| Trưởng Khoa Nội – Hồi sức thần kinh, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức - TS Nguyễn Anh Tuấn tư vấn cho bệnh nhân. |
80% trường hợp đột quỵ do nhồi máu não
Anh Hoàng Đình Sơn (49 tuổi, Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) đến Bệnh viện (BV) Việt Đức tái khám sau khi bị tai biến do vỡ mạch máu não, liệt nửa người. Sau một thời gian điều trị, bệnh của anh Sơn đã phục hồi 90%. Tuy nhiên, theo các bác sĩ, bệnh nhân bị tai biến mạch máu não có nguy cơ tái phát rất cao, nhất là trong 5 năm đầu.
TS Nguyễn Anh Tuấn – Trưởng Khoa Nội – Hồi sức thần kinh, BV Việt Đức cho biết, đột quỵ não là tình trạng thiếu máu đột ngột đến một phần não, làm cho các tế bào não thiếu oxy và chết, gây nên các rối loạn vận động về nhận thức, ngôn ngữ, thị giác…
Trước đây, đột quỵ não thường xảy ra ở những người cao tuổi. Tuy nhiên, hiện nay, khoảng 25% ca đột quỵ xảy ra ở những người trẻ tuổi. Đột quỵ ở người trẻ đang có chiều hướng gia tăng đáng báo động, tăng gần 50% trong vòng 12 năm qua. 80% các trường hợp đột quỵ não do nhồi máu não (loại đột quỵ xảy ra do thiếu sự cung cấp máu lên não), 20% do xuất huyết não. |
“Mỗi ngày, BV Việt Đức tiếp nhận, khám, chẩn đoán và điều trị cho hàng chục bệnh nhân bị tai biến mạch máu não, trong đó, có những trường hợp nặng bị xuất huyết não cần phải can thiệp phẫu thuật. Trung bình mỗi tháng có khoảng 100 bệnh nhân khám, điều trị về tai biến mạch máu não”- TS Nguyễn Anh Tuấn cho hay. Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, tai biến mạch máu não có thể xảy ra ở người trẻ và người già. Tại BV Nhi T.Ư, có nhiều trường hợp trẻ bị xuất huyết não sơ sinh. Những trường hợp này có thể do rối loạn đông máu (thiếu vitamin K) hoặc do các túi phình dị dạng mạch máu não.
Hiện nay, những người trẻ bị tai biến mạch máu não có biểu hiện gia tăng. Nhiều nguyên nhân gây tai biến mạch máu não, có thể do mắc các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch, mỡ máu,… nhưng không được kiểm soát tốt. Bên cạnh đó, những thói quen có hại như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, lười vận động, chế độ ăn nhiều chất béo cũng là những yếu tố nguy cơ gây nên đột quỵ não.
Cơ hội phục hồi cao ở “giờ vàng"
Để nhận biết các dấu hiệu tai biến mạch máu não, TS Tuấn cho hay, bệnh nhân cần nhớ từ F.A.S.T (nhanh). Trong đó, liệt mặt (Face); yếu, liệt tay hoặc chân (Arm); rối loạn ngôn ngữ (Speech); thời điểm phát bệnh (Time).
Chuyên gia cũng chỉ rõ, người bị đột quỵ não có thể gặp các biến chứng với các mức độ nặng nhẹ khác nhau, trước hết là liệt vận động. Theo thống kê, khoảng 90% người bị liệt vận động (liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt, liệt các dây thần kinh sọ não, tê bì cảm giác nửa người) sau đột quỵ. Di chứng này gây khó khăn cho bệnh nhân về sinh hoạt, đi lại hàng ngày. Đồng thời, bệnh nhân liệt nằm lâu ngày có thể gặp một số biến chứng nguy hiểm như cứng khớp, loét các điểm tì đè, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu..., có thể khiến người bệnh tử vong.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể bị loạn ngôn ngữ sau đột quỵ như nói ngọng, nói lắp, âm điệu bị biến đổi và gặp khó khăn khi diễn đạt, thậm chí là không nói được. Suy giảm nhận thức trầm cảm hoặc rối loạn cảm xúc, rối loạn tiểu tiện cũng là những di chứng người bị đột quỵ não phải gánh chịu.
TS Nguyễn Anh Tuấn khuyến cáo, để phòng bệnh và dự phòng tái phát đột quỵ não, người dân cần lưu ý điều trị các nguyên nhân gây nhồi máu não như: Các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, rối loạn lipid máu. Đồng thời, người dân cần có chế độ ăn uống và vận động hợp lý. Đơn cử như, thực hiện chế độ giảm chất béo, giảm mặn, giảm tinh bột, đường, tăng cường ăn nhiều rau xanh; chơi thể thao mỗi ngày 30 phút; ngưng hút thuốc lá, rượu bia và tránh béo phì.
“Đặc biệt, người bệnh nên tái khám theo định kỳ và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi có các triệu chứng đột quỵ não, người bệnh cần phải nhanh chóng đến BV, tuyệt đối không tự xử lý tại nhà. Thời gian đến viện càng sớm càng tốt, đặc biệt là trong “giờ vàng” từ 3 - 4,5 giờ đầu sau khi tai biến thì sẽ có cơ hội phục hồi cao nhất”- TS Tuấn lưu ý.
