Bao giờ cân tích hợp trạm thu phí mới phát huy tác dụng?

Tuy nhiên, sau nhiều năm thực hiện, đến nay việc sử dụng dữ liệu từ những cân tải trọng này để xử phạt vẫn chưa được thực hiện. Trong khi tình trạng xe quá tải đang có chiều hướng gia tăng trở lại thì đây là một sự lãng phí lớn.

Kỳ vọng lớn nhưng vẫn để lãng phí

Từ năm 2015, Bộ GTVT đã trình Chính phủ điều chỉnh quy hoạch tổng thể trạm cân tải trọng xe trên đường bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Theo đó, sẽ có 50 trạm kiểm soát tải trọng xe cố định được đầu tư xây dựng, trong đó có 25 trạm kết hợp với trạm thu phí.

Trạm thu phí Km604+700 QL1 tỉnh Quảng Bình đã tích hợp hệ thống cân tải trọng

Việc tích hợp trạm cân tải trọng xe tại các trạm thu phí được kì vọng sẽ mang nhiều ưu việt lớn so với các trạm cân độc lập về mặt kinh tế, diện tích sử dụng đất cũng như việc vận hành và nhân lực thực hiện. Đặc biệt, khi cân tải trọng tích hợp trạm thu phí sẽ giải quyết được hạn chế lớn nhất của cân lưu động là sẽ không bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết. Kể từ năm 2015 đến nay, rất nhiều Trạm thu phí đã thực hiện việc tích hợp cân tải trọng và những trạm cân này đã ghi nhận được số lượng lớn xe quá tải chạy qua. Theo quy định, khi trạm thu phí phát hiện trường hợp xe chở quá tải sẽ yêu cầu phương tiện này kiểm tra lại tải trọng một lần nữa bằng cân lưu động hoặc cân xách tay để có cơ sở để xử phạt.

Tuy nhiên, do phải thực hiện cân lại một lần nữa nên rất mất thời gian và công sức. Nhiều địa phương rất muốn phát huy hiệu quả của trạm cân tích hợp này để xử lý xe quá tải nhưng không thực hiện được vì quy trình phức tạp này. “Sử dụng kết quả cân ở các trạm thu phí này để kiểm soát tải trọng thì các lái xe sẽ không dám vi phạm tải trọng trên các tuyến đường quốc lộ chính đi qua tỉnh Gia Lai. Chứ lấy kết quả của trạm thu phí rồi tổ chức cân lại theo công văn trả lời của Bộ Giao thông-Vận tải thì giống như cách làm cũ, tốn rất nhiều thời gian và công sức”, lãnh đạo một Sở Giao thông Vận tải than phiền. Còn lãnh đạo một nhà đầu tư BOT giao thông ở tỉnh Gia Lai từng than phiền rằng, doanh nghiệp này từng bỏ ra 4 -5 tỷ đồng để lắp đặt hệ thống giám sát tải trọng tại trạm thu phí theo chỉ định của Bộ Giao thông Vận tải. trong quá trình hoạt động, trạm thu phí đã ghi nhận hàng ngàn trường hợp xe vi phạm tải trọng nhưng lại không có cơ chế xử lý xe quá tải. ““Đường do chúng tôi đầu tư, hàng ngày chứng kiến xe quá tải lưu thông, chúng tôi đau xót lắm”, nhà đầu tư này nói.

Cần có thêm thời gian

Trao đổi với PV báo Kinh tế & Đô thị, ông Nguyễn Văn Huyện – Tổng Cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết, hiện nay trên cả nước có 20 trạm thu phí tích hợp cân tải trọng xe. Tuy nhiên, để có thể sử dụng dữ liệu từ các trạm cân tích hợp này làm căn cứ xử phạt các phương tiện vi phạm thì phải cần thêm thời gian. “Giờ chúng tôi mới chỉ làm thí điểm tại một số trạm thu phí nhưng cần phải theo dõi và chỉnh sửa dần. Phải làm từng bước một, để hoàn thiện và áp dụng được thì phải đến cuối năm 2018”, ông Huyện nói. Theo ông Huyện, theo quyết định của Thủ tướng, hiện nay các trạm thu phí khi xây dựng phải lắp đặt luôn hệ thông cân tải trọng, dữ liệu từ những trạm cân tích hợp đó sẽ báo qua thiết bị giám sát hành trình, đó sẽ là căn cứ để xử phạt các phương tiện vi phạm tải trọng.

Trạm cân tải trọng cố định đặt trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai

Ông Huyện khẳng định, hệ thống cân tải trọng tích hợp hiện nay có độ chính xác lên đến 95 – 98%, trong trường hợp xảy ra sai số từ 5 – 10% thì cơ quan chức năng sẽ nâng mức quá tải lên tương ứng với sai số đó. Do đó, lo ngại về độ chính xác của cân tải trọng tích hợp có thể loại bỏ. Ngoài ra, Thông tư Quy định sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phục vụ xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực GTĐB (trong đó có, thiết bị cân kiểm tra tải trọng xe) của Bộ Giao thông Vận tải đã có hiệu lực, như vậy hành lang pháp lý cho việc áp dụng dữ liệu từ các trạm cân tích hợp để xử phạt vi phạm tải trọng đã có. Vấn đề cần làm bây giờ chỉ là điều chỉnh cân chính xác đúng mức yêu cầu nữa là được. “Khi áp dụng thì sẽ tiến hành cân động để xử phạt nguội luôn chứ không cần phải thực hiện hai bước là cân sơ cấp và thứ cấp nữa. Khi thực hiện được sẽ rất tiện vì không phải vác cân đi nữa”, ông Huyện khẳng định.

Mới đây, trong Hội nghị tổng kết công tác năm 2017 triển khai nhiệm vụ kế hoạch năm 2018 của Tổng cục Đường bộ Việt Nam diễn ra chiều 2/1 tại Hà Nội, ông Nguyễn Xuân Cường – Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Đường bộ Việt Nam thừa nhận, tình trạng xe quá tải đang có xu hướng tăng trở lại tại một số địa phương.

Trả lời PV về tình trạng xe quá tải hiện nay, ông Huyện cho rằng, những trường hợp vi phạm tải trọng chủ yếu xảy ra tại các địa phương, trên các tuyến đường tỉnh còn các tuyến đường dài, đường Quốc lộ đã chấp hành rất tốt quy định về tải trọng xe. “Đường dài chúng tôi đã đi kiểm tra rồi, các lái xe chấp hành rất tốt, họ không dám chạy quá tải vì mức phạt cao. Chỉ còn các trường hợp chở đất, đá quá tải ở các địa phương là do có chống lưng, có bảo kê thôi. Làm quá tải thì phải kiên trì, liên tục, không được buông lỏng quá lâu”, ông Huyện nói.