộng sản xuất, xây dựng nông trang cho nông nghiệp công nghệ cao.

Từ 4 “điểm nghẽn” với phát triển nông nghiệp công nghệ cao, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành liên quan quan tâm chỉ đạo tháo gỡ trong thời gian tới.

Tất cả các ý kiến đều rất tâm huyết, trách nhiệm

Phó Thủ tướng cho biết trong quá trình thực hiện đổi mới giáo dục, gần như kỳ họp Quốc hội nào cũng có một chủ đề về giáo dục được cử tri và các đại biểu quan tâm.

Việc triển khai chương trình, SGK mới được thực hiện theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội, được quy định rất kỹ trong Luật Giáo dục mới sửa đổi. Điều 32, khoản 3 của Luật Giáo dục (sửa đổi) quy định rất rõ Bộ trưởng Bộ GD&ĐT chịu trách nhiệm về SGK từ việc hướng dẫn quy trình biên soạn, thành lập hội đồng và quy trình thẩm định, phê duyệt. Mặc dù không thuộc thẩm quyền trực tiếp, tuy nhiên cũng giống như những vấn đề giáo dục khác, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặc biệt quan tâm đến vấn đề SGK.

Trong các phiên họp gần đây của Chính phủ đều có thảo luận về vấn đề SGK. Thủ tướng đã nhắc nhiều lần. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã trực tiếp họp 2 lần với Bộ GD&ĐT, Ủy Ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, các chuyên gia, kể cả những người tham gia thẩm định SGK. Cá nhân Phó Thủ tướng đã có nhiều cuộc gặp riêng các chuyên gia và thầy cô giáo.

Và sơ bộ đúng như các đại biểu Quốc hội nói, sai đến đâu, đến mức nào thì phải có cơ quan chuyên môn, vì các đại biểu, kể cả Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng không hề có kiến thức, kinh nghiệm dạy tiếng Việt lớp 1. Nhưng qua những lần làm việc có thể thấy sách Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều, đã được Bộ GD&ĐT thẩm định, phê duyệt, có sai sót. Những sai sót này phải được tiếp thu một cách rất cầu thị, khoa học. Những việc liên quan đến chuyên môn về dạy ngôn ngữ cho trẻ mới đi học người bình thường không hiểu thì phải trao đi đổi lại một cách cởi mở và cầu thị.

Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã yêu cầu Bộ GD&ĐT theo đúng tinh thần như vậy. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã nhìn nhận rõ có sai sót và trách nhiệm thuộc về Bộ, trong đó theo luật là thuộc về Bộ trưởng. Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã có những chỉ đạo khá cương quyết như đã thay Chủ tịch Hội đồng Thẩm định.

Chính phủ đã chỉ đạo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Bộ GD&ĐT phải hết sức lưu ý vì những sai sót có thể tránh được thì phải rút kinh nghiệm nghiêm túc và nghiêm khắc, để quy trình biên soạn, thẩm định SGK lớp 2 và lớp 6 năm nay và những năm tiếp theo không để xảy ra tình trạng như vậy.

Nói về chủ trương thực hiện một chương trình, nhiều bộ SGK, Phó Thủ tướng dùng hình ảnh: Trước kia chúng ta dùng 1 chương trình, 1 bộ SGK,  không có sự phân biệt và coi như bắt buộc giống như quy định các cô giáo chỉ dùng một bộ áo dài đồng phục, một màu, một kiểu thì bây giờ một chương trình, nhiều bộ SGK để phát huy sáng tạo, không độc quyền, giống như quy định vẫn là áo dài nhưng màu sắc, chất liệu, kiểu dáng khác nhau. “Nhiều bộ hơn nhưng phải đúng là áo dài. Chất liệu, đường kim mũi chỉ phải đẹp hơn, tốt hơn áo dài đồng phục trước đây”.

Vì vậy, dù có một bộ SGK hay nhiều bộ SGK thì chất lượng ít nhất bằng hoặc tốt hơn ngày xưa. Đây là trách nhiệm của Bộ GD&ĐT và Bộ không thể hoàn thành được nếu không có sự đóng góp ý kiến của đội ngũ giáo viên, các nhà khoa học giáo dục và toàn thể nhân dân.

Bộ GD&ĐT cần tận dụng công nghệ  thông tin công khai các bản thảo SGK trước khi phê duyệt, thậm chí trong quá trình thẩm định, để mọi người dân, trong đó có rất nhiều giáo viên, người có kinh nghiệm dạy trẻ, góp ý và qua đó chắt lọc, tiếp thu những ý kiến đúng, giải thích lại những ý kiến chưa đúng để toàn xã hội đồng thuận. Tất cả chúng ta đều vì tương lai của đất nước, đều vì con cháu.

Trân trọng cảm ơn các ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm cho ngành giáo dục, Phó Thủ tướng tin tưởng cùng với việc kế thừa những thành tựu đã đạt được nhất định chúng ta sẽ đổi mới giáo dục thành công.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Đoàn tỉnh Thái Bình)