Mấy ngày Tết đầu năm, tôi lên thăm Ba Vì miền mây thẳm, một vùng huyền tích núi non xưa. Từ trên núi cao nhìn xuống, tôi thấy dòng sông Đà cuồn cuộn, quanh co uốn khúc dưới chân núi xa như một con rồng thấp thoáng ẩn hiện trong mây trắng.
Miền núi thiêng này vốn nổi tiếng từ ngàn xưa với huyền sử thần Sơn Tinh (Thần núi Tản Viên - Ba Vì, là một trong bốn vị thánh bất tử của tín ngưỡng dân gian người Việt) đã dựng núi chặn các đợt lũ quái của Thủy Tinh với ước vọng chinh phục thiên tai.Và tôi như thấy, trong lãng đãng khói sương truyền thuyết huyền sử ngàn xưa, những câu thơ chợt đến như một niềm rung động sâu xa trong hồn người:
Hồn thiêng sông núi vẫn còn đâyBình minh non Tản thắp sáng ngàyHương khói ngàn năm sương khói phủĐỉnh Vua sừng sững dưới ngàn mây
Sông núi còn mơ thần Sơn TinhHuyền sử ngàn đời mãi lưu danhXăm mình, đóng khố, vây thủy quáiĐội trời, đạp đá chặn Thủy Tinh
Thăm thẳm non cao thăm thẳm rừngSông Đà một dải thắt lưng ongDáng mây ngọc nữ còn soi bóngTrên đỉnh Ngọc Hoa nắng phiêu bồng(Thơ Nguyễn Việt Chiến)
Lần du ngoạn này ở miền non cao núi thẳm, tôi ghé qua Melia Ba Vì - một khu nghỉ dưỡng cao cấp trên độ cao 600m (so với mực nước biển) có từ thời Pháp thuộc với hàng chục ngôi biệt thự, lâu đài nằm ẩn mình hài hòa dưới những vòm cây trong quần thể rừng nhiệt đới xanh mát quanh năm. Điều vô cùng đáng tiếc, sau những năm kháng chiến chống Pháp, những biệt thự nghỉ dưỡng ấy bị phá hủy và chỉ còn là những phế tích rêu phong đổ nát. Đến hôm nay, trên một số nền biệt thự cũ, khu nghỉ dưỡng Melia Ba Vì được khôi phục với kiến trúc được chắt lọc tinh tế, hài hòa với cảnh quan không gian thiên nhiên xung quanh để phục vụ cho nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng của người dân Thủ đô.
Trên miền mây trắng tự ngàn xưaNhững lâu đài cũ mọc trong mơTa theo mây trắng lên cùng gióEm hóa thành sương cõi mịt mờ
Xanh thẳm rừng xưa dưới nắng trưaMột miền phế tích ngủ trong mơNhư nàng công chúa vừa thức giấcNúi Tản sông Đà lãng đãng thơ
Ta học thiên nhiên cách chở cheTiếng chuông huyền tích vẫn còn mêTrên miền hoang phế bao năm cũMột mái nhà thờ xưa lắng nghe (Thơ Nguyễn Việt Chiến)
Đánh giá về việc khôi phục một số phế tích biệt thự thời Pháp, KTS Vũ Hồng Thủy trong bài viết “Đánh thức người đẹp ngủ trong rừng” đã cho rằng: “Ngày nay cơ may đã trở lại với Ba Vì khi Bộ NN&PTNT có quyết sách nhằm đưa Vườn Quốc gia Ba Vì có thể phát huy những giá trị vốn có đồng thời tạo cơ hội cho Vườn Quốc gia có thể gìn giữ và phát triển một cách bền vững với các khu nghỉ dưỡng trên cốt 400 và 600 để phục vụ du khách tham quan, nghỉ dưỡng và cảm thụ các giá trị của hệ sinh thái độc đáo đa dạng của Ba Vì”.Khi lang thang trên những nẻo rừng thơ mộng, trên những triền núi mùa Xuân rực rỡ hoa đào thắm ở miền mây thẳm Ba Vì, ngắm những đàn cò trắng như mây rải cuối trời, tôi thấy mình như đang lạc vào một cõi sống khác, một thế giới vô cùng bình yên cho con người được hòa mình vào với thiên nhiên, được hít thở khí trời trong lành sau chuỗi ngày phải sống trong mịt mờ bụi mịn ô nhiễm ở nội đô Hà Nội.
Non xanh nước biếc nắng vàng phơiCò trắng như mây rải cuối trờiHồng hoa đang độ sim còn tímMấy nàng sơn nữ áo chàm tươi
Óng ả nắng vàng rực rỡ hoaHoa núi chiều thơm thung lũng xaTóc em thoang thoảng hương rừng vắngEm gái xứ Đoài có nhớ ta
Ở đây cây lá như bè bạnTa hóa mây rồi em hóa trăngNhững đêm rừng thẳm nghe thao thiếtMây núi ôm trăng mộng gió giăng(Thơ Nguyễn Việt Chiến)
Sau chuyến du ngoạn ngắn đầu Xuân này, có một điều làm tôi vẫn băn khoăn, trăn trở là hiện còn khá nhiều các nền biệt thự cũ của Pháp ở cốt 600 và ở cốt cao hơn ở vùng rừng Ba Vì vẫn chỉ là những nền phế tích điêu tàn chưa được đầu tư, khôi phục để trở thành khu nghỉ dưỡng quý giá như một số nước đã đưa vào các Vườn Quốc gia để trở thành một nguồn lực quan trọng cho việc bảo tồn các di sản - di tích đó. Vậy chúng ta còn phải chờ đợi đến bao giờ?
Ta lên chót đỉnh Ba Vì xanhTa hóa mây cao chốn an lànhTa hóa tiếng chim miền cổ tíchHóa tiếng suối nguồn róc rách xanh(Thơ Nguyễn Việt Chiến)
Ba Vì miền mây thẳm lúc nào cũng quyến rũ du khách, gợi hồn thơ.