Bảo vệ học sinh khỏi xâm hại: Cần có quy tắc về mối quan hệ thầy - trò

Sự việc thầy giáo dạy Toán ở trường THCS Trần Phú, quận Hoàng Mai (Hà Nội) bị tố dâm ô với 7 học sinh nam khiến dư luận xã hội hết sức phẫn nộ. Thời gian qua, các vụ giáo viên xâm hại học sinh khi bị phát hiện đều được xử lý nghiêm nhưng hành vi này vẫn xảy ra. Theo PGS.TS Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục, trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội, những thủ phạm hay người có hành vi xâm hại trẻ em dù nhận biết xâm hại tình dục (XHTD) là vi phạm nhưng lại nghĩ sẽ cẩn thận hơn khi làm điều xấu. Thứ nữa, một số người bị "lỗi nhân cách" nhưng không có kiến thức để thay đổi hành vi ấu dâm, họ không dám tìm đến các dịch vụ hỗ trợ vì sợ bị kỳ thị.

Trực tiếp tham gia các dự án về phòng chống xâm hại trẻ em, bác sĩ Nguyễn Văn Công - Giám đốc Tổ chức giáo dục sức khỏe Wellbeing lý giải, sở dĩ giáo viên dâm ô học sinh là do giáo dục phòng chống XHTD cho trẻ em chưa đúng. Mọi người thường nói XHTD là con “yêu râu xanh” rất ghê gớm nhưng nghiên cứu của Liên Hợp quốc và các tổ chức thì thủ phạm rất thân quen với trẻ em như giáo viên, gia sư, người hàng xóm… Hơn nữa, từ xưa đến nay, trẻ em là nạn nhân XHTD thường bị dọa không được nói cho người lớn biết nếu không sẽ đuổi học, cho điểm kém. Hoặc có thể, học sinh đó phạm lỗi ở trường bị thầy giáo dùng lỗi đó để ép thực hiện hành vi dâm ô. Trẻ em cũng không được trang bị những kỹ năng nói không với người khác và kể lại với bố mẹ những chuyện xấu xảy ra bên ngoài dẫn đến bị XHTD.

Phòng chống xâm hại phải từ mẫu giáo

Rất khó để khẳng định trẻ em sẽ không còn bị XHTD. Việc tuyên truyền của các cơ quan truyền thông trong thời gian qua chỉ là phần ngọn. Học sinh không được đảm bảo môi trường học đường an toàn, cô đơn trong trường học. Từ quan điểm này, thầy Trần Mạnh Tùng - giáo viên Toán, trường THPT Lương Thế Vinh đề nghị, cần phải lắp camera trong trường học. Trong trường cần có phòng tham vấn tâm lý để phòng chống XHTD và các nội dung khác. Các em học sinh phải thể hiện được tính dân chủ trong nhà trường, chẳng hạn như biết có quyền làm gì, bày tỏ ý kiến của mình với ai. Việc phổ biến kiến thức cho học sinh phải được thực hiện từ bậc mẫu giáo trở lên. “Sau các vụ XHTD được báo chí lên tiếng, nhiều trường học đã tổ chức phòng chống nhưng theo kiểu phong trào. Chỉ là diễn thuyết trước toàn trường thay vì tập huấn, khiến cho trẻ không lĩnh hội được nhiều kiến thức và chẳng biết ứng phó ra sao khi gặp tình huống” - bác sĩ Nguyễn Văn Công nhấn mạnh.

Nhiều ý kiến chuyên gia khác đề cập đến vai trò của gia đình - nhà trường - xã hội như kiềng ba chân. Nhiều vụ việc giáo viên dâm ô với học sinh một thời gian dài nhưng mãi sau đó phụ huynh mới biết, cho thấy, nhiều phụ huynh chưa đủ nhạy cảm để nhận ra những thay đổi của con mình. Vì thế, thầy Trần Mạnh Tùng đề nghị bố mẹ cần đóng vai trò là bạn với con, hàng ngày nói chuyện, quan tâm để biết được sự thay đổi bất thường trong cảm xúc, tâm tư, tình cảm của con. Phụ huynh cũng phải trang bị những kiến thức, kỹ năng và giáo dục cho con. Trong trường hợp phụ huynh chưa có đủ kiến thức thì phối hợp thêm với nhà trường và lực lượng xã hội về nội dung này. Theo Hiệu trưởng trường THPT Dân Hòa Nguyễn Khắc Thành, điều quan trọng nhất là các thầy cô giáo phải yêu thương học sinh như con cháu mình. Trong các giờ chào cờ, nhà trường dạy cho học sinh cách tự lên tiếng, bảo vệ mình, chẳng hạn như đi đâu cũng phải có hai bạn trở lên, không đến trường quá sớm, ở lại trường quá muộn.

Qua những vụ việc vừa qua, nhiều ý kiến đề nghị điều chỉnh tăng số năm tù đối với những kẻ XHTD trẻ em dưới 16 tuổi để đủ sức răn đe. Đối với nhà giáo có hành vi XHTD học sinh, nhiều người cho rằng, ngoài việc bị cho ra khỏi ngành, người có hành vi XHTD trẻ em khi đi đâu phải báo cáo với cơ quan địa phương để tránh gây hại cho trẻ em và xã hội.