| Công chúng tham quan bảo tàng Yên Mỹ thời điểm trước giãn cách xã hội. Ảnh: Minh An |
Tại đây, có thể bắt gặp những vật dụng quen thuộc như: Liềm gặt lúa, cày, bừa; đơm, đó, quang gánh, cối đá, chạn tre, mâm gỗ, mâm đồng… Bên cạnh các vật dụng gắn liền với đời sống sinh hoạt, lao động của người dân Yên Mỹ, nơi đây còn trưng bày, lưu giữ những hiện vật trong những năm tháng kháng chiến, kỷ vật, đồ dùng của hai anh hùng liệt sĩ là Trần Văn Đức và Nguyễn Minh Tân. Đây là hai người con ưu tú của làng đã hy sinh trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước
Cán bộ Phòng Văn hóa xã Yên Mỹ Nguyễn Thị Hà chia sẻ: “Đồ quý nếu giữ cho riêng mình thì chỉ là niềm vui nhỏ, nhưng chung tay cùng mọi người xây dựng bảo tàng thì niềm vui sẽ được nhân lên gấp bội”. Chính vì thế, chỉ sau hơn 2 năm đi vào hoạt động, nhà truyền thống xã Yên Mỹ hiện đang là nơi trưng bày, lưu giữ hơn 300 hiện vật gắn liền với cuộc sống, lao động, sản xuất và chiến đấu của người dân địa phương.
Nhiều gia đình, cá nhân nhiệt huyết và hăng hái đóng góp cho nhà truyền thống như ông Trần Đức Hiệp ở xóm 4, bà Nguyễn Thị Hiếu ở xóm 8, bà Trần Thị Hòa ở xóm 9. Hay như ông An Đức Độ (xóm 2, xã Yên Mỹ), một trong số những người tham gia xây dựng bảo tàng từ những ngày đầu và đã hiến tặng 24 hiện vật cho biết: Để có hiện vật trưng bày trong bảo tàng, chúng tôi đã đi từng ngõ, gõ từng nhà vận động bà con hiến tặng hiện vật. Đa số mọi người đều vui vẻ hiến tặng, một số gia đình chưa nỡ rời xa những kỷ vật đã gắn bó nhiều năm thì cũng hẹn một ngày nào đó sẽ tự tay mang đến.
Tự hào giới thiệu với phóng viên về “bảo tàng làng”, ông An Đức Độ người xóm 2 chia sẻ: “Khi tới tham quan, mọi người đều trầm trồ trước chiếc chum sành chứa được vài tạ thóc từng là vật dụng của gia đình ông Dạng ở xóm 9. Trong số các hiện vật còn có chiếc xe đạp Hữu Nghị mà Nhà nước đã tặng cho cụ Nguyễn Văn Năm - nguyên Chủ tịch xã Yên Mỹ thời kỳ 1957 - 1960. Trong chiến tranh, chiếc xe này được dùng làm xe thồ tải gạo vào chiến trường”.Việc cộng đồng xây dựng bảo tàng “dân góp, dân trông” để tôn vinh và lưu giữ truyền thống đã thể hiện sự chuyển biến rất tích cực sau cuộc vận động xây dựng nông thôn mới và quyết tâm đưa đời sống văn hóa tinh thần đi lên của người dân. Tuy nhiên, để hình thành và thúc đẩy những mô hình bảo tàng trong cộng đồng làng xã hoạt động hiệu quả, rất cần sự tham gia của các cấp chính quyền và cơ quan chức năng để xây dựng được hệ thống sản phẩm hấp dẫn, độc đáo, mang đặc trưng riêng.
Hiện nay, do tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, xã Yên Mỹ đã chỉ đạo tạm thời dừng các hoạt động tham quan để hạn chế tập trung đông người. Theo Bí thư xã Yên Mỹ Trần Quang Khánh: Thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục kêu gọi, sưu tập thêm để bảo tàng được phong phú. Đồng thời, chúng tôi cũng mong muốn biến nơi này thành nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng của địa phương. Tất cả việc này nhằm để thế hệ trẻ tự hào về truyền thống lịch sử văn hóa của cha ông đi trước.
