Sau khoảng thời gian tạm dừng hoạt động do dịch Covid-19, các chủ đầu tư đang tích cực tái khởi động trở lại phân khúc bất động sản (BĐS) nghỉ dưỡng khi mùa du lịch bắt đầu.
Thị trường phục hồi
Từ cuối tháng 4, nhu cầu du lịch của người dân tăng mạnh sau khoảng thời gian buộc phải thực hiện giãn cách toàn xã hội do xảy ra đại dịch Covid-19. Đây cũng là thời điểm ngành du lịch bước vào giai đoạn cao điểm, hoạt động đầu tư trở lại mạnh mẽ. Các chủ đầu tư cũng nhanh chóng nắm bắt cơ hội này để tái khởi động trở lại những dự án vốn đã phải nằm “án binh bất động” trong suốt 2 năm qua.
Theo Tổng Giám đốc Việt Mỹ Group Nguyễn Đăng Khoa, ngay từ quý I/2022 khi Chính phủ cho phép hoạt động của nền kinh tế trở lại bình thường, tập đoàn này đã tái khởi động hàng loạt dự án BĐS du lịch - nghỉ dưỡng trên toàn quốc nhằm đón đầu nhu cầu của nhà đầu tư và du khách trong mùa cao điểm du lịch.
“Covid-19 làm cho nền kinh tế chậm lại nhưng không vì thế mà nhu cầu du lịch giảm đi. Bởi sau khoảng thời gian bị gò bó đến nay người dân càng mong muốn được đi du lịch để xả stress. Điều đó đồng nghĩa với việc nhà đầu tư có xu hướng quay trở lại với phân khúc BĐS du lịch - nghỉ dưỡng. Bên cạnh đó, trước sự biến động liên tục của các kênh đầu tư thì BĐS vẫn được xem là kênh trú ẩn an toàn cao. Vì vậy, chúng tôi tiếp tục đẩy mạnh phát triển những dự án đang triển khai” - ông Nguyễn Đăng Khoa cho hay.
Số liệu báo cáo từ Bộ Xây dựng cho thấy, trong 4 tháng đầu năm 2022 phân khúc BĐS du lịch bắt đầu có sự phục rồi rõ nét. Công suất thuê phòng khách sạn, khu nghỉ dưỡng bình quân toàn thị trường tăng mạnh khi nhu cầu của khách nội địa tăng cao, lượng khách quốc tế đến Việt Nam cũng tăng trở lại sau khi Chính phủ mở cửa đường bay thương mại quốc tế.
Một số địa phương du lịch phát triển như: Cần Thơ, Tây Ninh, Lâm Đồng, Quảng Ninh, Lào Cai, Khánh Hòa... công suất cho thuê buồng phòng đạt mức trên 90%, riêng đối với buồng phòng từ 4 - 5 sao tỷ lệ kín phòng đạt đến 70%. Giá thuê cũng tăng khoảng 5 - 10% so với quý IV/2021.
“Mặc dù có sự phục hồi nhưng thị trường chưa thực sự ổn định và còn thấp hơn nhiều so với năm 2019 (tỷ lệ lấp đầy buồng phòng cho thuê khách sạn, khu nghỉ dưỡng bình quân cả nước mới chỉ bằng trên 20%, giá thuê bằng khoảng 80% so với năm 2019).
Trước khi dịch Covid-19 bùng phát, ngành du lịch Việt Nam ghi nhận 4 năm tăng trưởng liên tục hai con số, có thể khẳng định đây chính là thời điểm để ngành du lịch phục hồi trở lại, kéo theo sự phục hồi của phân khúc BĐS du lịch” - đại diện Bộ Xây dựng nhận định.
Sớm định danh về pháp lý
Hiện nay cả nước có khoảng 150 dự án BĐS du lịch - nghỉ dưỡng đã được cấp phép, trong đó gần 20.000 căn hộ, 5.000 biệt thự du lịch đi vào hoạt động; ngoài ra còn 52 dự án với 20.118 căn hộ, 7.887 biệt thự du lịch đang tiếp tục được triển khai.
Hoạt động kinh doanh BĐS du lịch cơ bản có khung pháp lý chung để điều chỉnh với 13 văn bản, bao gồm luật và văn bản dưới luật nhưng thực tế vấn đề pháp lý đối với sản phẩm này vẫn còn nhiều lỗ hổng.
