Bình đẳng giới nơi làm việc: vun đắp vai trò lãnh đạo nữ trong doanh nghiệp

Tăng tốc bình đẳng giới tại nơi làm việc

Báo cáo của UN Women đã chỉ rõ phụ nữ là đối tượng chịu tác động lớn từ biến đổi khí hậu nhưng lại ít được tham gia vào quá trình ra quyết sách, làm giảm hiệu quả của các giải pháp bền vững. Nhận diện rõ vấn đề này, các tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực hành động.

Ngành cấp thoát nước Việt Nam, với đặc thù hoạt động chủ yếu dưới hình thức doanh nghiệp nhà nước (DNNN) hoặc có vốn nhà nước chi phối, đang dẫn đầu trong việc thúc đẩy bình đẳng giới. Mặc dù phụ nữ hiện chiếm khoảng 33% lực lượng lao động toàn ngành nhưng chỉ nắm giữ 7% vị trí lãnh đạo, thấp hơn đáng kể so với mức trung bình 29,7% trong khối DNNN nói chung (theo báo cáo của ADB năm 2025).

Tuy nhiên, những con số này đang dần thay đổi khi Hiệp hội Cấp thoát nước Việt Nam (VWSA), phối hợp với ADB, đã triển khai bộ công cụ GEARS để đo lường và quản trị Chỉ số Bình đẳng giới, đánh giá sâu tại các doanh nghiệp lớn. Mục tiêu là xây dựng Chiến lược Bình đẳng Giới cho ngành giai đoạn 2025-2030, hướng tới 100% doanh nghiệp có chiến lược về giới và ít nhất 50% nữ giới tham gia đội ngũ lãnh đạo hoặc Hội đồng Quản trị vào năm 2030. Các sáng kiến như thành lập CLB Lãnh đạo nữ ngành Nước, xây dựng hệ thống chỉ số giới và đề xuất giải thưởng bình đẳng giới hàng năm đang được triển khai mạnh mẽ.

Bà Hạ Thanh Hằng - Phó Chủ tịch VWSA, khẳng định: "Chúng tôi muốn biến bình đẳng giới thành một phần của chiến lược phát triển bền vững ngành nước. Điều này không chỉ tốt cho phụ nữ, mà tốt cho cả doanh nghiệp và cộng đồng".

Tương tự, trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, các chuyên gia Việt Nam nhấn mạnh phụ nữ là lực lượng tiên phong trong chuyển đổi số, phát triển bền vững và nghiên cứu ứng dụng. Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Mai - Phó Giám đốc ĐHQG TP Hồ Chí Minh, cho rằng sự tham gia của phụ nữ là yếu tố thiết yếu để thành tựu khoa học được ứng dụng công bằng, hiệu quả cho mọi người.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Thành Đạt - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cũng nhấn mạnh: “Phụ nữ không chỉ là người đồng hành, mà còn là lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên số".

Trong môi trường kinh doanh, đặc biệt là với sự phát triển của Nghiên cứu và Phát triển (R&D) tại doanh nghiệp, một môi trường đa dạng và bình đẳng về giới sẽ phát huy tối đa các góc tiếp cận và giải pháp đa chiều, nâng cao chất lượng nhân sự nghiên cứu khoa học. Ngoài ra, yếu tố bình đẳng giới còn là một phần quan trọng của tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang được quốc tế coi trọng. Doanh nghiệp Việt Nam có chỉ số giới minh bạch, đa dạng nhân sự sẽ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn xanh và cơ hội xuất khẩu.

GEARS@VN – đòn bẩy chiến lược cho bình đẳng giới tại doanh nghiệp

Đồng hành và hỗ trợ mạnh mẽ cho những chuyển động trên là chương trình GEARS@VN, ra đời với sự hỗ trợ của Chính phủ Australia thông qua sáng kiến Investing in Women, cùng sự đồng hành của Trung tâm BSA và doanh nghiệp xã hội ECUE. Mục tiêu của GEARS@VN là thúc đẩy sự tham gia và trao quyền cho nữ giới trong lĩnh vực kinh tế và kinh doanh, không chỉ tại Việt Nam mà còn ở Indonesia, Philippines và Myanmar.

Ra mắt từ tháng 1/2025, GEARS@VN tập trung hỗ trợ các đơn vị và tổ chức đo lường và thực hành ESG toàn diện trong quản trị nguồn nhân lực, từ đó gia tăng lợi thế cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Chương trình được triển khai thông qua ba tuyến hoạt động nổi bật như:

Hỗ trợ đo lường và tư vấn cải thiện chỉ số Bình đẳng giới tại nơi làm việc (bằng bộ công cụ GEARS), giúp doanh nghiệp có số liệu minh bạch và xác thực để có thể đưa vào các báo cáo theo khung đánh giá ESG;

Hỗ trợ truyền thông cho những sáng kiến và nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới tại nơi làm việc của doanh nghiệp thông qua hoạt động của Câu lạc bộ Doanh nghiệp tiên phong thúc đẩy Bình đẳng giới tại nơi làm việc, từ đó xây dựng cộng đồng có cùng tầm nhìn về bình đẳng giới tại nơi làm việc để chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi và lan tỏa hiệu ứng tích cực trong xã hội;

Kết nối kinh doanh và đầu tư giữa các doanh nghiệp tham gia chương trình với nguồn vốn đầu tư tác động.

Sau 9 tháng triển khai, GEARS@VN đã nâng cao nhận thức cho hàng ngàn doanh nghiệp về mối liên kết giữa bình đẳng giới và mục tiêu phát triển bền vững ESG. Chương trình đã và đang tư vấn chuyên sâu cho các doanh nghiệp tiêu biểu trong nhiều ngành, từ Hội Cấp thoát nước Việt Nam, TTC AgriS, Biti’s đến WellSpring Saigon. Trong giai đoạn 2025-2026, GEARS@VN sẽ mở rộng nghiên cứu về bình đẳng giới trong các ngành xuất khẩu chủ lực (thủy sản, dệt may, da giày, gỗ và nội thất), đồng thời tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao chỉ số giới, củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu và thu hút đầu tư tác động.

Sự đồng bộ giữa chính sách, chủ động từ doanh nghiệp và hỗ trợ của GEARS@VN đang tạo ra làn sóng tích cực, góp phần kiến tạo môi trường làm việc công bằng, đa dạng và hiệu quả hơn cho phụ nữ Việt Nam, vì sự phát triển bền vững chung của đất nước.