“Điểm nóng” về ô nhiễm
Kênh Bến Đình có chiều dài khoảng 2,5km, thuộc địa bàn phường 5, phường 9 và phường Thắng Nhì, TP Vũng Tàu. Phía Nam của kênh là khu dân cư sầm uất, phía Bắc là khu cù lao sình lầy, cửa Vàm kênh hướng ra vịnh Sao Mai (vịnh Gành Rái). Vịnh này có vai trò là cửa ngõ để luồng tàu đi vào các cảng ở TP Hồ Chí Minh, các cảng trên sông Thị Vải, sông Đồng Nai, sông Dinh… Tàu đi đánh cá ngoài biển trở về Vũng Tàu đều qua vịnh Gành Rái vào kênh Bến Đình và cập các cầu cảng nhỏ trên kênh Bến Đình để đưa cá vào bờ và lấy lương thực, thực phẩm, nhiên liệu.
Từ khi xây dựng Cảng Dịch vụ Dầu khí thì kênh Bến Đình đã bị lấp gần hết chỉ còn một cửa vào, trở thành kênh cụt, tạo ứ đọng bùn cát và chất thải. Hiện nay, kênh rất cạn kiệt nước khi thủy triều xuống thấp nên thuyền bè không thể ra vào được.
Mặt khác, do sự bồi lắng nên tuyến luồng hiện đang khai thác đã bị thu hẹp và cạn dần; trong khi đó, tàu đánh bắt cá của địa phương và nơi khác tập trung rất nhiều nên vào mùa mưa bão xảy ra tình trạng khu vực này quá tải, không đáp ứng được ghe tàu neo đậu dẫn đến mất an toàn giao thông đường thủy.
Bên cạnh đó, từ nhiều năm qua, kênh Bến Đình đang bị ô nhiễm môi trường do lượng lớn rác thải và nước thải sinh hoạt của người dân xả thẳng xuống kênh. Ước tính mỗi ngày, kênh Bến Đình phải “gánh” hơn 3 tấn rác thải và hàng chục mét khối nước thải sinh hoạt từ hơn 600 hộ dân sinh sống ven kênh.
Ngoài ra, trên kênh Bến Đình có hơn 1.000 tàu cá của địa phương và các tỉnh khác thường xuyên neo đậu và xả các loại dầu, nhớt cặn, rác thải sinh hoạt xuống kênh, khiến dòng kênh bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Mặc dù thời gian qua, chính quyền địa phương nơi đây đã có nhiều giải pháp khắc phục ô nhiễm như: thu gom rác thải, quản lý chặt chẽ nguồn thải, tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường đối với các chủ phương tiện đường thủy, tuyên truyền người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường... Song, theo đánh giá của cơ quan chức năng, các giải pháp trên mới chỉ giải quyết được tạm thời vấn đề ô nhiễm.
Với mục tiêu xử lý căn cơ vấn đề ô nhiễm môi trường khu vực kênh Bến Đình, tạo cảnh quan khu vực, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của TP Vũng Tàu, HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành Nghị quyết số 12/2019 về đầu tư Dự án nạo vét kênh Bến Đình. Dự án được giao cho Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông tỉnh làm chủ đầu tư trên diện tích hơn 80ha, triển khai trong vòng 5 năm, tổng kinh phí đầu tư dự kiến 1.500 tỷ đồng. Dự án bao gồm các hạng mục: nạo vét, cải tạo kênh; xây dựng kè, đường giao thông và các công trình hạ tầng kỹ thuật dọc tuyến kênh như: cấp thoát nước, cây xanh, chiếu sáng và xây dựng cầu Lê Văn Lộc kết nối với khu đất bên phía Cù lao Bến Đình.
Đẩy nhanh việc triển khai dự án
Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Nguyễn Văn Tứ cho biết, hiện Ban Quản lý dự án đã hoàn thành công tác đấu thầu và ký hợp đồng thi công gói thầu nạo vét, gói thầu tư vấn giám sát xây dựng, tiến hành mở thầu bảo hiểm công trình để khởi công trước gói thầu xây lắp phần nạo vét trong tháng 10/2020.
“Với sự cố gắng của tất cả các bên như TP Vũng Tàu, Trung tâm quỹ đất tỉnh và các đơn vị trực thuộc TP, cùng UBND các phường Thắng Nhì, phường 5, phường 9, đến nay bãi đổ thải của vật liệu nạo vét xác định sơ bộ khoảng 4ha. Chúng tôi sẽ cắm ranh mốc khoanh vùng trước khi tiến hành khởi công nạo vét”, ông Nguyễn Văn Tứ cho biết.
Theo quy hoạch, sau khi cải tạo kênh Bến Đình, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ đấu giá khu đất khoảng 110ha phía Cù lao Bến Đình để phát triển khu đô thị sinh thái ven biển, kết hợp với các hoạt động du lịch nghỉ dưỡng, triển lãm, tổ chức sự kiện, hội nghị, vui chơi, giải trí, văn hóa... nhằm góp phần chỉnh trang, tạo cảnh quan, kiến trúc đô thị cho TP Vũng Tàu.
Để triển khai ý tưởng quy hoạch trên, UBND tỉnh đã có văn bản xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ xem xét chủ trương điều chỉnh giảm diện tích dự án căn cứ dịch vụ dầu khí Sao Mai - Bến Đình và thu hồi Dự án cảng container quốc tế Vũng Tàu. UBND tỉnh cũng đã có văn bản đề nghị Bộ Giao thông - Vận tải điều chỉnh quy hoạch các bến cảng khu vực Sao Mai - Bến Đình.
Được biết, tháng 8/2020, Thủ tướng Chính phủ đã họp với các bộ, ngành, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Công ty Vận tải biển Vinaline thống nhất với đề xuất của tỉnh. Hiện UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên - Môi trường phối hợp với UBND TP Vũng Tàu nhanh chóng hoàn tất thủ tục hỗ trợ di dời dân, bàn giao mặt bằng để triển khai Dự án Nạo vét kênh Bến Đình và tiến hành đấu giá thực hiện Dự án Khu đô thị ven biển tại Cù lao Bến Đình.
