KTĐT - Khi thực phẩm đã được bày bán ngoài thị trường thì người tiêu dùng rất khó phát hiện loại nào không an toàn.
Tình hình an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) đã khiến người tiêu dùng lo ngại, không biết chọn loại bánh trái nào để trưng bày mâm ngũ quả, vừa có thể đãi khách trong những ngày xuân.
Trái cây nội hút hàng
Loại trái cây được chọn kỹ nhất trong dịp Tết là dưa hấu. Tết này, các nhà vườn chủ yếu cung cấp các loại dưa hấu lai (chiếm 95% dưa hấu trên thị trường) có vị ngọt, ít hạt hoặc không hạt, kiểu dáng đa dạng và không thiếu hàng vì thời tiết thuận lợi.
Xu hướng chọn dưa hấu để chưng là phải vừa đẹp, vừa ngon nên người tiêu dùng không cần chọn quả quá to, trung bình khoảng từ 4kg - 6kg là được. Hiện nay, các nhà vườn ở Cần Thơ, Tiền Giang, Trà Vinh, Vĩnh Long đang "ém" hàng, chờ khoảng 23 Tết mới tung ra. Giá tại thời điểm này khoảng 20.000đ/kg, nhưng vào cao điểm có thể tăng khoảng 3.000đ/kg.
Nếu chỉ để ăn, có thể chọn các loại dưa giống Mỹ có tên Thành Long (ký hiệu TN522) vỏ mỏng, hoặc Thành Mỹ Nhân (TM979) siêu ngọt, trái dài, dưa Xuân Lan, hình oval, ruột vàng, mùi thơm... với giá trên 10.000đ/kg. Tại các chợ sỉ ở Tam Bình (Q.Thủ Đức), Bình Điền (huyện Bình Chánh)... dưa hấu cũng bắt đầu về chợ. Loại dưa Tiên Long, da đen, vỏ dày chỉ từ 4.500đ-6.000đ/kg; dưa Kim Cô Nương, chủ yếu bán cho khu vực miền Bắc hiện có giá khoảng 12.000đ-13.000đ/kg.
Bưởi da xanh ngon, màu đẹp, nên đang hút hàng, một phần là do có một số vùng bị trái vụ. Hiện nay, bưởi da xanh Thanh Thủy (Bình Dương) đang có mặt tại hệ thống siêu thị Metro và cả những thị trường nước ngoài như Hà Lan, Tiệp Khắc...
Tuy nhiên, bưởi vùng này thu hoạch chủ yếu vào tháng chín. Dù bưởi được trồng tại nhiều tỉnh, nhưng bưởi da xanh ở Thạnh Mỹ An, Bến Tre được xem là số một hiện nay. Cũng vì thế, giá của loại bưởi này hiện đã lên 35.000đ/kg. Anh H. nhà vườn ở Thạnh Mỹ An cho biết, bưởi của gia đình anh trồng, không qua trung gian mà đã có giá bán tại thành phố là 40.000đ/kg, nhiều nhà nông còn giữ hàng để cận Tết tung ra bán với giá 45.000đ/kg.
Sau một thời gian dài rớt giá, bưởi Năm Roi cũng đang tăng giá trở lại. Giá bán lẻ hiện nay khoảng 6.000đ-8.000đ/kg, giá tại nhà vườn chỉ có 4.000đ/kg, bưởi xô còn 1.500đ, 2.000đ/kg. Hiện tại, thương lái đến các vùng bưởi Mỹ Hòa (Bình Minh - Vĩnh Long), Kế Sách (Sóc Trăng) mua tận vườn với giá bình quân 4.000đ/kg, gấp đôi so với tháng trước.
Riêng loại trái đạt tiêu chuẩn xuất khẩu như thương hiệu bưởi Năm Roi Mỹ Hòa, huyện Bình Minh, Vĩnh Long hay bưởi Năm Roi Kế Thành, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng... có giá cao gấp hai lần so với bưởi thường không có thương hiệu. Đặc biệt Tết này, nhà vườn Võ Trung Thành (ngụ xã Phú Hữu, Châu Thành, Hậu Giang) đưa ra thị trường 600 trái bưởi hồ lô có in nổi chữ tài lộc. Bưởi loại 1 giá 300.000đ/cặp, loại 2 giá 200.000đ/cặp.
Nhiều loại trái cây "nội" khác cũng được ưa chuộng, một phần do trái cây Trung Quốc đang bị người tiêu dùng quay lưng. Mọi năm, quýt thường dẫn đầu về kim ngạch nhập khẩu trong danh mục quả có múi, chiếm 94% tổng kim ngạch nhập khẩu. Loại này được nhập từ bốn thị trường chính là Úc, Nhật Bản, Thụy Sỹ và Trung Quốc. Trong đó, nhập từ Trung Quốc chiếm tới 99%.
Tuy nhiên, vào những tháng cận Tết, lượng hàng Trung Quốc nhập về giảm khá mạnh. Dự báo, các loại trái cây của Úc, Mỹ, Hàn Quốc sẽ lấp vào khoảng hụt đó, nên sẽ bị đẩy giá lên cao, tăng từ 10.000đ -20.000đ/kg. Nhân viên tại cửa hàng trái cây Hường Sang cho biết, nếu không để ý, các loại trái cây như quýt, lê của Trung Quốc dễ bị lầm là của Thái hoặc Hàn Quốc.
Hiện tại, ở đồng bằng sông Cửu Long, các thương lái tranh mua quýt hồng để cung ứng cho thị trường Tết. Vì thế, giá quýt đã tăng tới mức chóng mặt, trung bình tăng từ 3.000đ - 5.000đ/kg so với cùng kỳ năm ngoái. Giá quýt hồng loại 1 được thương lái chốt lại từ 12.000đ - 13.000đ/kg, loại 2 từ 9.000đ - 11.000đ/kg; quýt đường có giá 20.000đ/kg...