“Mặc dù đã có khung pháp lý cơ bản nhưng chính sách, pháp luật về kinh doanh BĐS du lịch chưa đầy đủ, chưa theo kịp thực tiễn, có chỗ thiếu thống nhất, chưa đồng bộ, gây lúng túng cho công tác quản lý Nhà nước ở các địa phương và là điểm nghẽn cho hoạt động đầu tư, kinh doanh phân khúc này” - Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Văn Quyền nhìn nhận.
Đồng quan điểm, chuyên gia tài chính - ngân hàng TS Cấn Văn Lực cho rằng, có 5 vướng mắc lớn liên quan đến BĐS du lịch - nghỉ dưỡng. Đó là chưa được định danh; chưa nằm trong quy hoạch phát triển du lịch; chưa được cấp giấy chứng nhận sở hữu; nhu cầu, năng lực cạnh tranh về lĩnh vực du lịch của Việt Nam so với một số nước còn chậm hơn nhiều; thiếu đồng bộ, nhất quán để phù hợp với đặc trưng riêng.
“BĐS du lịch có nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển, vì vậy cần thay đổi tư duy phát triển, coi đây là lĩnh vực kinh tế, kinh doanh. Để làm điều này, phải xây dựng quy hoạch tổng thể, dài hơi, chính sách ưu đãi đầu tư phù hợp, sớm bổ sung, hoàn thiện khung pháp lý. Bên cạnh đó, cần thực hiện giải pháp nhằm giải quyết những vướng mắc đang tồn tại trước đây đối với loại hình này” - TS Cấn Văn Lực nói.
Theo đánh giá, vướng mắc lớn nhất hiện nay đối với phân khúc BĐS du lịch - nghỉ dưỡng là việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu tài sản trên đất. Nhiều nhà đầu tư sau khi ký hợp đồng mua bán với chủ đầu tư nhưng không được cấp sổ đỏ nên xảy ra tình trạng tranh chấp, khiếu kiện... gây thiệt hại lớn cho cả khách hàng và uy tín của DN.
Nếu tình trạng này không sớm chấm dứt, nhà đầu tư sẽ không còn mặn mà với dòng sản phẩm này nữa, gây ra ảnh hưởng không nhỏ đến mục tiêu phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần hình thành cơ cấu kinh tế hiện đại theo Quyết định số 147/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030.
Vấn đề quan trọng nhất hiện nay là phải hài hòa lợi ích các bên, bao gồm cả Nhà nước, nhà đầu tư và DN. Nhà nước thuận lợi trong công tác quản lý, DN không phải chịu thiệt hại từ những dự án đã đầu tư xây dựng, nhà đầu tư tránh được nguy cơ mất quyền sở hữu lâu đài đối với sản phẩm đã mua...
“Những dự án đã được cấp giấy chứng nhận theo loại hình đất ở không hình thành đơn vị ở nhưng chưa triển khai xây dựng thì sẽ chuyển sang đất thương mại dịch vụ. Dự án đã xây dựng, hoàn thành nghiệm thu đưa vào sử dụng thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản trên đất theo hiện trạng đất ở, thời hạn sử dụng lâu dài cho các nhà đầu tư thứ cấp” - GS.TS Đỗ Văn Đại - Trung tâm Trọng tài quốc tế đề xuất.
"Vướng mắc về pháp lý của các dự án BĐS du lịch - nghỉ dưỡng không chỉ thiệt hại cho DN, nhà đầu tư, thiệt hại cho ngân sách, mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đầu tư, kinh doanh nói chung, thị trường BĐS nói riêng." - Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam Nguyễn Văn Đính
"Việt Nam là một trong những quốc gia trong khu vực có ít rào cản nhất đối với thị trường khách du lịch quốc tế. Chúng ta đang đứng trước cơ hội đón đầu nhu cầu phục hồi du lịch, từ nhóm khách châu Á sau một thời gian dài phải tạm dừng thực hiện các chuyến đi. Vì vậy, bên cạnh việc ý thức hơn về tính bền vững trong hoạt động du lịch, cũng cần phải rõ ràng về pháp lý." - Giám đốc Savills Hotels APAC Mauro Gasparotti