Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

[Ảnh] Tái hiện nghi lễ vua ban xuân ngưu cho quan, quần thần và dân chúng tại sân Điện Kính Thiên

Ngọc Tú
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Sáng 30/1, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa Hoàng Thành Thăng Long đã thể nghiệm thực hành nghi lễ cung đình Lễ Tiến xuân ngưu gồm 4 phần là Rước xuân ngưu, Tiến xuân ngưu, Ban xuân ngưu và Phép đả xuân ngưu (đánh trâu mùa xuân).

 Thời Lê Trung hưng, lễ Tiến Xuân ngưu là một nghi lễ lớn được triều đình chuẩn bị công phu, cử hành long trọng. Lịch triếu hiến chương loại chí và Lê Triệu hội điển đều cho biết: Cứ đến tháng 11 hàng năm, Tư thiên giám xem ngày tháng tiết Lập Xuân và kê khai cách thức làm xuân ngưu, dâng trình kiểu mẫu để triều đình giao cho Bộ công đốc suất cục Thường ban làm. Cụ thể là 1 trâu đất lớn, 1 thần câu mang lớn và 1215 trâu nhỏ và tượng thần câu mang nhỏ. (trong hình là mô hình trâu lớn được tái hiện)
 Sau khi hoàn thành mô hình xuân ngưu và thần Câu mang, triều đình tổ chức tiến hành tế thần mùa Xuân ở đàn tế. Theo thông lệ, đàn tế được dựng ở phường Đông Hà - phía đông kinh thành Thăng Long ứng với hướng cổ của mùa Xuân. Vào buổi chiều trước ngày Lập Xuân, thần Câu mang và xuân ngưu được rước đến đàn tế. 
 Lễ tế thần kết thúc, tượng trâu được kính cần đặt lên ngai để quan và dân các phường trong kinh thành rước về điện đình tiến vua. Đoàn rước đi tới đâu thì dân ở hai bên phường mang pháo ra đốt chào đón trâu.(Trong hình là lễ rước xuân ngưu Đoan Môn về Điện Kính Thiên)
Thỉ thoảng các quan cầm cành dâu lần lượt quất lên mình trâu mấy cái, tỏ ý trừ bỏ những điều không may và khuyến khích việc cày cấy. 
 Dân chúng trong kinh thành theo lệ, hàng năm cứ đến ngày này đều nô nức rủ nhau đi dự đám rước thần.
  Đây thực sự là một ngày hội lớn của kinh thành Thăng Long. 
Đến cửa Đông Hoa của Hoàng thành, đoàn người dùng lại, chỉ có quan Phủ Doãn cùng binh lính tùy từng làm nhiệm vụ tiếp tục rước trâu vào sân điện để tiến vua.
Lễ Tiến xuân ngưu được tái hiện tại Điện Kính Thiên sáng 30/1, sân điện được dàn bày nghi trượng, cờ xí, nhã nhạc theo đúng qui định.
 Khi tiếng chuông trống nổi lên, các quan văn, võ đây đủ phẩm phục trang nghiêm. Quan văn võ đứng theo phẩm trật phía Đông tây sân rồng, vua ngự trên ngai tại chính giữa cửa Điện Kính Thiên.
 Sau khi các quan hành lễ trước vua theo đúng nghi thức thiết triều, quan Phủ Doãn đến giữa ngự đạo quỳ trước án xuân ngưu làm nhiệm vụ tiến xuân.
 Trâu được rước ra Điện Kính Thiên để tiến vua.
 
 Lễ tiến xuân kết thúc, quan Công khoa phụng lĩnh 1215 xuân ngưu và thân Câu mang nhỏ (được đặt trên mâm gỗ sơn son thếp vàng, mỗi mâm 5 con, phủ lụa màu vàng chanh)...
 
 ...kính ban cho các quan dự lễ trước, số còn lại theo qui định mà bạn phát cho các bộ, các cung, miếu trong kinh thành Thăng Long.
 
 Nghi thức vua Ban xuân ngưu cho các quan là nghi thức duy nhất chỉ có dưới triều Lê với ngụ ý “tống tiền khí lạnh mùa đông”, mong muốn một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
 Các quan thực hiện nghi lễ Phép đả xuân ngưu (đánh trâu mùa xuân).
 Các nghi lễ được thực hiện tại trước Điện Kính Thiên.
 Sau các quan đánh trâu mùa Xuân là người dân

 Nghi thức trong lễ “Tiến Xuân ngưu” là một lễ lớn, có rất nhiều giá trị đặc biệt chỉ có ở cung đình Việt. Sau chương trình thử nghiệm, Trung tâm Hoàng hành Thăng Long sẽ thực hiện nghi lễ chính thức vào ngày 23 tháng Chạp Tân Sửu (4/2/2020) và dự kiến sẽ được tái dừng vào ngày Lập Xuân hàng năm