Thủ tướng Australia Scott Morrison ngày 7/10 đã bác bỏ đề xuất cho rằng nước này cần phải xây dựng lại mối quan hệ với Pháp sau khi hủy hợp đồng mua tàu ngầm trị giá 90 tỷ USD Australia (66 tỷ USD) vào tháng trước.

Hiện vẫn chưa rõ Australia sẽ phản đền bù bao nhiêu sau khi chấm dứt hợp đồng mua tàu ngầm của Pháp ký vào năm 2016. Thủ tướng Morrison hồi tháng 9 nói rằng Australia đã chi 2,4 tỷ đô la Australia (khoảng 1,8 tỷ USD) cho hợp đồng này.

Trước đó, hôm 6/10, Ngoại trưởng Pháp Jean Yves Le Drian thông báo Pháp sẽ điều động Đại sứ Jean-Pierre Thebault trở lại Australia, sau khi triệu hồi ông này về nước do những rạn nứt khi Mỹ, Australia và Anh nhất trí về thỏa thuận an ninh 3 bên (AUKUS), dẫn tới việc Australia hủy bỏ thỏa thuận tàu ngầm trị giá hàng chục tỷ USD với Pháp.

Phát biểu tại phiên điều trần trước Quốc hội, Ngoại trưởng Le Drian đã yêu cầu đại sứ nước này trở lại Canberra với hai nhiệm vụ là xác định lại mối quan hệ với Australia trong tương lai và bảo vệ các lợi ích của Pháp liên quan đến việc Australia chấm dứt thỏa thuận tàu ngầm. 

Pháp và các nước Liên minh châu Âu đã bày tỏ sự giận dữ sau khi Australia hủy bỏ hợp đồng tàu ngầm với Pháp.

Vào tháng 9/2021, Pháp đã triệu hồi Đại sứ tại Canberra Jean-Pierre Thebault về nước. Đây là một trong những hành động thể hiện sự tức giận của Pháp trước việc Australia cùng với Anh và Mỹ đạt được thỏa thuận về việc sản xuất tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, khiến thỏa thuận mua 12 tàu ngầm chạy bằng diesel của Pháp bị hủy bỏ. Pháp cho rằng nước này đã bị “đâm sau lưng” và hành động của 3 nước trong đó có hai đồng minh và một đối tác quan trọng không tương xứng với quan hệ giữa Pháp với các nước này.

Không chỉ dừng lại ở các tuyên bố, dưới sức ép của Pháp, Liên minh châu Âu (EU) đã hoãn vòng đàm phán về Hiệp định thương mại tự do giữa khối này với Australia đến tháng 11.

Ngay sau khi Ngoại trưởng Pháp Le Drian thông báo quyết định trên, Bộ trưởng Nông nghiệp Australia David Littleproud đánh giá việc Đại sứ Pháp quan trở lại trở lại Canberra là một dấu hiệu tích cực. “Chúng tôi hiểu sự thất vọng của Pháp, song hai bên cần phải cải thiện mối quan hệ căng thẳng, và chúng tôi tin rằng Hiệp định thương mại tự do giữa EU và Australia sẽ là một kết thúc tốt đẹp”./.