Khuyến khích phát triển các sản phẩm bảo hiểm vi mô
Dự án luật này đã được đại biểu Quốc hội thảo luận, cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 2, trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng: Bảo hiểm vi mô là sản phẩm bảo hiểm hướng tới đối tượng khách hàng là các cá nhân, hộ gia đình có thu nhập thấp, khó tiếp cận với các sản phẩm bảo hiểm thương mại thông thường. Bảo hiểm vi mô thường phát triển ở các nước đang phát triển và được coi là một cấu phần quan trọng trong chính sách tài chính toàn diện của quốc gia, góp phần thực hiện các chính sách an sinh, xã hội của Nhà nước. Việc quy định bảo hiểm vi mô trong Dự thảo Luật sẽ tạo cơ sở pháp lý rõ ràng trong việc tổ chức cung cấp bảo hiểm vi mô và có cơ chế để khuyến khích phát triển các sản phẩm bảo hiểm vi mô tại Việt Nam.
Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí với phương án Chính phủ đã trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 2. Tuy nhiên, để bảo đảm kết cấu chung của dự thảo Luật cũng như tính khả thi, đề nghị chỉ quy định nguyên tắc triển khai, đối tượng được triển khai và giao Chính phủ quy định chi tiết về nội dung này.
Liên quan Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm, theo Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh, Luật hiện hành và Dự thảo Luật có quy định về Quỹ dự trữ bắt buộc và Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm. Mục đích thiết lập của 2 Quỹ này đều hướng tới bảo đảm trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm khi mất khả năng thanh toán, góp phần bảo vệ người tham gia bảo hiểm. "Việc duy trì đồng thời cả 2 Quỹ là không cần thiết, tạo gánh nặng cho cả doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm”- Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nêu quan điểm. Đồng thời cho biết, cơ quan thẩm thống nhất với quan điểm dừng trích nộp Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm, đồng thời giao Bộ Tài chính quy định chi tiết về quản lý và sử dụng số dư Quỹ.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đồng tình với việc dừng trích nộp Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm bởi sau gần 12 năm trích nộp, Quỹ này chưa phải sử dụng và ít có khả năng phải sử dụng. Bên cạnh đó, Dự Luật đã chuyển từ phương thức can thiệp sau (khi doanh nghiệp bảo hiểm đã mất khả năng thanh toán) sang phương thức can thiệp sớm và kết hợp mô hình quản lý trên cơ sở rủi ro, do đó đã nâng cao tính chủ động của doanh nghiệp trong quản trị doanh nghiệp và kiểm soát tài chính, tăng cường yêu cầu đối với doanh nghiệp, doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp can thiệp sớm.
Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, về bảo hiểm vi mô nên giao cho Chính phủ quy định cụ thể chi tiết vì việc này gắn liền với an sinh xã hội người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa. Do đó, Bộ xin tiếp thu để hoàn thiện lại.
Trước ý kiến đề nghị bỏ Quỹ Bảo vệ người được bảo hiểm, Bộ trưởng Bộ Tài chính bày tỏ quan điểm muốn giữ Quỹ này để can thiệp khi có doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm gặp vấn đề bất thường. Bộ trưởng dẫn ví dụ vấn đề thiên tai, dịch bệnh thì doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm có thể khó khăn, khi đó, Nhà nước có công cụ nào để can thiệp vào đây?". Ví dụ, với Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, do có Quỹ này nên mới thực hiện được việc chia sẻ cho người lao động vừa qua.
"Để chia sẻ cho người bảo hiểm, cũng cần phải có Quỹ nhưng Quỹ này có thể hạ mức xuống, bây giờ là 0,3%, nếu lo về gánh nặng cho doanh nghiệp thì có thể giảm xuống từ 6-10 lần nhưng cần phải duy trì và giao cho Chính phủ quy định chi tiết. Hiện có 1.000 tỷ đồng trong Quỹ, chưa chi đồng nào vì mục đích của Quỹ chỉ hỗ trợ cho người bảo hiểm chứ không chi cho việc khác”- Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết thêm.
“Không có bảo hiểm như cầu thang không có tay vịn”
Cho ý kiến về Dự Luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhận định, bảo hiểm là vô cùng quan trọng. Cuộc sống mà không có bảo hiểm như đi cầu thang mà không có tay vịn. “Quan điểm của Đảng luôn đẩy mạnh các dịch vụ có giá trị gia tăng cao như ngân hàng, bảo hiểm, logistics, có thể cao hơn nhiều lần so với tốc độ GDP, và cần phù hợp với môi trường kinh doanh số”- Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh và lưu ý trách nhiệm của cư quan trình và thẩm tra trong rà soát các vấn đề căn cơ, cốt lõi.
Về các loại hình bảo hiểm, Chủ tịch Quốc hội băn khoăn khi không rõ ý đồ đưa ra để làm gì, vì có nhiều cách phân loại khác nhau. Hợp đồng bảo hiểm là quan trọng với nhiều bên như bảo vệ lợi ích của người cung cấp dịch vụ, người làm hợp đồng, và người thụ hưởng bảo hiểm, song đôi khi người ký hợp đồng bảo hiểm nhưng lại cho người khác. Do đó cần rà soát kỹ, nghiên cứu thêm.
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, trong Dư Luật có quy định “người mua và người bán, các bên chịu tính chính xác trung thực của thông tin”. Nhưng nếu sử dụng thông tin không đúng mục đích bảo hiểm có xử lý được hay không? Thực tế có việc các doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài có thông tin của người mua sau đó chuyển cho doanh nghiệp khác, thậm chí chuyển ra nước ngoài. Do đó cần quy định việc sử dụng thông tin cá nhân đúng mục đích thông tin.
Giải trình thêm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, dữ liệu phục vụ cho nhà quản lý, pháp luật nhà nước nhưng cũng phục vụ cho doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm, tuy nhiên việc cung cấp phải phù hợp với quy định của pháp luật, đảm bảo bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân. Theo Bộ trưởng, có lẽ sau này chúng ta phải xây dựng phí khi khai thác dữ liệu kinh doanh bảo hiểm, ví dụ như dữ liệu dân cư có những dữ liệu phải thu phí.
Tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho hay, bảo hiểm nhân thọ có khoảng 600 sản phẩm bảo hiểm; bảo hiểm phi nhân thọ thì có khoảng 2.600 sản phẩm bảo hiểm; bảo hiểm sức khỏe có khoảng 200 sản phẩm bảo hiểm. Loại hình bảo hiểm đang xây dựng theo Luật cũ.