Chợ bày bán nhiều đặc sản Việt cho người tiêu dùng lựa chọn |
Tiền Giang hiện có trên 4.000 hécta trồng xoài cát Hòa Lộc, tập trung chủ yếu ở huyện Cái Bè. Dù thế, các thương lái cho biết, từ nay đến Tết, giá xoài cát Hòa Lộc còn tiếp tục đứng ở mức cao do nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh. Vú sữa Lò Rèn cũng có giá cao, hiện nay, giá thu mua vú sữa Lò Rèn của hợp tác xã Vĩnh Kim - Tiền Giang, bình quân 14.000đ/quả (loại I), tương đương gần 200.000đ/chục (14 quả), cao hơn 4.000đ/trái và gần 60.000đ/chục so với giá tại chợ trái cây đầu mối.
Đặc sản Việt lên ngôi
Hạt dưa là "đặc sản" không thể thiếu trong ba ngày xuân. Tuy nhiên, thông tin hạt dưa có chất gây ung thư đã khiến người tiêu dùng e dè. Theo một số tiểu thương kinh doanh bánh mứt chợ Bình Tây (Q.6), sức mua hạt dưa giảm hơn 40% so với cùng kỳ năm ngoái.
Người tiêu dùng đã chọn hạt dẻ, hạt hướng dương, hạt điều, hạt bí, sen sấy, đậu Hà Lan... thay thế. Các nhà sản xuất cũng nhanh chóng nắm bắt xu hướng này, cùng một loại họ làm nhiều hương vị khác nhau (tẩm mật ong, gia vị mặn hoặc vị cay...) với giá từ 65.000đ - 250.000đ/kg.
Các loại nông sản cũng khá phong phú. Tại chợ đầu mối nông sản thực phẩm Bình Điền (Q.8), tôm khô Kiên Giang (365.000đ - 480.000đ/kg), khô mực Bình Thuận (225.000đ - 365.000đ/kg), khô sặt An Giang (160.000đ - 220.000đ/kg), khô cá tra An Giang (46.000đ - 50.000đ/kg)... mặc dù có giá tăng từ 30% - 40% so với ngày thường nhưng rất chạy hàng.
Theo tiểu thương, các mặt hàng này tiêu thụ mạnh vào thời điểm cận Tết vì khách mua làm quà tặng nhiều. Ở chợ An Đông (Q.5), ngoài khô cá lóc, cá đuối, cá thiều, cá sặt của Bến Tre, Cà Mau... mặt hàng khô Biển Hồ có xuất xứ Campuchia cũng được ưa chuộng, dù giá cao gấp đôi ngày thường. Ngoài các loại khô thông thường, năm nay tiểu thương đẩy mạnh nhập thêm nhiều loại khô philê, khô rút xương tẩm gia vị ngọt, cay.
Các sản phẩm truyền thống phục vụ Tết như: nem chua, chả giò, bánh chưng, dưa kiệu... dù thời điểm này lượng hàng nhập về tại siêu thị chưa nhiều lắm, nhưng một số nơi đã ưu tiên mặt bằng trưng bày để khách hàng dễ lựa chọn.
Ông Ngô Văn Hải - PGĐ hệ thống siêu thị Citi Mart cho biết, khoảng một - hai tuần cận Tết mới đẩy mạnh nhập những mặt hàng trên cũng như thịt gia súc, gia cầm, thủy hải sản... Tiêu chí của siêu thị là ưu tiên chọn những đơn vị cung cấp có uy tín như: bánh chưng Hố Nai; dưa kiệu Xuân Thu, Kim Chi; giò chả Việt Hương, Vissan...
An toàn là trên hết
Chọn mua dưa hấu tại siêu thị |
Theo BS.Trần Văn Ký - phụ trách An toàn về thực phẩm phía Nam (Hội Khoa học kỹ thuật an toàn thực phẩm Việt Nam), tất cả các thực phẩm nêu trên đều có nguy cơ không an toàn cho sức khỏe nếu sản xuất, bảo quản, phân phối không đúng quy trình kỹ thuật, hay sản phẩm được làm từ nguyên liệu không đảm bảo chất lượng; sản phẩm có nhiều hóa chất, phẩm màu, phụ gia bảo quản công nghiệp hoặc dùng phụ gia thực phẩm nhưng quá liều.
Khi thực phẩm đã được bày bán ngoài thị trường thì người tiêu dùng rất khó phát hiện loại nào không an toàn. Thậm chí, nếu người sản xuất dùng các biện pháp đánh lừa cảm giác thì người tiêu dùng không thể biết. Vì vậy, tốt nhất người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm của những đơn vị có thương hiệu, uy tín.
BS. Đào Thị Yến Thủy - Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, khuyên: mứt có thể có màu công nghiệp, đường hóa học, nhiễm vi sinh, nấm mốc, đất cát... Nên chọn nhãn hiệu uy tín, mua loại mứt có màu tự nhiên, bảo quản đúng hướng dẫn, dùng các giác quan để kiểm tra chất lượng sản phẩm (nhìn, sờ, ngửi, nếm).
Bánh chưng, nên mua loại hút chân không để bảo quản được lâu, để nơi thoáng mát, không mua loại có màu lạ, xem hạn sử dụng. Lạp xưởng không nên mua loại có màu đỏ tươi, chọn loại ít chất béo (ít mỡ màu trắng). Nên chọn trái cây tươi của Việt Nam (mãng cầu, dừa, xoài, đu đủ, dưa hấu, chuối, cam Vinh, bưởi, mận, quýt vỏ xanh, thanh long...), rửa sạch, chỉ gọt vỏ ngay trước khi ăn.